Katedra Marii Panny w Kopenhadze
| katedra | |||||||||||||||||||
 Kopenhaska katedra – widok od strony prezbiterium | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| diecezja |
Københavns Stift | ||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Danii  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Regionu Stołecznego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Kopenhagi  | |||||||||||||||||||
 55°40′45,6″N 12°34′21,0″E/55,679333 12,572500
| |||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||
Katedra Marii Panny w Kopenhadze (duń. Vor Frue Kirke) – katedra luterańska w Kopenhadze i najważniejszy kościół w Danii.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwotnie była to świątynia drewniana zbudowana z polecenia biskupa Roskilde Pedera Sunesena i poświęcona w 1209 r. Od końca XII w. była świątynią kamienną, prawdopodobnie romańską. Odbudowana w stylu gotyckim i powiększona po pożarze w 1316 r. W 1515 r. wieża katedry otrzymała gotycką iglicę. W pierwszych latach reformacji katedra była ostatnim bastionem katolicyzmu w Kopenhadze. W 1530 r. została zdemolowana przez rozwścieczony tłum protestantów. Po wielkim pożarze w 1738 r. odbudowana w stylu baroku niderlandzkiego przez J.F. Rasmusa.
Podczas bombardowania Kopenhagi we wrześniu 1807 r. przez flotę brytyjską, która celowała w wysoką na ponad 100 m wieżę katedry, spłonął dach barokowej świątyni i doszczętnie wypalone zostało jej wnętrze. Postanowiono jednak nie odbudowywać poprzedniej świątyni, lecz zburzyć ruiny i na tym samym miejscu wznieść zupełnie nową katedrę. Obecny kształt nadała jej odbudowa neoklasycystyczna w latach 1817-1829 według projektu architekta Christiana Frederika Hansena. W oryginalnym projekcie Hansena nie było wieży, którą architekt uważał za zbyteczną i psującą jego koncepcję, ale powszechny nacisk na jej dodanie był tak wielki, że architekt musiał się w końcu ugiąć. Fasadę katedry tworzy neoklasycystyczny portyk złożony z 6 kolumn i tympanonu wyobrażającego Chrystusa ze swoimi uczniami. Po obu stronach portyku ustawione są pomniki z brązu. Jeden z nich wyobraża Mojżesza, drugi Dawida. W latach 1975–79 dokonano gruntownej restauracji świątyni. Do czasów reformacji w 1536 r. katedra kopenhaska pozostawała kościołem katolickim, obecnie jest świątynią luterańską. W XIX w. organistami katedry byli dwaj znani duńscy kompozytorzy: Christoph Ernst Friedrich Weyse i Johan Peter Emilius Hartmann[1].
Wnętrze
[edytuj | edytuj kod]Wnętrze świątyni jest dosyć surowe i oszczędne w wystroju, utrzymane jest w jasnych kolorach i dobrze naświetlone. Tworzy je galeria składająca się z 28 kolumn (po 14 z każdej strony nawy głównej), wzdłuż której ustawione zostały marmurowe rzeźby Thorvaldsena wyobrażające 12 apostołów. W ołtarzu głównym znajduje się rzeźba Bertela Thorvaldsena przedstawiająca Chrystusa. Taka sama znajduje się w kaplicy Potockich w bazylice na Wawelu. Katedra posiada nowoczesne organy i oświetlenie elektryczne złożone z wielkich żyrandoli w formie pierścienia. Sklepienie katedry, półkoliste ozdobione kasetonami, utrzymane jest w kolorze białym. Przed ołtarzem znajduje się marmurowa chrzcielnica w kształcie klęczącego anioła trzymającego w dłoniach wielką muszlę morską. Świątynia posiada również marmurową kazalnicę.
Kościół koronacyjny
[edytuj | edytuj kod]W latach 1445–1648 katedra była kościołem koronacyjnym królów duńskich. Również obecnie jest wykorzystywana przez duńską rodzinę królewską. 14 maja 2004 r. w jej wnętrzu miał miejsce ślub duńskiego następcy tronu księcia Fryderyka z Mary Donaldson[2].
W katedrze kopenhaskiej koronowani byli następujący duńscy królowie i królowe:
- 1445: Dorota brandenburska, żona Krzysztofa bawarskiego
- 1449: Chrystian I
- 1483: Jan i Krystyna saska
- 1514: Chrystian II
- 1515: Izabela Habsburg, żona Chrystiana II
- 1524: Fryderyk I
- 1525: Zofia pomorska, żona Fryderyka I
- 1537: Chrystian III i Dorota saska
- 1559: Fryderyk II
- 1572: Zofia meklemburska, żona Fryderyka II
- 1596: Chrystian IV
- 1598: Anna Katarzyna Hohenzollern, żona Chrystiana IV
- 1648: Fryderyk III i Zofia Amelia brunszwicka
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Claus Hagen Petersen: Politikens bog om København, Politikens Forlag A/S 2004, ISBN 87-567-6784-6
- Lademann, t. 15, str. 228, Kopenhaga 1985, ISBN 87-15-06066-7
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Parafia i katedra Marii Panny w Kopenhadze: strona oficjalna. domkirken.dk. [dostęp 2010-10-13]. (duń.).
- Lista koronacji królów duńskich