Klesztów
51°02′01″N 23°42′30″E/51,033611 23,708333| wieś | |
 Zespół dawnej cerkwi greckokatolickiej, obecnie kościoła parafialnego (2 poł. XVIII w.) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
82 |
| Kod pocztowy |
22-114[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LCH |
| SIMC |
0111047[5] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu chełmskiego  | |
Położenie na mapie gminy Żmudź  | |
| 51°02′01″N 23°42′30″E/51,033611 23,708333[1]
| |
Klesztów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Żmudź[5][6]. Leży w odległości 20 km od Chełma.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Żmudź[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 269 mieszkańców i była czwartą co do liczby ludności miejscowością gminy[8].
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0111053 | Dębinki | przysiółek |
| 0111060 | Kolonia | kolonia |
| 0111076 | Przyczynki | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Klesztów, w wieku XIX opisano jako wieś, folwark i kolonia w powiecie chełmskim, gminie Żmudź, parafii Kumów. Wieś posiada wówczas gorzelnię i cerkiew parafialną po unicką. Według lustracji z 1827 r. było tu 31 domów i 198 mieszkańców.
Dobra Klesztów składały się wówczas z folwarku Klesztów, attynencji Rudno, wsi Klemiów, Puszcza i Wołkowiany. Od rzeki Bugu wiorst 10, granicą północną wsi przepływa rzeczka Skordyówka. Rozległość dóbr wynosiła 1928 mórg. Z budynków murowany był 1, z drzewa 18. We wsi wiatrak, pokłady wapna i torfu. W koloniach wieczysto-dzierżawnych 205 mórg, grunta cerkiewne obejmowały 72 morgi. Wieś Klesztów posiadała osad 20, z gruntem mórg 388, wieś Puszcza osad 10, z gruntem mórg 116, Wołkowiany osad 29, z gruntem 864 mórg[9].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Klesztowie – kościół barokowy z XVIII wieku (dawniej kaplica pałacowa), zajęty w 1868 r. przez schizmatyków. Po I wojnie zwrócony katolikom. Wewnątrz malowidła ścienne sygnowane przez Gabriela Sławińskiego[10].
Kościół murowany, wybudowany przed 1772 r. pw. Wniebowzięcia NMP dla unitów. Konsekrował go biskup unicki M. Ryłło 13.11.1773 r.
W 1875 r., po kasacie unii zamieniony na cerkiew, od 1920 r. jest kościołem katolickim. Resturowany był w 1927 r. i 1958 – prof. Kadłuczka z Krakowa polichromię, w 1960 r. dobudowano nową zakrystię, w 1975 – prof. Alojzy Goss z Torunia dokonał renowacji polichromii kruchty, starej zakrystii i prezbiterium. Świątynia jest murowana z cegły, jednonawowa, późnobarokowa, przy prezbiterium 2 zakrystie, nawa z kruchtą, polichromia wykonana ok. 1772 r. przez Gabriela Sławińskiego. Ołtarze drewniane, malowane iluzjonistycznie. W głównym – obraz MB Chełmskiej z 1745 r., po lewej stronie nawy – św. Łukasza z II poł. XVIII w., po prawej – MB Częstochowskiej. Na małym chórze muzycznym fisharmonia, w zakrystii późnobarokowa szafa z II poł. XVIII w. Cmentarz otoczony murem z bramą-dzwonnicą (wymurowane z cegły po 1772 r.) W obrębie cmentarza inne budynki zabytkowe, niezamieszkane: dla służby kościelnej i szpital dla ubogich. Plebania z kamienia i cegły z XVIII (XIX w.)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 53793
- ↑ Wieś Klesztów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-03], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 474 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ gminy, sołectwa [dostęp 2023-12-20]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Klesztów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 138.
- ↑ Magdalena Ludera, Gabriel Sławiński - późnobarokowy malarz w służbie Kościoła i Cerkwi (Prace naukowe Muzeum Narodowego w Krakowie, t. 6), Kraków 2016, 3 stycznia 2017.
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Osady leśne | |
| Integralne cz. miejscowości |
|
