Klub Sceptyków Polskich

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Klub Sceptyków Polskich
Ilustracja
Logo KSP
"Nauka, Rozum, Wiedza"
Państwo

 Polska

Data założenia

2010

Profil działalności

organizacja non-profit

Zasięg

Polska

Członkowie

Tomasz Garstka, Andrzej Śliwerski, Tomasz Witkowski, Urszula Zadorożna i Maciej Zatoński[1]

brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Klub Sceptyków Polskich (ang. Polish Skeptics Club) – polska organizacja typu non profit, promująca naukowy sceptycyzm i zrzeszająca naukowców i osoby zainteresowane nauką na terenie Polski.

Cele[edytuj | edytuj kod]

Głównym celem KSP jest działanie na rzecz krzewienia rzetelnej empirycznej wiedzy naukowej i związanej z nią działalności praktycznej. Ponadto, ochrona opinii publicznej przed dezinformacją w obszarze nauki i demaskowanie działalności pseudonaukowej, która jest niebezpieczna dla ludzi[2]. Swoje cele KSP realizuje poprzez działalność edukacyjną polegającą na wygłaszaniu i organizowaniu wykładów, prelekcji, konferencji a także udział w spotkaniach i konferencjach promujących rzetelną wiedzę i demaskujących pseudonaukę. Członkowie KSP prowadzą badania naukowe mające na celu weryfikację publicznie głoszonych twierdzeń, co do których istnieje podejrzenie, że są fałszywe oraz publikują ich wyniki. Dodatkowo piszą i publikują zarówno w formie tradycyjnej, jak i elektronicznej artykuły, materiały informacyjne i inne mające związek z promowaniem dobrych praktyk badawczych, terapeutycznych (medycyna, psychologia) oraz demaskowaniem praktyk opartych na fałszywych, niezweryfikowanych naukowo twierdzeniach. Dodatkowo występują z wnioskami i opiniami do właściwych organów administracji w przypadku dostrzeżenia zagrożenia społecznego wynikającego z głoszenia i popularyzowania fałszywych twierdzeń oraz stosowania terapii i praktyk leczniczych (w zakresie medycyny i psychologii) opartych na fałszywych założeniach. Współpracują z mediami w zakresie popularyzowania rzetelnej wiedzy oraz demaskowania pseudonauki. Organizują cykliczne wykłady, spotkania, prelekcje, konferencje oraz inne imprezy promujące rzetelną wiedzę i demaskujące pseudonaukę, promujące zdrowie i wiedzę o zdrowiu. KSP wspiera naukowców i praktyków, których działalność przeciw pseudonauce doprowadziła do ostracyzmu ze strony środowiska oraz do pogorszenia ich sytuacji społecznej. Ponadto współpracuje z osobami i instytucjami o podobnych celach działania[3].

Działalność[edytuj | edytuj kod]

Kampania 10:23[edytuj | edytuj kod]

Polskie logo Kampanii 10:23

KSP jest znany ze swego krytycznego stosunku do homeopatii[4][5]. Jego członkowie opublikowali wiele krytycznych artykułów na ten temat[6].

W 2011 roku KSP wzięło udział w międzynarodowej Kampanii 10:23 podczas której członkowie organizacji sceptycznych z całego świata, na wszystkich kontynentach przedawkowali środki homeopatyczne. Celem kampanii było zwrócenie uwagi opinii publicznej na brak wartości środków homeopatycznych w postępowaniu medycznym. W Polsce kampania miała miejsce w Warszawie oraz we Wrocławiu[7].

Kampania „Psychologia to nauka, nie czary”[edytuj | edytuj kod]

Logo kampanii "Psychologia to nauka nie czary"
Uczestnicy kampanii na Uniwersytecie Łódzkim

27 lutego 2012 roku ponad 140 naukowców, psychologów-praktyków i studentów rozpoczęło z inicjatywy KSP czterodniowy protest przeciwko stosowaniu szkodliwych testów przez psychologów sądowych i klinicznych[8]. Akcja dotyczyła przede wszystkim testu Rorschacha i innych testów projekcyjnych. W ramach kampanii na największych polskich uczelniach, takich jak Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie i we Wrocławiu, na Uniwersytetach Łódzkim, Warszawskim i Wrocławskim w poradniach psychologicznych i w księgarniach uczestnicy pojawili się w koszulkach z napisem „Psychologia to nauka, nie czary”. Kulminacyjnym dniem akcji był czwartek 1 marca, kiedy to studenci zbierali podpisy pod listem protestacyjnym do Polskiego Towarzystwa Psychologicznego nawołującym do zaprzestania sprzedaży bezwartościowych testów projekcyjnych. Protest odbił się szerokim echem nie tylko w środowisku naukowym, ale również w mediach.

Nagroda Syzyfa[edytuj | edytuj kod]

Ustanowiona przez belgijską organizację sceptyczną Studiekring voor de Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale (SKEPP) Nagroda Syzyfa w wysokości 10 tysięcy euro była przeznaczona dla każdego, kto w kontrolowanych warunkach udowodniłby swoje zdolności paranormalne. Przez okres jednego roku od 1 października 2012 do 30 września 2013, anonimowy biznesmen z Antwerpii zwiększył wartość nagrody do 1 mln euro. W tym czasie KSP zostało zaproszone do prowadzenia wstępnych testów na terenie Polski[9][10][11]. Dotychczas nikomu nie udało się wykazać swoich właściwości paranormalnych, a w Polsce żaden z kandydatów nie spełnił wymogów formalnych dopuszczenia do wstępnych testów, mimo że niektórzy z nich publicznie zadeklarowali, iż poddadzą się takim badaniom[12].

Cykliczne wykłady, prelekcje i dyskusje[edytuj | edytuj kod]

KSP organizuje systematyczne wykłady i dyskusje popularyzujące różne aspekty nauki i demaskujące pseudonaukę. Dotychczas wykłady odbywały się we Wrocławiu w kawiarni-księgarni „Falanster” i w Warszawie w księgarni „Psyche”. Od czasu likwidacji „Falanstera” wykłady odbywają się tylko w Warszawie. 12 września 2013 roku wraz z Polskim Stowarzyszeniem Racjonalistów KSP organizowało wykład profesora biologii na Wydziale Ekologii i Ewolucji University of Chicago, Jerry’ego Coyne’a pt.: „Dlaczego religia i nauka są nie do pogodzenia". 24 czerwca 2014 roku na zaproszenie KSP wykład zatytułowany „Dziwna nauka: wstęp do psychologii anomalistycznej” wygłosił prof. Christopher Ch. French, który jest szefem Jednostki Badawczej Psychologii Anomalistycznej na Wydziale Psychologii w Kolegium Goldsmiths University of London[13].

Działania typu watch dog[edytuj | edytuj kod]

KSP pełni funkcję demaskując pseudonaukę w sferach publicznych. Jego członkowie przeprowadzili szereg takich interwencji zanim jeszcze Klub został ukonstytuowany. Wiosną 2009 roku Tomasz Witkowski wraz z prof. Łukaszem Turskim oraz dr. Tomaszem Sowińskim z Instytutu Fizyki Teoretycznej PAN przygotowali List Otwarty w Obronie Rozumu. Adresatem listu była ówczesna Minister Pracy i Polityki Społecznej Jolanta Fedak. Autorzy listu protestowali przeciwko umieszczeniu na oficjalnej liście przygotowanej przez Ministerstwo zawodów takich, jak: wróżbita, astrolog, bioenergoterapeuta itp. List otwarty popisało 4982 osoby, w tym wielu naukowców polskich z całego świata. Wydarzenie odbiło się szerokim echem w mediach. Minister zignorowała prośbę sygnatariuszy[14], ale sama akcja doprowadziła do wzrostu świadomości i wrażliwości społecznej w zakresie przenikania pseudonauki do życia społecznego, sądownictwa i szkolnictwa[14]. Opis wydarzeń z listem opublikował również Skeptical Inquirer[15].

W maju 2010 roku w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Opolskiego odbyło się spotkanie z uzdrowicielem dr. Georgiem E. Ashkarem, który „leczy” 100% przypadków raka, AIDS, artretyzmu, astmy i reumatyzmu. Maciej Zatoński i Tomasz Witkowski oburzeni szerzeniem pseudonauki pod szyldem uniwersytetu wystosowali List Otwarty Przeciwko Szerzeniu Pseudonauki zaadresowany do Rektora Uniwersytetu Opolskiego. List podpisało ponad 200 sygnatariuszy, a sprawą zajęły się również media. Wiosną 2013 roku studenci prawa Uniwersytetu Opolskiego zaprosili na wykład Krzysztofa Jackowskiego znanego w Polsce ze swoich domniemanych zdolności jasnowidzenia. KSP zaprotestował przeciwko takim praktykom wysyłając list protestacyjny do rektora i zainteresował sprawą media. Spotkanie nie zostało odwołane[16][17].

Działalność międzynarodowa[edytuj | edytuj kod]

Dr Tomasz Witkowski podczas 15. Europejskiego Kongresu Sceptyków, Sztokholm, 2013

Poza udziałem w opisanych powyżej międzynarodowych akcjach, członkowie KSP od 2010 roku biorą czynny udział w kongresach sceptyków[18][19][20][21], publikują w zagranicznej prasie popularnonaukowej[22][23][24], naukowej[25][26], udzielają wywiadów dla zagranicznych mediów[27][28][29][30]. W 2013 roku KSP czynnie włączyło się w kampanię AllTrials[31]. KSP jest wraz z Czeskim Klubem Sceptyków Sisyfos organizatorem 17. Europejskiego Kongresu Sceptyków pod auspicjami European Council of Skeptical Organisations, który odbył się w dniach 22-24 września 2017 we Wrocławiu.

Obecność w mediach[edytuj | edytuj kod]

Działania KSP są regularnie relacjonowane przez media, a jej członkowie zapraszani w charakterze ekspertów[32]. Dla przykładu, Tomasz Garstka wielokrotnie zapraszany był do programu TVN Miasto Kobiet, gdzie wypowiadał się m.in. na temat jasnowidzenia czy hipnozy jako formy terapii[33][34]. Jako ekspert w zakresie pseudonauki w psychologii[35], psychoterapii[36][37] czy w dydaktyce[38] często wypowiada się w mediach dr Tomasz Witkowski. W zakresie medycyny i wszelkich jej odmian alternatywnych ekspertem jest prof. Andrzej Gregosiewicz[39].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ewidencja Stowarzyszeń Zwykłych, nr 143, Urząd Miejski Wrocławia, Wydział Partycypacji Społecznej, 2020 rok
  2. ↑ O nas. [w:] KSP [on-line]. [dostęp 2015-06-05].
  3. ↑ O nas. [w:] KSP [on-line]. [dostęp 2015-06-12].
  4. ↑ Marcin Rotkiewicz: Nauki nadprzyrodzone. [w:] Polityka [on-line]. 2014-07-09. [dostęp 2015-06-05].
  5. ↑ Homeopatia nie ma nic wspólnego z medycyną – wywiad z prof. Andrzejem Gregosiewiczem. www.ekologia.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  6. ↑ Lista publikacji autora. www.racjonalista.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  7. ↑ Homeopatia - to naprawdę nie działa. wyborcza.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  8. ↑ „Psychologia to nauka, nie czary” – protest naukowców, psychologów i studentów. sceptycy.org. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  9. ↑ Miliony dla jasnowidza. polityka.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  10. ↑ Moje zdolności paranormalne okazały się iluzją. gazetaolsztynska.pl. [dostęp 2015-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-14)]. (pol.).
  11. ↑ Masz zdolności paranormalne. Udowodnij, dostaniesz milion. www.polskieradio.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  12. ↑ Udowodnij nadprzyrodzone zdolności i zdobądź milion!. dziendobry.tvn.pl. [dostęp 2015-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-14)]. (pol.).
  13. ↑ Psychologia anomalistyczna w Warszawie. [w:] Dziennik Gazeta Prawna [on-line]. Infor Bizness, 2014-06-23. [dostęp 2015-06-11].
  14. ↑ a b LETTER IN DEFENCE OF REASON. www.tomaszwitkowski.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  15. ↑ Tomasz Witkowski, An Open Letter in Defense of Reason, „Skeptical Inquirer”, Committee for Skeptical Inquiry, grudzień 2010 (ang.).
  16. ↑ Naukowcy chcieli zablokować wykład słynnego jasnowidza na uniwersytecie. opole.gazeta.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  17. ↑ Jasnowidz wykłada na uniwersytecie, racjonaliści protestują. www.wprost.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  18. ↑ Tomasz Witkowski, Fashionable nonsense still in fashion. Psychological Sokal-style hoax. wykład wygłoszony podczas XIV European Skeptic Congress, Budapest September 2010.
  19. ↑ Maciej Zatoński, Medicine – art, science or craft?. Wykład wygłoszony podczas XIV European Skeptic Congress, Budapest September 2010.
  20. ↑ Witkowski, T., (May 2012) Pseudoscience in teaching of psychology. The most dangerous myths, frauds and urban legends. VI World Sceptics Congress Promoting Science in Age of Uncertainty, Berlin.
  21. ↑ Tomasz Witkowski, Is psychology a cargo cult science? 15th European Skeptics Congress in Stockholm, Sweden, August 2013.. [dostęp 2015-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-02)].
  22. ↑ Tomasz Witkowski. History of the Open Letter in Defence of Reason. www.tomaszwitkowski.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  23. ↑ SKEPTICAL INQUIRER ABOUT POLISH CLAIRVOYANT AS AN EXPERT WITNESS. forbiddenpsychology.wordpress.com. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  24. ↑ Tomasz Witkowski & Maciej Zatonski: The Inception of the Polish Sceptics Club. [w:] Skeptical Inquirer [on-line]. Committee for Skeptical Inquiry, 2011-11-18. [dostęp 2015-06-05]. (ang.).
  25. ↑ Witkowski, T., (2012) A Review of Research Findings on Neuro-Linguistic Programming. The Scientific Review of Mental Health Practice, 9(1), s.29-40.
  26. ↑ Witkowski, T., (2011) Psychological Sokal-style hoax. The Scientific Review of Mental Health Practices.Vol. 8 nr 1, s. 50-60.
  27. ↑ FORBIDDEN PSYCHOLOGY: Covert Report W/ Dr. Zatonski. truthfrequencyradio.com. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  28. ↑ SkeptisCH – Folge 27: Sind Sozialwissenschaften Pseudowissenschaft?. www.skeptiker.ch. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  29. ↑ Episode 45: Forbidden Psychology with Tomasz Witkowski. milehighsanityproject.com. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  30. ↑ S3 Polnische Skeptiker/ Wywiad: Polskie Skeptycy (T. Witkowski/ Nov. 2013). www.youtube.com. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  31. ↑ Apel KSP ws jawnych wyników badań klinicznych. sceptycy.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  32. ↑ Publikacje & Media. sceptycy.org. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  33. ↑ Miasto kobiet. Odcinek 7, Sezon 15. player.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  34. ↑ ANTYKONCEPCJA – REFUNDOWAĆ CZY NIE?. player.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  35. ↑ Tylko dla inteligentnych! O inteligencji z dr. Tomaszem Witkowskim. audycje.tokfm.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  36. ↑ NIE MA ŻARTÓW - TOMASZ WITKOWSKI. www.ipla.tv. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  37. ↑ Łatwo wszczepić fałszywe wspomnienia. www.polskieradio.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  38. ↑ dr Tomasz Witkowski na temat nowego podręcznika wydanego przez MEN. rdc.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  39. ↑ prof. Andrzej Gregosiewicz. www.medexpress.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Klub_Sceptyków_Polskich&oldid=71932901”