Kościół św. Jadwigi w Wilkowie Polskim

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół św. Jadwigi Śląskiej w Wilkowie Polskim
2496/A z dnia 16.1.1953[1]
kościół
Ilustracja
Widok ogólny z dzwonnicą (po lewej)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wilkowo Polskie

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

św. Jadwigi Śląskiej

Położenie na mapie gminy Wielichowo
Mapa konturowa gminy Wielichowo, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jadwigi Śląskiej w Wilkowie Polskim”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jadwigi Śląskiej w Wilkowie Polskim”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jadwigi Śląskiej w Wilkowie Polskim”
Położenie na mapie powiatu grodziskiego
Mapa konturowa powiatu grodziskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jadwigi Śląskiej w Wilkowie Polskim”
Ziemia52°03′50,6″N 16°26′02,0″E/52,064056 16,433889
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół św. Jadwigi w Wilkowie Polskim – rzymskokatolicki kościół parafialny zlokalizowany w Wilkowie Polskim (powiat grodziski, województwo wielkopolskie). Wpisany do rejestru zabytków pod numerem 2496/A (16 stycznia 1953).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś w źródłach historycznych wzmiankowana od pierwszej pol. XIII w. Początkowo należała do rodu Awdańców, potem Wilkowskich herbu. Szreniawa, następnie Ossowskich. Parafia została erygowana ok 1300 r. i utworzona z rozległej św. Piotra w Przemęcie. Pierwsza wzmianka o proboszczu pochodzi z 1395 r. (pleban Jan)[2]. Pierwotny kościół zbudowano w tym miejscu w XII lub XIII wieku[3]. Pierwotny kościół parafialny założyli i uposazyli Awdancy. Obecny wzniesiony został ok. 1540 r. z fundacji Piotra Ossowskiego ówczesnego właściciela wsi. Ok. 1560 r. brat fundatora, Mikołaj Ossowski podsędek poznański i kolejny dziedzic wsi, oddał kościół innowiercom. W 1634 r. odbył się tu synod dysydencki. Kościół zwrócony został katolikom w 1644 r. dzięki staraniom bp. Andrzeja Szołdrskiego[2].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Wnętrze z polichromiami

Świątynia obecna (orientowana, halowa i jednonawowa[3]) z zewnątrz wzmocniona szkarpami. Budowla ta powstała na planie prostokąta z trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Kościół nakryty jest dwuspadowym dachem dachówkowym. Okna znajdują się po południowej i wschodniej stronie, są one zamknięte ostrołukiem[2]. Reprezentuje styl późnogotycki i została wzniesiona w 1540[4]. Fasada ozdobiona została ostrołukowymi blendami, a szczyt blendami półkolistymi, a także fryzem ceramicznym z dwoma maskami[4]. Od północy do korpusu budowli przylegają zakrystia i skarbczyk, natomiast od południa kruchta wejściowa, którą przebudowano około 1800[3].  

Wnętrze[edytuj | edytuj kod]

Wewnątrz znajduje się sklepienie gwiaździste[4] i polichromia figuralna pochodząca z około połowy XVI wieku. Była ona częściowo zrekonstruowana w latach 1969-1970. Na belce tęczowej ustawiona jest gotycka grupa pasyjna (pierwsza połowa XVI wieku)[4]. Oprócz tego na wyposażeniu świątyni są trzy barokowe ołtarze oraz późnogotyckie rzeźby[5]. Ołtarz główny wykonany został w warsztacie snycerskim we Wschowie w 1646 r., a ufundowali go Zofia i Jerzy Iłowieccy. W polu środkowym ołtarza znajduje się wtórnie umieszczony obraz przedstawiający scenę Koronacji NMP, sygnowany S. Lewicki, 1887. Po bokach między kolumnami w dwóch strefach są malowane w kwaterach sceny: Modlitwa w Ogrójcu i Biczowanie (z lewej) oraz Cierniem Koronowanie i Niesienie Krzyża (z prawej). W górnej części umieszczony jest obraz Ukrzyżowania, a na gzymsie rzeźby św. Barbary i sw. Katarzyny, w zwieńczeniu Chrystus Zmartwychwstały[2]. W prezbiterium umieszczono renesansowe płyty nagrobne upamiętniające Mikołaja Ossowskiego (fundatora świątyni, podsędka ziemskiego poznańskiego, który zmarł w 1575) i jego żony, Anny z Żychlińskich (zm. 1596). Obie płyty zawierają wyobrażenie leżących zmarłych[4]. W kruchcie wisi tablica upamiętniająca 46 poległych w czasie II wojny światowej mieszkańców wsi[6]. Obok znajduje się witraż z pracowni Marii Powalisz-Bardońskiej[7].

Otoczenie[edytuj | edytuj kod]

Przy kościele stoi dzwonnica przebudowana z gotyckiej wieży obronnej, najprawdopodobniej pozostałość po dawnej siedzibie właściciela (druga połowa XV wieku)[2]. O jej przeszłości świadczą wąskie okienka strzelnicze[3]. Na teren kościelny prowadzi brama z około połowy XVI wieku. Teren kościelny otacza mur z 1712[4]. Przy bramie znajdują się dwie figury z pierwszej połowy XIX wieku. Przy plebanii (1839) rośnie lipa o obwodzie około 410 cm[5]. Przy kościele funkcjonuje cmentarz, na którym znajdują się m.in. nagrobki:

  • księdza radcy Stanisława Cichego (1901-1990), proboszcza w Wilkowie Polskim w latach 1936-1978, więźnia niemieckiego obozu koncentracyjnego Dachau (1940-1945),
  • księdza Piotra Kośmidra (19.10.1842-24.4.1920), długoletniego lokalnego proboszcza,
  • księdza Henryka Bączkiewicza (14.8.1933-12.2.2003), lokalnego proboszcza[8].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

1
Widok na bramę i prezbiterium
2
Ściana szczytowa z blendami
3
Maska ceramiczna

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wielkopolski WKZ, s.43
  2. ↑ a b c d e Lajszner i inni, Kościoły ziemi kościańskiej, Kościan: Parafia Farna, 2003, ISBN 83-916302-0-X, OCLC 749307109 [dostęp 2018-10-01].
  3. ↑ a b c d tablica informacyjna in situ
  4. ↑ a b c d e f Włodzimierz Łęcki, Franciszek Jaśkowiak, Wielkopolska, SiT, Warszawa, 1989, s.378, ISBN 83-217-2497-3
  5. ↑ a b praca zbiorowa, Słownik krajoznawczy Wielkopolski, PWN, 1992, s.300, ISBN 83-01-10630-1
  6. ↑ napis na tablicy in situ
  7. ↑ podpis na witrażu in situ
  8. ↑ napisy na nagrobkach in situ
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_św._Jadwigi_w_Wilkowie_Polskim&oldid=70895620”