Kościół św. Jana Chrzciciela w Dobczycach

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół Świętego Jana Chrzciciela
A-200 z 31.10.1970[1]
kościół filialny
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

32-410 Dobczyce

Adres

ul. Stare Miasto 3

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Matki Bożej Wspomożenia Wiernych

Wezwanie

św. Jana Chrzciciela

Wspomnienie liturgiczne

24 czerwca

Położenie na mapie Dobczyc
Mapa konturowa Dobczyc, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Świętego Jana Chrzciciela”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Świętego Jana Chrzciciela”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Świętego Jana Chrzciciela”
Położenie na mapie powiatu myślenickiego
Mapa konturowa powiatu myślenickiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół Świętego Jana Chrzciciela”
Położenie na mapie gminy Dobczyce
Mapa konturowa gminy Dobczyce, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Świętego Jana Chrzciciela”
Ziemia49°52′40,4″N 20°05′15,8″E/49,877889 20,087722
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół Świętego Jana Chrzciciela – rzymskokatolicki kościół parafialny położony w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w Dobczycach. Należy do parafii Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Dobczycach.

Budynek został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kościół stoi na wzgórzu w północno-wschodnim narożniku lokacyjnego układu urbanistycznego Starego Miasta, w granicach średniowiecznych murów miejskich. Poprzedni budynek został zamknięty i rozebrany po 1790 roku. Obecny wybudował w latach 1828–1834 Jan Turnau (właściciel Dobczyc od 1818), a ukończył go jego syn Jakub[2][3][4].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Budynek klasycystyczny, murowany, orientowany, jednonawowy. Prezbiterium węższe od nawy, zamknięte trójbocznie. Po stronie zachodniej znajduje się wieża[3]. Część materiału budowlanego pochodzi z rozebranego zamku Dobczyckiego[4].

Wystrój[edytuj | edytuj kod]

Wyposażenie późnoklasycystyczne z połowy XIX wieku.

  • Dziecięce epitafium Sebastiana Lubomirskiego powstałe w XVI wieku. Nagrobek wykonany z białego marmuru. Jest to prostokątna płyta ujęta w profilowane ramy i nosi cechy stylu renesansowego. Marmurowa płyta jest podzielona na dwa pola. W górnym jest umieszczony relief przedstawiający leżące dziecko, podparte trupią czaszką, w lewym górnym rogu znajduje się herb Lubomirskich;
  • ambona;
  • pięć ołtarzy (trzy z nich wykonał Kajetan Domasiewicz w 1851 roku);
  • stacje Drogi Krzyżowej wykonane w XVIII wieku[5].

Do nowego kościoła przeniesiono:

  • kamienną chrzcielnicę;
  • późnogotycką rzeźbę Piety.

Późnogotycka nastawa ołtarzowa z około 1500 roku została przekazana do Muzeum Narodowego w Krakowie[3] w 1898[2]. Nie zachowały się wszystkie części. Do 1939 roku w niepełnej liczbie kwater (jako tryptyk) była wystawiona w Sukiennicach w Krakowie. Od roku 1947 retabulum było eksponowane na wystawie stałej „Polska Sztuka Cechowa od XIV do XV wieku” Muzeum Narodowego w Krakowie w Oddziale w Kamienicy Szołayskich. Obecnie, wraz z oddzielnym skrzydłem ze scenami z życia św. Jana Chrzciciela, znajduje się na wystawie stałej Muzeum Narodowego w Krakowie w Pałacu Erazma Ciołka[2].

Otoczenie[edytuj | edytuj kod]

W otoczeniu kościoła znajduje się XIX wieczna trójarkadowa dzwonnica z trzema dzwonami. Najstarszy, gotycki, o średnicy 105 cm. odlany w 1504 roku. Na kołnierzu napis w języku niemieckim: Kto odlał ten dzwon - dobrej myśli jest on - bo Bóg da mu zbawienie - więc nie troszczy się o mienie - Dzwon ten został ulany - na cześć św. Jana oddany. Pozostałe dwa dzwony wykonane w odlewni braci Felczyńskich w Przemyślu w 1975 roku[5]. Część materiału budowlanego pochodzi z rozebranego zamku Dobczyckiego[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2018-01-19].
  2. ↑ a b c Moskal 2014 ↓.
  3. ↑ a b c Krasnowolski 2013 ↓, s. 43.
  4. ↑ a b c Zinkow 1993 ↓, s. 83.
  5. ↑ a b dla turystów ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Julian Zinkow: Myślenice i okolice. Przewodnik monograficzny. 1993.
  • Dla turystów. dobczyce.pl. [dostęp 2021-02-13].
  • Bogusław Krasnowolski: Leksykon zabytków architektury Małopolski. Kraków: Arkady, 2013. ISBN 978-83-2134744-8.
  • Katarzyna Moskal: Poliptyk z Dobczyc. Dzieje, ikonografia oraz próba rekonstrukcji PDF. cejsh.icm.edu.pl, 2014.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_św._Jana_Chrzciciela_w_Dobczycach&oldid=72681455”