Kościół ewangelicki w Węgrowie
nr rej. 632 z dnia 4.04.1962 | |||||||
kościół filialny | |||||||
Drewniany kościół ewangelicki w Węgrowie | |||||||
Państwo | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||
Miejscowość | |||||||
Wyznanie | |||||||
Kościół | |||||||
Parafia | |||||||
| |||||||
| |||||||
Położenie na mapie Węgrowa | |||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||||||
Położenie na mapie powiatu węgrowskiego | |||||||
52°24′06,1200″N 22°00′47,5560″E/52,401700 22,013210 |
Kościół ewangelicki w Węgrowie – modrzewiowy XVII-wieczny kościół luterański znajdujący się na cmentarzu protestanckim w Węgrowie, na końcu ulicy Ewangelickiej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Świątynię zbudowano w 1679 roku na mocy przywileju biskupa łuckiego Stanisława Witwickiego w ciągu jednej doby, w miejscu podpalonej w 1678[1] przez mieszkańców Węgrowa wcześniejszej świątyni kalwińskiej z 1634[2] (protestanci nie byli w mieście lubiani). Warunkiem pozwolenia na odbudowę było właśnie postawienie zboru w jeden dzień (obowiązywał wówczas zakaz wznoszenia świątyń protestanckich)[3]. W latach 1679–1776 pełniła funkcję luterańskiego kościoła parafialnego. Od 1776 roku do zbudowania kościoła Świętej Trójcy (1838) był filiałem parafii Świętej Trójcy w Warszawie i pełnił rolę głównej świątyni ewangelickiej w mieście[1][2].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Prostokątny, orientowany kościół konstrukcji zrębowej przypomina drewniany dom mieszkalny. Jest zbudowany z modrzewiowych bali, oszalowany deskami, zwieńczony niewielką sygnaturką oraz dachem dwuspadowym, krytym gontem. Na sygnaturce znajduje się kuty krzyż żelazny, a w ścianach południowej i północnej po dwa otwory okienne. Wewnątrz nie zachowało się żadne oryginalne wyposażenie. Stoi tam skromny ołtarz współczesny[3].
Otoczenie
[edytuj | edytuj kod]Wokół kościoła znajduje się cmentarz z zabytkowymi nagrobkami (zgrupowanymi w wielu przypadkach w kwatery rodzinne[2]), z których najstarsze pochodzą z końca XVII wieku i należą do najstarszych płyt nagrobnych w Polsce. Należą one do osób ze szkockich rodzin Hendersonów, Lidelów, Campbellów i Hueysów (kupców zbożowych, którzy z uwagi na walki religijne musieli uchodzić z kraju), np. Archebalda Campbella z 1692[1] z jego herbem (krzyżami św. Andrzeja skwadratowanymi z galerami[4]). Do cennych zabytków należą też nagrobki pastora Karola Tetfejlera (zm. 1838) oraz nauczyciela i powstańca styczniowego Edwarda Marskiego, który poległ w bitwie pod Węgrowem 3 marca 1863[3]. Część nagrobków zawiera symbolikę związaną z marnością życia[2]. Język inskrypcji na nagrobkach wskazuje na to, że pochowani byli już w tym czasie spolonizowani[4].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Kościół Świętej Trójcy w Węgrowie
- Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP
- Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Węgrowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Kościół parafialny z 1679 r. obecnie kaplica cmentarna, tablica informacyjna in situ
- ↑ a b c d Cmentarz ewangelicki. Ewangelicki Kościół Parafialny z 1679 r., obecnie Kaplica Cmentarna, miasto Węgrów, tablica informacyjna in situ
- ↑ a b c Węgrów. Kaplica ewangelicka na cmentarzu ewangelicko-augsburskim, tablica szlaku Skarbiec mazowiecki na Podlasiu in situ
- ↑ a b Roman Postek, Szkoci w Węgrowie, folder turystyczny, Miasto Węgrów
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Piotr Kalinowski , Parafia Ewangelicko-Augsburska św. Trójcy w Węgrowie [online], Ekumenizm.pl, 20 września 2009 [dostęp 2008-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-05] .
- Cmentarz ewangelicki [online], Urząd Miejski w Węgrowie, 29 października 2007 [zarchiwizowane z adresu 2014-05-13] .