Koźlarz topolowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
koźlarz topolowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Leccinum duriusculum (Schulzer ex Kalchbr.) Singer Am. Midl. Nat. 37(1): 122 (1947) | |
Koźlarz topolowy (Leccinum duriusculum (Schulzer ex Kalchbr.) Singer) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1]. Grzyb jadalny.
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1]. Schulzer ex Kalchbr.
Po raz pierwszy takson ten opisali w 1874 r. Schulzer i Kalchbrenner nadając mu nazwę Boletus duriusculus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1947 r. Singer, przenosząc go do rodzaju Leccinum[1].
Niektóre synonimy:
- Boletus duriusculus Schulzer ex Kalchbr. 1874
- Krombholzia aurantiaca f. duriuscula (Schulzer ex Kalchbr.) Vassilkov 1956
- Leccinum aurantiacum subsp. duriusculum (Schulzer ex Kalchbr.) Hlaváček 1958
- Leccinum duriusculum f. robustum Lannoy & Estadès 1994[2].
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1999 r[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica dochodzi do 15 cm, u młodych egzemplarzy wypukły potem poduszkowato spłaszczony. Jest mięsisty, podczas suchej pogody suchy i matowy, przy wilgotnej pogodzie powierzchnia kapelusza jest lepka. Barwa od jasno- do ciemnorobrązowej. Powierzchnia łuskowata i włókniście pilśniowata[4]
Do 30 mm długości, głęboko wcięte przy trzonie. Barwa od białej u młodych, do szarej u starszych egzemplarzy. Pory okrągławe[5]. Po uciśnięciu pory brązowieją[4].
Grubość do 3 cm, wysokość do 15 cm, cylindryczny. Jest biały lub kremowy i pokryty licznymi łuseczkami, które u młodych okazów są bladobrązowe, u starszych czerniawe, szczególnie w dolnej części trzonu[4].
W kapeluszu biały, po przecięciu łososiowy, w górnej części trzonu siwofioletowy, u podstawy siniejący. Smak i zapach przyjemny[4].
Zarodniki gładkie, wrzecionowate o rozmiarach 13–17 × 5–7 μm[6].
- Gatunki podobne
- koźlarz babka (Leccinum scabrum) ma gładką skórkę kapelusza i jego miąższ nie zmienia barwy. Rośnie pod brzozami[4].
- koźlarz różnobarwny (Leccinum variicolor) ma również gładką skórkę kapelusza, przy podstawie trzonu miąższ jasnozielony. Miąższ kapelusza po przecięciu różowieje. Rośnie pod brzozami[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Opisano jego występowanie tylko w Europie. Jest tutaj szeroko rozprzestrzeniony, na północy sięga po północne krańce Półwyspu Skandynawskiego[7]. W Polsce jest rzadki, ale nie jest szczególnie zagrożony. Znajduje się natomiast na czerwonych listach gatunków zagrożonych w Austrii, Danii, Niemczech, Holandii, Słowacji i Czechach[3].
Jesienią spotykany pod osikami i topolami białymi. Owocniki pojawiają się od sierpnia do października[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Aurel Dermek, Albert Pilát, Poznajemy grzyby, Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1991, s. 87, ISBN 8304-02963-4.
- ↑ E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-06-22].