Przejdź do zawartości

Kościół św. Bartłomieja w Koninie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół św. Bartłomieja w Koninie
48 z dnia 1 lutego 1965[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Kościół w 2013 roku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Konin

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

parafia

św. Bartłomieja w Koninie

Wezwanie

św. Bartłomieja

Położenie na mapie Konina
Mapa konturowa Konina, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Bartłomieja w Koninie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Bartłomieja w Koninie”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Bartłomieja w Koninie”
Ziemia52°12′32″N 18°15′17″E/52,208889 18,254722

Kościół św. Bartłomieja w Koninie (konińska fara) – kościół parafii pw. św. Bartłomieja w Koninie położony przy ulicy Kościelnej 1.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze świątyni - ambona

Kościół w formie bazyliki liczy trzy nawy i reprezentuje przede wszystkim styl gotycki[2]. Najstarszą częścią kościoła są pochodzące z II połowy XIV wieku zakrystia, która zajęła dawną kaplicę św. Trójcy i prezbiterium[2][3]. Zachowały się najstarsze partie murów z piaskowca[2]. Ceglane nawy i kaplica zostały wybudowane w wieku XV[2]. W późniejszych stuleciach dobudowano kolejne części: na pocz. XVII wieku od południowej strony renesansową kaplicę Najświętszej Maryi Panny fundacji Jana Zemełki, przykrytą ośmioboczną kopułą i latarnią, a w XIX wieku kruchtę od strony północnej[2]. W latach 1866–1872 przeprowadzono kapitalny remont[2], późniejsze prace miały miejsce jeszcze w latach 1900–1910[1]. Brał w nich udział Eligiusz Niewiadomski (późniejszy zamachowiec i zabójca prezydenta RP Gabriela Narutowicza) który wykonał polichromię, a okna świątyni ozdobił secesyjnymi witrażami[4]. Od 1965 roku kościół figuruje w rejestrze zabytków nieruchomych[1].

Wnętrze i otoczenie

[edytuj | edytuj kod]
Krzyż z piaskowca wmurowany w ścianę zakrystii

Prezbiterium pokrywa sklepienie sieciowe, w nawach gwiaździste[2]. Polichromia i witraże autorstwa Eligiusza Niewiadomskiego pochodzą z lat 1904–1910[2]. Wewnątrz pomniki: najstarszym jest epitafium Mikołaja Grochowskiego z 1570[3], poza tym znajduje się tam okazały, wczesnobarokowy[2], marmurowy sarkofag Stanisława Przyjemskiegomarszałka wielkiego koronnego i starosty konińskiego[3]. Naprzeciw nich pomnik Krzysztofa Przyjemskiego – stryja starosty[3]. Ołtarze w nawach bocznych reprezentują styl barokowy[2].

W kaplicy renesansowej, ufundowanej przez Zemełkę, bogato intarsjowane stalle z ornamentami roślinnymi, ptakami i jednorożcami oraz gotycka figura Madonny z początku XVI wieku[2]. Umieszczono tam także marumurowy nagrobek fundatora[3]. W kruchcie bocznej gotycka kropielnica[2]. W skarbcu znajduje się monstrancja z XV lub XVI wieku[3]. Drzwi frontowe zdobią okucia brązowe z XV wieku w kształcie lwich głów[2].

W zewnętrzną ścianę zakrystii wmurowany jest krzyż kamienny z piaskowca[2]. Na cmentarzu kościoła znajduje się przeniesiony z okolic zamku XII-wieczny kamienny słup drogowy, oznaczający połowę drogi z Kalisza do Kruszwicy[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 72. [dostęp 2016-11-20].
  2. a b c d e f g h i j k l m n o Piotr Maluśkiewicz: Województwo konińskie. Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1980, s. 35-36.
  3. a b c d e f g Kościół św. Bartłomieja w Koninie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 335.
  4. Piotr Maluśkiewicz: Województwo konińskie. Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1980, s. 36.