Kościół Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej i św. Stanisława Biskupa w Szczyrzycu
 nr rej. A-21 z dnia 16.04.1968[1]
| |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
| |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||
| Cudowne wizerunki | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie gminy Jodłownik  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu limanowskiego  | |||||||||
 49°47′04,18″N 20°11′17,93″E/49,784494 20,188314
| |||||||||
Kościół Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej i św. Stanisława Biskupa w Szczyrzycu – zabytkowa murowana świątynia rzymskokatolicka, znajdująca się w miejscowości Szczyrzyc, w powiecie limanowskim, w gminie Jodłownik. Kościół jest częścią zabytkowego zespołu klasztornego cystersów.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Od końca XIII wieku częścią opactwa cystersów był kościół murowany z kamienia łupanego. Przestał on jednak wystarczać zakonnikom i stale rosnącej liczbie parafian i pielgrzymów, dlatego w 1620 kanonik gnieźnieński i późniejszy opat szczyrzycki Stanisław Korczak Drohojewski[2] rozpoczął rozbudowę opactwa, w tym również świątyni. Poświęcenia rozbudowanego kościoła dokonał w 1642 biskup Tadeusz Oborski[3].
Aż do I wojny światowej dach kościoła pokrywała blacha miedziana, która jednak została skradziona przez Austriaków. Nowego pokrycia dachu miedzią dokonano w 1982[4].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Barokowa świątynia wzniesiona została na planie krzyża, z prezbiterium zamkniętym półkolistą absydą. Nad kościołem góruje smukła rokokowa wieżyczka z sygnaturką.
Wnętrze
[edytuj | edytuj kod]Do wnętrza świątyni prowadzi piękny gotycki portal oraz rzeźbione drzwi. Ich dekoracja jest dziełem miejscowego zakonnika z XV wieku[2].
Ściany i stropy zdobi secesyjna polichromia autorstwa Jana Bukowskiego, wykonana w 1913[2].
- Ołtarz główny
- barokowy, ufundowany został w 1642 przez opata Remigiusza Łukowskiego. Z tego samego okresu pochodzi obraz Wniebowzięta, który był w nim umieszczony aż do momentu zastąpienia przez cudowny obraz Matka Boża Szczyrzycka. Po bokach ołtarza znajdują się dwie figury: św. Stanisław (z twarzą fundatora) oraz św. Wojciech (z twarzą króla Zygmunta II Wazy)[5].
- Ołtarze boczne
- rokokowe, zdobione przez motywy roślinne[4].
Wyposażenie kościoła
[edytuj | edytuj kod]Większość elementów wyposażenia wnętrza szczyrzyckiego kościoła wykonana jest w stylu barokowym i rokokowym. Wyróżniają się zwłaszcza:
- XVIII-wieczne tabernakulum,
- stalle z XIX wieku. Nad nimi znajdują się dwa orły a na posadzce lwy – oba te elementy są pozostałością starszych stalli z XVII wieku[4],
- renesansowa chrzcielnica,
- kamienna kropielnica z czterema płaskorzeźbami, na których widnieją sceny z Męki Pańskiej[2],
- rokokowa ambona, na której baldachimie umieszczono rzeźbę św. Stanisława[2],
- krucyfiks z początku XV wieku,
- epitafia nagrobne opatów szczyrzyckich: Stanisława Drohojowskiego, Remigiusza Łukowskiego i Gerarda Pastoriusza (z 1752)[2],
- kielichy mszalne,
- organy wybudowane w latach 1885-1892 przez organmistrza Tomasza Falla, umieszczone na neoklasycznym prospekcie[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2016-01-26].
- ↑ a b c d e f Szlak Cysterski w Polsce – Szczyrzyc
- ↑ P. Skoczek, s. 51
- ↑ a b c P. Skoczek, s.55
- ↑ P. Skoczek, s. 53
- ↑ Polskie Wirtualne Centrum Organowe – Szczyrzyc
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Piotr Skoczek: Parafie Ziemi Limanowskiej. Proszówki: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza, 2009, s. 49-55. ISBN 978-83-88383-43-4.
- Architektura I Rzeczypospolitej (województwo krakowskie)
- Kościoły w diecezji tarnowskiej
- Opactwo Cystersów w Szczyrzycu
- Obiekty sakralne w Szczyrzycu
- Świątynie pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
- Świątynie pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa Męczennika
- Zabytkowe kościoły w powiecie limanowskim
- Architektura barokowa w województwie małopolskim