Kościół Rektoralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łomży
 nr rej. A-268 z dnia 5.11.1985[1]
| |||||||||||||||||
| kościół rektoralny | |||||||||||||||||
 Widok z boku | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Adres |
ul. Henryka Sienkiewicza 1 | ||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Parafia |
katedralna św. Michała Archanioła w Łomży | ||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
15 sierpnia | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Łomży  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |||||||||||||||||
 53°10′42,92″N 22°04′32,56″E/53,178590 22,075710
| |||||||||||||||||
Kościół Rektoralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – kościół rzymskokatolicki w Łomży, wzniesiony w 1873 jako cerkiew Św. Trójcy, posiadająca status soboru od 1885. Po 1918 świątynia przemianowana na kościół rzymskokatolicki.
Historia budowy
[edytuj | edytuj kod]Parafia prawosławna w Łomży została założona w 1834, jej członkowie korzystali początkowo z cerkwi domowej. W końcu lat 60., z uwagi na stacjonowanie w mieście kilku jednostek wojskowych, liczba prawosławnych w Łomży wzrosła do 842 osób. Cerkiew została przeniesiona do budynku szkolnego w Piątnicy Poduchownej; w 1851 powołano do życia drugą parafię, św. Konstantyna. W 1873 podjęta została decyzja o budowie wolnostojącej cerkwi. W 1893 obiekt uzyskał dekorację wnętrza, jaką wykonał Paweł Jakowlew.
Przy soborze działało bractwo cerkiewne, biblioteka i szkoła przycerkiewna. W 1901 do parafii należało 2014 osób, w tym 1604 z Łomży. Liczba parafian spadła do 1909 po budowie cerkwi w Grajewie i w Kolnie, niemniej w 1913 Święty Synod wyznaczył sumę 5470 jako dofinansowanie prac nad rozbudową budynku. Nie doszło do tego z powodu opuszczenia miasta przez ludność narodowości rosyjskiej po wybuchu I wojny światowej. W czasie niemieckiego bombardowania Łomży sobór został uszkodzony, po 1918 przejął go Kościół rzymskokatolicki i przemianował na kościół Wniebowzięcia NMP.
Architektura świątyni
[edytuj | edytuj kod]Sobór w Łomży reprezentuje styl eklektyczny. Jest wzniesiony z tynkowanej cegły, trójnawowy, z dwiema ostro zakończonymi wieżami na planie ośmioboków. Cerkiew jest bogato dekorowana pilastrami i płaskorzeźbami rozmieszczonymi wokół wąskich półkolistych okien, poniżej poziomu dachu znajduje się fryz.
We wnętrzu budynku zachowała się polichromia stanowiąca w dużej mierze naśladownictwo tej zdobiącej sobór Chrystusa Zbawiciela w Moskwie. W jednej z wież cerkwi namalowane zostały postacie ewangelistów, poza tym w soborze znajdują się sceny Zwiastowania, Narodzin Chrystusa, Niesienia Krzyża, Chrztu Chrystusa i Zmartwychwstania Łazarza.
Galeria fotografii
[edytuj | edytuj kod]-
Widok świątyni od strony głównego wejścia -
Wnętrze świątyni pw. Wniebowzięcia NMP -
Kościół pw. Wniebowzięcia NMP - dawna cerkiew -
Kościół pw. Wniebowzięcia NMP
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Ciechanowcu
- Kościół św. Wojciecha w Ostrołęce
- Kościół rektoralny
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2012-12-08].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Grzegorz Sosna, Antonina Troc-Sosna: Zapomniane dziedzictwo. Nie istniejące już cerkwie w dorzeczu Biebrzy i Narwi. Białystok: Orthdruk, 2002. ISBN 83-85368-94-9.
