Koływań (obwód nowosybirski)

Koływań
Колывань
	Herb
Państwo	Rosja
Obwód	nowosybirski
Populacja (2010); • liczba ludności	; 11 842
Nr kierunkowy	38352
Kod pocztowy	633160–633169
	Położenie na mapie Rosji Koływań
	Położenie na mapie obwodu nowosybirskiego Koływań
	55°18′N 82°44′E/55,300000 82,733333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Koływań (ros. Колывань) – miejscowość (osiedle typu miejskiego – ros. посёлок городского типа) w Rosji, na Syberii, na lewym brzegu rzeki Ob. Liczy 10 571 mieszkańców (2008) i stanowi ośrodek administracyjny rejonu koływańskiego w obwodzie nowosybirskim^[2].

Koływań na mapie z 1903, widoczny przebieg kolei transsyberyjskiej oraz miejscowość Kriwoszczekowo

W pobliżu leżą Góry Koływańskie, odznaczające się bogactwem rudy srebra^[2].

Rosyjska obecność w zachodniej Syberii datowana jest od XVIII wieku. W roku 1713 ustanowiony został na brzegu rzeki Czaus (ros. Чаус, dopływ Obu), sześć wiorst od jej ujścia, posterunek kozacki, nazwany Czauski Ostrog (Чаусский острог), obsadzony pierwotnie przez kilkudziesięciu Kozaków. Wkrótce jednak rubieże Imperium Rosyjskiego przesunęły się na południe i na wschód i w ciągu osiemnastego stulecia posterunek stracił swe znaczenie wojskowe, choć rosła liczba jego cywilnych mieszkańców – rolników, kupców i rzemieślników. W połowie wieku mieszkało tam około 350 osób. Przebiegał tamtędy trakt z Rosji na wschód, a w Czauskim Ostrogu funkcjonował plac targowy^[2].

Pojawienie się Koływani w miejscu Czauskiego Ostroga datowane jest na rok 1796 lub 1797; wcześniej nazwę Koływań (jako ośrodka administracyjnego obwodu i guberni koływańskiej, zlikwidowanych pod koniec XVIII wieku) stosowano wobec innej miejscowości i kozackiego posterunku – Berdskiego Ostroga^[3], niespełna 70 km na południe od współczesnej Koływani. W połowie XIX wieku podjęta została decyzja o wybudowaniu nowego miasta, około 8 kilometrów na południe od dotychczasowego Koływania/Czauskiego Ostroga. W tej nowej lokalizacji w 1859 roku Koływań liczyła 2760 mieszkańców w 258 domach. Pod koniec XIX wieku Koływań znalazła się administracyjnie w guberni tomskiej i w powiecie tomskim. Znana była z wielkich cesarskich zakładów szlifowania kamieni, a mianowicie porfiru, jaspisu, marmuru i in. W 1897 liczyła 11 703 mieszkańców^[2].

Przez Koływań miała z początku przechodzić nitka Kolei Transyberyjskiej, jednakże zaniechano realizacji tegoż planu^[4]. W zamian poprowadzono ją w innym miejscu, gdzie później powstała osada Nowonikołajewsk (obecnie Nowosybirsk). W efekcie tego na początku XX wieku Koływań ostatecznie znalazła się administracyjnie w obwodzie nowosybirskim^[2].

Zobacz też

Podział administracyjny Imperium Rosyjskiego w 1914 roku

Przypisy

↑ Liczby ludności miejscowości obwodu nowosybirskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2010 roku. (ros.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).
↑ Dziś miasto Berdsk (nad prawym dopływem Obu - rzeką Berd)
↑ Pierwotnie planowano, że kolej przebiegać będzie przez Koływań i Tomsk, ale po rozpoznaniu warunków geologicznych okazało się, że najdogodniejszym miejscem w okolicy do wybudowania mostu przez rzekę Ob będzie miejscowość Kriwoszczekowo. Obydwa brzegi rzeki tylko tam są skaliste i dostatecznie mocne, by móc wesprzeć na nich most kolejowy bez ponoszenia nadmiernych kosztów. W rezultacie kolej ominęła Koływań i Tomsk, most powstał koło wioski Kriwoszczekowo, a nieopodal zbudowano osadę Nowo-Nikołajewsk, później przemianowaną na Nowosybirsk.

[spis-1] Liczby ludności miejscowości obwodu nowosybirskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2010 roku. (ros.).

[Orgelbrand-2] S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).

[3] Dziś miasto Berdsk (nad prawym dopływem Obu - rzeką Berd)

[4] Pierwotnie planowano, że kolej przebiegać będzie przez Koływań i Tomsk, ale po rozpoznaniu warunków geologicznych okazało się, że najdogodniejszym miejscem w okolicy do wybudowania mostu przez rzekę Ob będzie miejscowość Kriwoszczekowo. Obydwa brzegi rzeki tylko tam są skaliste i dostatecznie mocne, by móc wesprzeć na nich most kolejowy bez ponoszenia nadmiernych kosztów. W rezultacie kolej ominęła Koływań i Tomsk, most powstał koło wioski Kriwoszczekowo, a nieopodal zbudowano osadę Nowo-Nikołajewsk, później przemianowaną na Nowosybirsk.

[1]

[2]

[3]

[4]