56°30′N 84°58′E/56,500000 84,966667Tomsk
| |||||
.png)
| |||||
| |||||
| Państwo |  Rosja
| ||||
| Obwód |  tomski
| ||||
| Mer | Iwan Klein | ||||
| Populacja (2015) • liczba ludności |
564 843 | ||||
| Nr kierunkowy | +7 (38 22) | ||||
| Kod pocztowy | 634000–634999 | ||||
| Tablice rejestracyjne | 70 | ||||
Położenie na mapie obwodu tomskiego   Tomsk | |||||
Położenie na mapie Rosji  Tomsk | |||||
| 56°30′N 84°58′E/56,500000 84,966667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Rosja
| |||||
Tomsk (ros. Томск) – miasto w Rosji, położone na Nizinie Zachodniosyberyjskiej nad rzeką Tom (dopływ Obu), 70 km od jej ujścia do Obu, liczące 564,8 tys. mieszkańców (2015). Miasto jest ważnym ośrodkiem naukowym, w którym istnieje 7 szkół wyższych, w tym najstarsza uczelnia Syberii, Narodowy Badawczy Tomski Uniwersytet Państwowy założony w 1878 roku, ośrodkiem przemysłu spożywczego, drzewnego, elektromaszynowego i chemicznego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Miasto zostało założone w 1604 roku a w 1804 zostało stolicą guberni. Rozwinął się jako duży ośrodek handlowy, w związku z rozwojem wydobycia złota w guberniach tomskiej i jenisejskiej.
Od XVII w. miejsce zesłania. Pod koniec XIX wieku stracił na znaczeniu w związku z tym, że ominął go szlak Kolei Transsyberyjskiej.
W grudniu 1917 powołano tu Syberyjską Dumę Obwodową[1].
W latach 1918–1919 pod rządami Korpusu Czechosłowackiego, zdobyty przez bolszewików w grudniu 1919 roku. W 1944 stał się stolicą obwodu tomskiego. W 1966 miasto liczyło 311 tys. mieszkańców.
Na północ od Tomska usytuowano tzw. Tomsk-7 (obecnie Siewiersk), zamknięte miasto, w którym dokonywano m.in. wzbogacania paliwa atomowego.
Tomsk był jednym z miejsc, gdzie w czasie I wojny światowej i po niej, w obozach jenieckich przebywało wielu Polaków - jeńców, którzy dostali się do niewoli w mundurach niemieckich. Byli to Polacy z zaboru pruskiego, wcieleni do wojska wbrew swej woli.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Skład narodowościowy i etniczny na przestrzeni lat na podstawie danych rosyjskich:
|
|
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Zachowało się wiele zabytków z XIX wieku: zdobione budynki mieszkalne, budynki użyteczności publicznej, cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego (XVIII-XIX wiek). W mieście znajduje się wiele, zabytków należących do różnych epok, w tym unikalne zabytki architektury drewnianej[3].
Transport[edytuj | edytuj kod]
W mieście znajdują się dwie stacje kolejowe Tomsk I i Tomsk II, duży port rzeczny oraz lotnisko.
Sport[edytuj | edytuj kod]
Polonica[edytuj | edytuj kod]
Tomsk był jednym z miejsc zsyłek Polaków na Syberię. W Tomsku znajduje się parafia oraz kościół katolicki, zwany Kościołem Polskim, wzniesiony w 1833 przez polskich zesłańców jako pierwszy katolicki kościół zachodniej Syberii.
W Tomsku urodzili się Polacy:
- 1875 – Aleksander Maciesza, lekarz, antropolog, fotografik, prezydent Płocka
- 1878 – Adolf Maciesza, lekarz patolog, doktor nauk medycznych, podpułkownik piechoty Wojska Polskiego
- 1888 – Zygmunt Balicki, polski inżynier, polityk
- 1888 – Kazimierz Zieleniewski, malarz
- 1889 – Borys Łapicki, prawnik, wykładowca uniwersytecki
- 1893 – Jan Stanisławski, filolog angielski, wykładowca uniwersytecki
- 1897 – Andrzej Witold Kownacki, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, oficer Armii Krajowej
- 1910 – Kazimierz Strycharzewski, trener siatkarski, selekcjoner reprezentacji Polski siatkarek
- 1916 – Cezary Nowodworski, oficer Armii Krajowej, cichociemny
- 1920 – Władysław Skonecki, tenisista
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Bożej
Biały meczet
Uniwersytet w Tomsku
Ratusz
Muzeum krajoznawcze
Dom rosyjsko-niemiecki
Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Richard Pipes, Rosja bolszewików, Warszawa 2005, s. 25.
- ↑ Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей, demoscope.ru [dostęp 2017-11-27].
- ↑ interesujących zabytków
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Tomsk (ang.)