Królewskie Czeskie Towarzystwo Naukowe

Królewskie Czeskie Towarzystwo Naukowe – czeskie towarzystwo naukowe.

Historia

Na początku lat 70. XVIII wieku zawiązała się w Pradzie, wokół Ignacego von Borna, nieformalna grupa naukowców Gelehrte Gesellschaft (Towarzystwo Uczonych). Grupa wydawała tygodnik Gelehrte Nachrichten (Wieści naukowe) (1771–1772). Po wydaniu w 1775 roku dokumentu: Abhandlungen einer Privatgesellschaft in Böhmen zur Aufnahme der Mathematik, der vaterländischen Geschichte und der Naturgeschichte grupa przekształciła się w Czeskie Prywatne Towarzystwo Uczonych (1775–1784).

W 1784 roku, w miejsce poprzednich luźnych organizacji, powołano Czeskie Towarzystwo Naukowe. Struktura organizacyjna towarzystwa została zatwierdzona przez cesarza Józefa II Habsburga. Współtwórcą towarzystwa został czeski slawista Josef Dobrovský. W 1790 roku cesarz Leopold II Habsburg wyraził zgodę na dodanie do nazwy członu Królewskie.

Wśród znanych działaczy i założycieli byli: Josef Sonnenfels, Gelasius Dobner, Karel Rafael Ungar, Mikuláš Adaukt Voigt, Karel Jindřich Šteib, hrabia František Josef Kinský oraz Ignác Cornova.

Działalność

Towarzystwo skupiało przedstawicieli nauki okresu czeskiego odrodzenia narodowego. Prace członków towarzystwa były regularnie publikowane w tygodniku Wieści naukowe (Gelehrte Nachrichten), który ukazywał się w latach 1771–1772. Autorzy publikowali w nim głównie po niemiecku. Towarzystwo nieprzerwanie kontynuowało swoją działalność w XIX i pierwszej połowie XX wieku.

W okresie okupacji niemieckiej organizowało konspiracyjne kursy i komplety w zastępstwie zamkniętych szkół wyższych. Współcześnie spełnia rolę, do której zostało powołane, skupia naukowców i wspiera badania z różnych dziedzin nauki.

Przemiany po II wojnie światowej

Nazwa Królewskie Czeskie Towarzystwo Naukowe funkcjonowała do 1952 roku. Wówczas towarzystwo zostało przekształcone w Czechosłowacką Akademię Nauk. Po rozpadzie Czechosłowacji w 1992 roku zostało zreorganizowane w Akademię Nauk Republiki Czeskiej.

Zobacz też

• Akademia Nauk Republiki Czeskiej

Bibliografia

• J. Skowronek, M. Tanty, T. Wasilewski: Słowianie południowi i zachodni VI – XX wiek. Wyd. 1. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005. ISBN 83-05-13401-6. Brak numerów stron w książce
• Josef Petráň. Královská česká společnost nauk. Místo České učené společnosti v dějinách a v proudu vědy. „Vesmír”. 74 (11), s. 632, 1995-11. 

Linki zewnętrzne

• Historia Akademii Nauk Republiki Czeskiej. biomed.cas.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-17)].