Krajowy Plan Odbudowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mateusz Morawiecki z Charlesem Michelem

Krajowy Plan Odbudowy – polski program reform i inwestycji będący częścią unijnego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności, który stanowi główny element Next GenerationEU[1]. Plan ma pomóc Polsce w łagodzeniu społecznych i gospodarczych skutków pandemii COVID-19[2].

Fundusze[edytuj | edytuj kod]

Polska stała się jednym z największych beneficjentów środków z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności[3]. Wartość Krajowego Planu Odbudowy wynosi prawie 59,8 miliarda euro (około 270 miliardów złotych) - 25,5 miliarda euro bezzwrotnych dotacji i 34,5 miliarda euro w formie preferencyjnych pożyczek[4].

Środki zostały podzielone na następujące komponenty[5]:

  • Odporność i konkurencyjność gospodarki - 4,15 mld euro dotacji i 0,245 mld pożyczek
  • Zielona energia i zmniejszanie energochłonności - 5,23 mld dotacji i 10,14 mld pożyczek
  • Cyfrowa transformacja - 2,8 mld dotacji i 1,14 mld pożyczek
  • Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia - 4,09 mld dotacji i 0,289 mld pożyczek
  • Zielona, inteligentna mobilność - 6,26 mld dotacji i 0,2 mld pożyczek
  • REPowerEU - 2,76 mld dotacji i 22,52 mld pożyczek

Historia[edytuj | edytuj kod]

Polski premier Mateusz Morawiecki w czasie unijnego szczytu zgodził się na mechanizm warunkujący uzyskanie funduszy od przestrzegania zasad praworządności; decyzję w tych sprawach oddano Radzie Unii Europejskiej, która podejmowała je większością kwalifikowaną głosów[6][7]. W maju 2021 roku głosami Lewicy, Polski 2050, Koalicji Polskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości (bez Solidarnej Polski) Sejm przyjął Krajowy Plan Odbudowy[8]. Komisja Europejska zaakceptowała ten plan 1 czerwca 2022 roku, jednak pod warunkiem, iż wypłaty funduszy rozpoczną się dopiero po spełnieniu tzw. „kamieni milowych”, czyli pakietu reform dotyczących m.in. likwidacji Izby Dyscyplinarnej, reformy systemu dyscyplinowania sędziów, przywrócenia do orzekania zwolnionych przez tę izbę sędziów, reformy systemu podatkowego, działania na rzecz podniesienia efektywnego wieku emerytalnego[9] czy kwestii związanych z odnawialnymi źródłami energii[10][11].

Odblokowanie Krajowego Planu Odbudowy stało się ważnym tematem kampanii przed wyborami parlamentarnymi w 2023 roku - odblokowanie planu było jedną z obietnic koalicji 15 października[12][13]. W połowie grudnia 2023 roku Polska wysłała do Komisji Europejskiej pierwszy wniosek o płatność z Krajowego Planu Odbudowy[14]. 29 lutego 2024 roku Komisja Europejska wydała pozytywną opinią w sprawie wypłaty pierwszej transzy KPO[15]. 27 miliardów złotych z pierwszej transzy wpłynęło do Polski 15 kwietnia 2024 roku[16].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności - Komisja Europejska [online], commission.europa.eu, 12 lutego 2021 [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  2. Instrument na rzecz Odbudowy I zwiększenia Odporności (Recovery and Resilience Facility – RFF) - Krajowy Plan Odbudowy - Portal Gov.pl [online], Krajowy Plan Odbudowy [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  3. PBE (oprac.), Rzeczkowska: pozyskanie KPO jest naglące. Polska największym beneficjentem w UE od lat [online], www.money.pl, 29 grudnia 2022 [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  4. Poland’s recovery and resilience plan - European Commission [online], commission.europa.eu [dostęp 2024-05-13] (ang.).
  5. O Krajowym Planie Odbudowy - Krajowy Plan Odbudowy - Portal Gov.pl [online], Krajowy Plan Odbudowy [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  6. Na co Morawiecki zgodził się w Brukseli? – DW – 23.07.2020 [online], dw.com [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  7. Weto Morawieckiego nie ma sensu? Projekt "pieniądze za praworządność" raczej nie zagrozi rządowi PiS [online], oko.press [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  8. Sejm zdecydował w sprawie Funduszu Odbudowy. Sprawdź rozkład głosów w poszczególnych ugrupowaniach [online], TVN24, 4 maja 2021 [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  9. Podniesienie efektywnego wieku emerytalnego wśród kamieni milowych KPO [online], 13 czerwca 2022 [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  10. KE akceptuje polski KPO. Pieniądze dostaniemy po spełnieniu warunków [online], www.rmf24.pl [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  11. Praworządność to tylko wierzchołek góry lodowej. Kamienie milowe w pozyskiwaniu środków z KPO [online], Businessinsider.com.pl, 5 czerwca 2022 [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  12. Umowa „Koalicji 15 października” – ustalenia programowe - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów - Portal Gov.pl [online], Kancelaria Prezesa Rady Ministrów [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  13. Telewizja Polska S.A, Kampania wyborcza opozycji. Wśród tematów polityka międzynarodowa i KPO [online], lodz.tvp.pl [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  14. Polska złożyła wniosek o płatność z KPO - Krajowy Plan Odbudowy - Portal Gov.pl [online], Krajowy Plan Odbudowy [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  15. To już oficjalne. KE odblokowała KPO, [w:] Euractiv [online].
  16. Polska otrzymała 27 mld zł z pierwszego wniosku o płatność z KPO - Krajowy Plan Odbudowy - Portal Gov.pl [online], Krajowy Plan Odbudowy [dostęp 2024-05-13] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]