Kretoszczury
| Kretoszczury | |
| Bathyergidae[1] | |
| Waterhouse, 1841 | |
 Golec (Heterocephalus glaber) |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ssaki |
| Podgromada | ssaki żyworodne |
| Infragromada | łożyskowce |
| Rząd | gryzonie |
| Podrząd | Hystricomorpha |
| Infrarząd | Hystricognathi |
| (bez rangi) | Phiomorpha |
| Rodzina | kretoszczury |
Portal  Zoologia |
|
Kretoszczury (Bathyergidae) – rodzina ssaków z rzędu gryzoni (Rodentia), obejmująca 12 gatunków ssaków występujących na sawannach i pustyniach Afryki, od Sudanu i Nigerii do RPA. Mają krępe ciało o całkowitej długości od 12 do 33 cm[potrzebne źródło], małe oczy, zredukowane małżowiny uszne oraz krótkie kończyny i ogon. Są na ogół okryte krótkim i miękkim futrem; wyjątek stanowi golec (Heterocephalus glaber) o nielicznych, szczątkowych włosach na pomarszczonej, różowej lub żółtawej skórze. Ubarwione mogą być białawo, jasnobrązowo, rudawobrązowo, szaro lub czarno. Zmysł wzroku jest u nich słabo rozwinięty.
Prowadzą podziemny tryb życia. Za pomocą pazurów przednich łap lub siekaczy ryją nory tuż pod powierzchnią gleby. Żywią się głównie podziemnymi częściami roślin, m.in. bulwami i korzeniami. Niekiedy powodują duże zniszczenia roślin uprawnych.
Kretoszczury wykazują zróżnicowane zachowania socjalne. Są wśród nich gatunki prowadzące samotniczy tryb życia, łączące się w pary jedynie na czas rozrodu (rodzaje Bathyergus, Georychus i Heliophobius). Inne żyją w koloniach o różnym stopniu zaawansowania organizacji społecznej. U co najmniej dwóch gatunków (Heterocephalus glaber i Cryptomys damarensis) stwierdzono występowanie zachowań eusocjalnych, co czyni je jedynymi wśród ssaków zwierzętami o tak wysoce zorganizowanej strukturze społecznej.
Osobny artykuł: Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Do rodziny kretoszczurów należą następujące podrodziny i rodzaje[2]:
Podrodzina Bathyerginae Waterhouse, 1841 z rodzajami:
- Bathyergus
- Cryptomys (w tym gatunki wyróżniane czasem do rodzaju Fukomys)
- Georychus (jedynym przedstawicielem jest Georychus capensis – kretoszczur)
- Heliophobius (jedynym przedstawicielem jest Heliophobius argenteocinereus)
Podrodzina Heterocephalinae Landry, 1957 z rodzajem:
- Heterocephalus (jedynym przedstawicielem jest Heterocephalus glaber – golec)
Przypisy
- ↑ Bathyergidae w: Integrated Taxonomic Information System (ang.)
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Bathyergidae. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 29 października 2009]
