Krępna
50°26′29″N 18°04′38″E/50,441389 18,077222| wieś | |
 Kapliczka w Krępnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
180 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
684[2] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
47-330[3] |
| Tablice rejestracyjne |
OKR |
| SIMC |
0505527 |
Położenie na mapie gminy Zdzieszowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krapkowickiego  | |
| 50°26′29″N 18°04′38″E/50,441389 18,077222[1]
| |
| Strona internetowa | |
Krępna (niem. Krempa) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Zdzieszowice.
Obecnie większość mieszkańców Krępnej pracuje w Zakładach Koksowniczych w Zdzieszowicach lub poza granicami kraju.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
W 1295 w kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) miejscowość wymieniona jest jako Crampna we fragmencie Crampna decima more polonico[4].
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0505533 | Bąków | część wsi |
| 0505540 | Borek | część wsi |
| 0505556 | Łęg | część wsi |
| 0505562 | Paryż | część wsi |
| 0505579 | Pietrowice | część wsi |
| 0505585 | Urzek | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsi mieszkańcy na terenie wsi osiedlili się około 1300 roku. Badania archeologiczne prowadzone w okresie międzywojennym wykazały, że pierwsi ludzie osiedlili się na terenie Krępnej ok. 4000-1800 r. p.n.e. W XIX w. i potem, aż do lat 70. XX w. działała tu duża cegielnia, jedna z większych na terenie dzisiejszego województwa opolskiego[7]. Do początku XX w. eksploatowano także żelazo z rud darniowych[8]
W 1910 roku w miejscowości mieszkało 788 osób z czego 695 mówiło językiem polskim, 58 polskim i niemieckim, a 35 niemieckim. W wyborach komunalnych jakie odbyły się w listopadzie 1910 roku mieszkańcy oddali wszystkie 201 głosów na polską listę zdobywając wszystkie 9 mandatów. Podczas plebiscytu większość mieszkańców zagłosowało za przyłączeniem do Polski. W miejscowości działało od 1919 roku gniazdo śląskiej dzielnicy Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, oraz Towarzystwo Oświaty na Śląsku im. św Jacka. Podczas powstań śląskich miejscowość kilkukrotnie była miejscem walk. Zajęta przez żołnierzy z Podgrupy "Bogdan", 21 maja stała się celem ataku niemieckiego w ramach natarcia w kierunku Góry św. Anny[9].
Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych na Górnym Śląsku historyczna nazwa niemiecka Krempa została w 1936 r. zastąpiona przez administrację nazistowską nazwą Ambach[10].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krępna.
Szlaki komunikacyjne[edytuj | edytuj kod]
Droga wojewódzka nr 423 Opole – Kędzierzyn-Koźle
Linia kolejowa: Wrocław-Opole-Kraków
Żegluga śródlądowa: Opole – Koźle
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
- MTB – produkcja zapraw murarskich i materiałów sypkich
- WAKRO – przedsiębiorstwo przemysłowo-produkcyjne
- elektrownia przepływowa na rzece Odra uruchomiona w roku 2004 o mocy 1,26 MW
oraz sklepy spożywczo-przemysłowe, bary, warsztat samochodowy, hurtownia drzwi, firma budowlana, biblioteka miejska (filia), OSP, klub sportowy LZS Korona Krępna.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- kapliczka w stylu neoromańskim z krucyfiksem ludowym i obrazem św. Apostołów Piotra i Pawła (1883)
- kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła
- śluza na Odrze (1894)
- słupkowa kapliczka św. Rocha
- liczne krzyże na terenie Krępnej i lasu krępskiego z czasów przedwojennych (np. krzyż z 1930 roku, ufundowany przez członka III Zakonu – Wilhelma Gołąbka, który w 1933 roku pielgrzymował do Rzymu i został przyjęty na audiencji przez papieża Piusa XI)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 61928
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 620 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Kalla-Szulc R., 2009: Z dziejów cegielni w Krępnej. Wyd. Zenon Gil, Krapkowice.
- ↑ Robert Niedźwiedzki, Joachim Szulc, Marek Zarankiewicz, 2012: Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej. Wyd.: Stowarzyszenie Kraina św. Anny, strona 68-69. ISBN 978-83-63036-04-1.
- ↑ Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982.
- ↑ Landkreis Gross Strehlitz. [dostęp 2007-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-17)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Krępna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 671.
- Krępna, [w:] Archiwum wycinków prasowych, Instytut Śląski [dostęp 2021-03-18].
- Siedziba gminy: Zdzieszowice
