Księstwo Kopanickie
| XII- ok. 1209 | |||
| |||
 Przybliżone położenie księstwa przy zachodniej granicy Polski w XII w. | |||
| Język urzędowy | |||
|---|---|---|---|
| Stolica | |||
| Ustrój polityczny | |||
| Typ państwa | |||
| Głowa państwa |
książę Jaksa z Kopanicy | ||
| Zależne od | |||
| Data powstania |
początek XII wieku | ||
| Podbój |
przez Konrada II | ||
| Religia dominująca | |||
 Okolice Kopanicy w czasie rządów księcia Jaksy. | |||
Księstwo Kopanickie (niem. Herzogtum Köpenick) – dawne księstwo słowiańskie, leżące na terytorium plemienia Sprewian (obecnie wschodnia część landu Brandenburgii).
Nie wiadomo kiedy dokładnie i w jakich okolicznościach księstwo powstało, jednak na pewno istniało w końcu lat 40. XII w., kiedy jego księciem[a] był Jaksa z Kopanicy (1120–1176). Według źródeł archeologicznych większe umocnienia Kopanicy (obecnie dzielnica Berlina) powstały ok. 1100 i być może wkrótce potem doszło do powstania księstwa.
Było księstwem chrześcijańskim, podporządkowanym rzymskokatolickiej archidiecezji gnieźnieńskiej[1][2].
Granice[edytuj | edytuj kod]
Z uwagi na płynność granic w średniowieczu, nie można dokładnie ustalić granic księstwa. Na wschodzie musiało jednak graniczyć z Polską, gdyż książę Jaksa uznał się za wasala Bolesława Kędzierzawego. Najprawdopodobniej odcinkiem granicznym była rzeka Odra od Cedyni na południe i dalej teren pomiędzy rzekami Sprewą i Stobrawą[b]. Następnie granica skręcała na południowy zachód i prawdopodobnie sięgała północnego i zachodniego brzegu jeziora Scharmützelsee, stamtąd biegła na zachód do jeziora Krossinsee i dalej na południowy zachód, prawdopodobnie w okolice miasta Zossen. Granicą zachodnią były prawdopodobnie rzeki Nuthe i Hawela[c]. Na północy granica przebiegała zapewne w okolicach obecnego miasta Lindow i skręcała na wschód, biegnąc do Odry.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Niewiele wiadomo o dziejach księstwa. Faktem jest, że od lat 50. XII wieku było w stosunku lennym wobec Polski, ale książę Jaksa prowadził dość samodzielną politykę. Księstwo toczyło zacięte walki z margrabią Albrechtem Niedźwiedziem o twierdzę Brenna, którą kontrolowało w latach 1154–1157. Książę Jaksa prawdopodobnie przyjął także chrzest, o czym może świadczyć nowy typ bitych monet (tzw. brakteatów) z podobizną księcia trzymającą w rękach krzyż i chorągiew.
Książę Jaksa zmarł w 1168 lub 1178 i nie wiadomo, co dalej działo się z księstwem. Najpóźniej jednak w 1210 zostało podbite przez Marchię Miśnieńską[d], gdyż wtedy pojawia się po raz pierwszy w dokumentach margrabiego Konrada II.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jedyny potwierdzony źródłowo; jednocześnie niektórzy badacze utożsamiają go z żyjącym równocześnie w Polsce Jaksą z Miechowa.
- ↑ Jest to prawdopodobne o tyle, że zachodnia granica ziemi lubuskiej sięgała do tych rzek od zachodu.
- ↑ Niemal na pewno od 1157, ponieważ wtedy Jaksa utracił ostatecznie Brennę i wspomniane rzeki stanowiłyby naturalną granicę.
- ↑ Najprawdopodobniej dokonał tego Konrad II pomiędzy 1205 a 1209, gdyż w ten sposób starał się wypracować sobie najdogodniejszą drogę do uderzenia na Lubusz, co miało miejsce w 1209.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Fritze, Wolfgang H. (1982). Frühzeit zwischen Ostsee und Donau. Duncker & Humblot. p. 356. ISBN 978-3-428-45151-7.
- ↑ Cetwiński, Marek (1980). Rycerstwo Śląskie do końca XIII w. Pochodzenie. Gospodarka. Polityka. Wrocławskie Towarzystwo Naukowe. p. 70.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Benedykt Zientara, Henryk Brodaty i jego czasy, Warszawa 2005.
- Atlas historyczny do 1815 roku, pod red. Julii Tazbir, Warszawa 2005.
- Tekst o Jaksie z Miechowa/Kopnika. 1163.miech.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)]. – dostęp: 30 grudnia 2009.