Kubuś Fatalista i jego pan

Początek Kubusia Fatalisty, francuskie wydanie z 1797

Kubuś Fatalista i jego pan (fr. Jacques le fataliste et son maître) – powiastka filozoficzna napisana przez francuskiego filozofa i pisarza Denisa Diderota w latach 1765–1780, a wydana w 1796 roku. Utwór składa się głównie z dialogów.

Ujęta została w niezbyt wyraźną ramę fabularną. Wędrówki tytułowych bohaterów i ich dysputy składają się na obraz nowego świata, w którym zanika granica między panem i sługą. Sprytny, zaradny Kubuś jest co prawda fatalistą, jednak wbrew tym deklaracjom nie godzi się na zło świata i wierzy, że dobro i sprawiedliwość muszą wreszcie zatriumfować. Kubuś jest prawdziwą maszynką do snucia zabawnych, przewrotnych opowieści, często przerywanych dygresjami. Otwarta forma tej powiastki filozoficznej przypomina eksperymenty prozy XX wieku.

Kubuś Fatalista spotkał się z ciepłym przyjęciem m.in. u Goethego, Stendhala i Schillera.

Utwór umieszczony został w index librorum prohibitorum dekretem z 1804 roku.

Zobacz też

• fatalizm
• wolna wola, dylemat determinizmu
• kompozycja otwarta
• teoria formy otwartej
• Kubuś i jego pan: Hołd w trzech aktach dla Denisa Diderota
• 100 najlepszych książek Norweskiego Klubu Książki

Linki zewnętrzne

• Kubuś Fatalista i jego Pan – Polski przekład Tadeusza Boya-Żeleńskiego
• Jacques le fataliste et son maître – oryginał francuski
• przekład angielski. ptchanculto.binhoster.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-17)].