Labrador (minerał)
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
zawiera 30–50% albitu NaAlSi3O8 (glinokrzemian sodu) oraz 50–70% anortytu CaAl2Si2O8 (glinokrzemian wapnia) |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
6–6,5 |
| Przełam |
nierówny do muszlowego |
| Łupliwość |
doskonała |
| Układ krystalograficzny |
trójskośny |
| Gęstość minerału |
2,6–2,77 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
bezbarwna, biała, szara, zielona |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty, perłowy |
| Inne | |
_-_Ylamaa,_Finlandia.jpg)
Labrador – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy plagioklazów.
Nazwa pochodzi od półwyspu Labrador, gdzie występuje w znacznych ilościach. Opisany i nazwany w 1780 r.
Właściwości
[edytuj | edytuj kod]Tworzy kryształy słupkowe, tabliczkowe, występuje w postaci średnio- lub gruboziarnistych skupień. Bardzo często tworzy zbliźniaczenia. Kryształy, zawsze wrosłe rzadko odznaczają się dobrym wykształceniem. Jest kruchy, przezroczysty, często wykazuje jaskrawą, migotliwą grę barw w odcieniach niebieskich, fioletowych, złocistych, zielonych. Zjawisko to stanowi rodzaj iryzacji zwany schillerescencją, która w tym przypadku określana jest mianem labradoryzacji. Iryzacja ta to efekt interferencji związany z wielokrotnym odbiciem światła na granicach struktur domenowych.
- Inkluzje – liczne, najczęściej spotyka się wrostki cyrkonu, magnetytu, ilmenitu, rutylu i hematytu. Odpowiednio ułożone, wywołują różne efekty świetlne, nadając kamieniom atrakcyjny wygląd i osobliwe zabarwienie
- Pleochroizm – wyraźny, zróżnicowany w zależności od barwy kamienia; najsilniejszy w kamieniach ciemno zabarwionych.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Rozpowszechniony składnik niektórych skał magmowych, głównie labradorytów, a także skał metamorficznych[1].
Miejsca występowania: USA – znajdują się tam dobrze wykształcone kryształy nadające się do obróbki jubilerskiej, Meksyk, Kanada – na Półwyspie Labrador, Australia, Finlandia – główne miejsce pozyskiwania niezwykle pięknych kamieni.
Polska – (jako składnik gabra) w Woliborzu i Bożkowie na Dolnym Śląsku (w postaci ziarn charakteryzujących się błękitną migotliwością).
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- stosowany w przemyśle ceramicznym
- do produkcji materiałów ogniotrwałych
- w budownictwie jako kamień dekoracyjny i okładzinowy.
- ceniony kamień ozdobny
- powszechnie stosowany w jubilerstwie. Stosuje się wobec niego szlif kaboszonowy, jak i fasetowy. Najczęściej spotyka się okazy dochodzące do 20 ct. Najcenniejszy materiał jubilerski stanowią labradory fińskie (tzw. spectrolit fiński) dające efekt znany jako labradoryzacja lub efekt Schillera.
- materiał rzeźbiarski
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ labrador, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-08-20].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- W. Szumann: „Kamienie szlachetne i ozdobne”
- N. Sobczak: „Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych”
- Rupert Hochleitner: Minerały i kryształy. Określanie minerałów według barwy rysy. Warszawa: Muza S.A, 1994. ISBN 83-7079-281-2.
- Leksykon Przyrodniczy – „Minerały”
- Podręczny Leksykon Przyrodniczy – „Minerały i kamienie szlachetne”
- K. Maślankiewicz: „Kamienie szlachetne”
- C. Hall: „Klejnoty kamienie szlachetne i ozdobne”
- Guillermo Gold Gormaz, Jordi Jubany Casanovas: Atlas mineralogii. Barbara Zapolska (tłum. z hiszp.). Warszawa: Wiedza i Życie, 1992. ISBN 83-85231-10-2.
- A. Bolewski, A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Wyd. PAE W-wa 1993