Lagarosyfon

Lagarosyfon
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	żabieńcowce
Rodzina	żabiściekowate
Rodzaj	lagarosyfon
	Nazwa systematyczna
	Lagarosiphon Harv.; J. Bot. (Hooker) 4: 230 (1842)
	Typ nomenklatoryczny
	Lagarosiphon muscoides Harv.
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lagarosyfon (Lagarosiphon Harv.) – rodzaj wieloletnich, wodnych hydrochamefitów, należący do rodziny żabiściekowatych (Hydrocharitaceae), obejmujący 9 gatunków pochodzących z tropikalnej i południowej Afryki i Madagaskaru. Jeden z gatunków, lagarosyfon wielki, został introdukowany i naturalizowany w Europie (na Wyspy Brytyjskie, w Austrii, Niemczech, Holandii, Szwajcarii, Francji i Włoszech) oraz zawleczony do Nowej Zelandii^[4], Stanów Zjednoczonych^[5] i Australii^[6]. W miejscach introdukcji jest gatunkiem inwazyjnym, wypierającym florę rodzimą. Paradoksalnie, w miejscach naturalnego występowania, uważany jest on za gatunek zagrożony wyginięciem.

Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów λαγαρός (lagaros – ścieńczony, wąski) i σιφόνι (sifoni – syfon, rura) i odnosi się do budowy korony kwiatu tych roślin^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Rośliny wodne osiągające 5 metrów długości (lagarosyfon wielki), tworzące masywne, podwodne lub wpół wynurzone "dywany" ze splątanych osobników^[8].

Łodyga: Wydłużone, regularnie rozgałęzione.

Liście: Położone skrętolegle, w spiralach, rzadziej naprzeciwlegle w 3 lub więcej okółkach, łuskowate i mniej więcej trójkątne lub właściwe i równowąsko-lancetowate.

Kwiaty: Rośliny dwupienne, rzadko jednopienne. Kwiaty jednopłciowe, zebrane w kwiatostany, wyrastające z wierzchołka łodygi. Kwiatostany kwiatów męskich osadzone na szypule, kuliste, wielokwiatowe. Kwiaty żeńskie pojedyncze, siedzące. Okwiat podwójny, trójdziałkowy i trójpłatkowy. Kwiaty męskie drobne, 6-pręcikowe, przy czym 3 pręciki są płodne i położone równolegle do powierzchni wody, a 3 pręciki są nitkowate, bezpłodne, położone prostopadle i pełniące funkcję "żagli". Kwiaty żeńskie z nitkowatym hypancjum wynoszącym kwiat nad powierzchnię wody, z 3 równowąskimi prątniczkami, trójowocolistkowe. Kwiaty obupłciowe były zaobserwowane w populacjach na Madagaskarze.

Owoce: Wrzecionowata torebka, zawierająca od 5 do 30 elipsoidalnych nasion.

Genetyka: Liczba chromosomów 2n = 22^[9].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Jeden z 7 rodzajów wyróżnianych w obrębie podrodziny Anacharidoideae wchodzącej w skład rodziny żabiściekowatych (Hydrocharitaceae)^[2].

Gatunki^[10]

Lagarosiphon cordofanus Casp. – lagarosyfon delikatny
Lagarosiphon hydrilloides Rendle
Lagarosiphon ilicifolius Oberm.
Lagarosiphon madagascariensis Casp. – lagarosyfon madagarski
Lagarosiphon major (Ridl.) Moss – lagarosyfon wielki
Lagarosiphon muscoides Harv. – lagarosyfon mszysty^[11]
Lagarosiphon rubellus Ridl.
Lagarosiphon steudneri Casp. in G.Schweinfurth
Lagarosiphon verticillifolius Oberm.

Zagrożenie i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Siedem gatunków Lagarosiphon zostało uwzględnionych w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych^[12]:

Lagarosiphon cordofanus – ze statusem LC (mniejszej troski)
Lagarosiphon hydrilloides – ze statusem DD (o nieokreślonym stopniu zagrożenia)
Lagarosiphon ilicifolius – ze statusem LC (mniejszej troski)
Lagarosiphon major – ze statusem LC (mniejszej troski)
Lagarosiphon rubellus – ze statusem DD (o nieokreślonym stopniu zagrożenia)
Lagarosiphon steudneri – ze statusem VU (narażony)
Lagarosiphon verticillifolius – ze statusem LC (mniejszej troski)

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Wybrane gatunki Lagarosiphon uprawiane są w stawach i oczkach jako wodne rośliny ozdobne^[13], a także stosowane są jako rośliny akwariowe^[14].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-12-13] (ang.).
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-01-29]. (ang.).
↑ Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-01-29]. (ang.).
↑ National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland: Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [Online Database]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program.
↑ W. J. Parsons, E. G. Cuthbertson: Noxious weeds of Australia. Melbourne: CSIRO Publishing, 2000, s. 71. ISBN 0-643-06514-8.
↑ D. Gledhill: The names of plant. Cambridge ; New York: Cambridge University Press, 2008, s. 228. ISBN 978-0-521-86645-3.
↑ Invasive plants and animals. Lagarosiphon major. [dostęp 2011-01-29].
↑ Klaus Kubitzki, Herbert Huber: Flowering plants, Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). New York: Springer-Verlag, 1998, s. 246. ISBN 3-540-64061-4.
↑ The Plant List (2010). Version 1. Published on the Internet. [dostęp 2011-01-29].
↑ Stanisław Sławiński, Mieczysław Tokarski: Rośliny wodne w ogrodzie botanicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Wrocław: Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, 1978, s. 129.
↑ IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.4. [dostęp 2011-01-29].
↑ C. Greg Speichert, Sue Speichert: Encyclopedia of water garden plant. Portland: Timber Press, 2004, s. 350. ISBN 978-0-88192-625-5.
↑ Robert Allgayer: Plantes d'aquarium. 2007, s. 71.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-12-13] (ang.).

[ing-3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-01-29]. (ang.).

[kew-4] Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-01-29]. (ang.).

[5] National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland: Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [Online Database]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program.

[6] W. J. Parsons, E. G. Cuthbertson: Noxious weeds of Australia. Melbourne: CSIRO Publishing, 2000, s. 71. ISBN 0-643-06514-8.

[7] D. Gledhill: The names of plant. Cambridge ; New York: Cambridge University Press, 2008, s. 228. ISBN 978-0-521-86645-3.

[8] Invasive plants and animals. Lagarosiphon major. [dostęp 2011-01-29].

[kub-9] Klaus Kubitzki, Herbert Huber: Flowering plants, Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). New York: Springer-Verlag, 1998, s. 246. ISBN 3-540-64061-4.

[tpl-10] The Plant List (2010). Version 1. Published on the Internet. [dostęp 2011-01-29].

[11] Stanisław Sławiński, Mieczysław Tokarski: Rośliny wodne w ogrodzie botanicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Wrocław: Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, 1978, s. 129.

[12] IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.4. [dostęp 2011-01-29].

[13] C. Greg Speichert, Sue Speichert: Encyclopedia of water garden plant. Portland: Timber Press, 2004, s. 350. ISBN 978-0-88192-625-5.

[14] Robert Allgayer: Plantes d'aquarium. 2007, s. 71.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]