Leon Grohman
_-_%C5%82%C3%B3dzki_fabrykant.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 sierpnia 1879 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 marca 1937 |
| Zawód, zajęcie | |
| Rodzice | |
| Małżeństwo |
Alina Gryficz-Mielewska, właśc. Alina Dębicka |
| Dzieci |
Jerzy (1922–2017) |
Leon Edmund Grohman (ur. 27 sierpnia 1879 w Łodzi, zm. 6 marca 1937, tamże)[1] – łódzki fabrykant.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył Wyższą Szkołę Rzemieślniczą w Łodzi, a następnie politechnikę w Charlottenburgu, gdzie otrzymał dyplom inżyniera-mechanika. Po jej ukończeniu wrócił do Łodzi do pracy w rodzinnej fabryce, gdzie pełnił rolę dyrektora ds. technicznych i zasiadał w Zarządzie Spółki Akcyjnej L. Grohmana.
Po wybuchu I wojny światowej był jednym ze współzałożycieli Głównego Komitetu Obywatelskiego w Łodzi w sierpniu 1914 roku i zasiadał w jego składzie do czasu rozwiązania z dniem 1 lipca 1915 roku[2][3][4][5]. Jednocześnie stał również na czele Centralnego Komitetu Milicji Obywatelskiej[2][3][6]. W wyborach do Rady Miejskiej w Łodzi, przeprowadzonych w styczniu 1917 roku, uzyskał mandat radnego, startując z listy Polskiego Komitetu Wyborczego[7][8].
W trakcie I wojny światowej, pod nieobecność brata, przejął kierownictwo nad fabryką. Po połączeniu zakładów K. Scheiblera z zakładami L. Grohmana, które utworzyły razem Zakłady Włókiennicze K. Scheiblera i L. Grohmana Sp. Akc., kierował finansami przedsiębiorstwa[9]. Należał do Towarzystwa Popierania Pracy Społecznej, Związku Niezależności Gospodarczej, był członkiem zarządu Towarzystwa Kredytowego Miejskiego w Łodzi, którego był prezesem w latach 1920–1925[9]. Był współzałożycielem i wiceprezesem Łódzkiego Klub Lawntenisowego 1913[10]. Zasłynął również obroną dzwonu łódzkiej katedry przed konfiskatą przez zaborców[potrzebny przypis]. W 1932 roku ze względu na stan zdrowia zrezygnował z pełnionych funkcji[9].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Był najmłodszym synem Ludwika Grohmana, a także drugim mężem Aliny Gryficz-Mielewskiej[11] (pierwszym był aktor Andrzej Mielewski). Leon i Alina poznali się w Berlinie, gdzie aktorka grała Gruszeńkę w filmie Die Brüder Karamasoff (ekranizacji powieści Bracia Karamazow)[9]. Leon był ewangelikiem, a Alina katoliczką, ślub wzięli w 1922 roku w kościele ewangelickim Świętej Trójcy na placu Stanisława Małachowskiego w Warszawie. Mieli jednego syna, polityka i ekonomistę, Jerzego Grohmana (1922–2017). Mieszkali w rodzinnym pałacu przy ul. Tylnej, który zajmowali z Alfredem Grohmanem, bratem Leona[12]. Spoczywa na cmentarzu ewangelicko-augsburskim przy ulicy Ogrodowej w Łodzi[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Leon Edmund Grohman [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-05-29].
- ↑ a b Mieczysław Hertz: Łódź w czasie Wielkiej Wojny. T. I: Łódź w czasie Wielkiej Wojny. Łódź: Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Łodzi / Izba Przemysłowo-Handlowa w Łodzi, 1933, s. 9, 12 (PDF – 19, 22), seria: Materjały do dziejów Łodzi i ziem województwa łódzkiego. [dostęp 2022-01-05].
- ↑ a b Mieczysław Hertz: Łódź podczas Wielkiej Wojny. W: Małgorzata Danowska (red.): Bezbronne miasto. Łódź 1914–1918. Wyd. pierwsze. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński. Narodowe Centrum Kultury, 2014, s. 31, 34. ISBN 978-83-927666-1-2, ISBN 978-83-7982-029-0. [Wskazany rozdział jest reedycją (pod nieznacznie zmienionym tytułem i z uwspółcześnioną pisownią) publikacji wydanej pierwotnie w 1933 roku].
- ↑ Paweł Spodenkiewicz: Obywatele. W: Małgorzata Danowska (red.): Bezbronne miasto. Łódź 1914–1918. Wyd. pierwsze. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński. Narodowe Centrum Kultury, 2014, s. 14–15. ISBN 978-83-927666-1-2, ISBN 978-83-7982-029-0.
- ↑ Aneta Stawiszyńska: Łódź w latach I wojny światowej. Wyd. I. Oświęcim: Wydawnictwo „Napoleon V”, 2016, s. 26. ISBN 978-83-65495-27-3. Tam: przypis 17.
- ↑ Polskie organizacje bezpieczeństwa w okresie I wojny światowej – Policja Panstwowa [online], policjapanstwowa.pl [dostęp 2021-05-29].
- ↑ Aneta Stawiszyńska: Łódź w latach I wojny światowej. Wyd. I. Oświęcim: Wydawnictwo „Napoleon V”, 2016, s. 673. ISBN 978-83-65495-27-3.
- ↑ Antoni Goerne. Wybory do Rady Miejskiej w Łodzi w Styczniu 1917 r.. „Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1919”. Rok pierwszy, s. 81 (PDF – 83), luty 1919. Wydział Statystyczny Magistratu m. Łodzi (oprac.). Łódź: Nakładem Magistratu m. Łodzi. [dostęp 2022-01-05].
- ↑ a b c d e Tomasz Pawlak, Henryk Grohman, jego brat Leon, willa w Łodzi i Witkacy [online], docplayer.pl [dostęp 2022-01-05].
- ↑ Regionalia Ziemi Łódzkiej [online], bc.wbp.lodz.pl [dostęp 2021-06-01].
- ↑ Alina Gryficz-Mielewska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-05-29].
- ↑ Grohmanowie mieli niemieckie pochodzenie, ale nie wyparli się polskości [online], plus.dzienniklodzki.pl, 23 kwietnia 2019 [dostęp 2021-05-29] (pol.).