Bazylika archikatedralna św. Stanisława Kostki w Łodzi
| |||||||||||||||||||
![]() | |||||||||||||||||||
bazylika mniejsza, archikatedra | |||||||||||||||||||
![]() Łódzka bazylika archikatedralna | |||||||||||||||||||
Państwo | ![]() | ||||||||||||||||||
Miejscowość | Łódź | ||||||||||||||||||
Wyznanie | katolickie | ||||||||||||||||||
Kościół | rzymskokatolicki | ||||||||||||||||||
Bazylika mniejsza • nadający tytuł |
od 1989 papież Jan Paweł II | ||||||||||||||||||
Wezwanie | św. Stanisława Kostki | ||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | 18 września | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
![]() | |||||||||||||||||||
Strona internetowa |
Archikatedra św. Stanisława Kostki w Łodzi – rzymskokatolicki kościół parafialny wybudowany w latach 1901–1912[2], znajdujący się przy ulicy Piotrkowskiej 265 w Łodzi.
Spis treści
Historia[edytuj | edytuj kod]
Komitet budowy powołano w 1895[3], w jego skład weszli najwięksi łódzcy fabrykanci: Juliusz Teodor Heinzel, Edward Herbst, Juliusz Kunitzer, Józef Richter i Adolf Hoffrichter. Około 1897 władze miasta przeznaczyły część Placu Szpitalnego pod budowę nowej (trzeciej w kolejności powstania) katolickiej świątyni[2]. Ogłoszony w 1898[3] konkurs na projekt wygrał architekt Emil Zillmann[2] pracujący dla spółki „Wende i Zarske”[3]. W 1900 oznaczenia działki pod budowę dokonało biuro pomiarów Zdzisława Kułakowskiego i Mikołaja Trąbczyńskiego[2]. Do pierwotnego projektu poprawki, mające na celu powiększenie rozmiarów kościoła, wprowadzili Józef Pius Dziekoński, Sławomir Odrzywolski-Nałęcz i Stefan Szyller. Wnętrze zaprojektował wiedeński architekt Zygfryd Stern. Pieczę nad budową sprawowali architekci: Kazimierz Sokołowski, a od 1909 Kazimierz Stebelski[2].
Kamień węgielny poświęcił 16 czerwca 1901[2][3] arcybiskup warszawski Wincenty Chościak-Popiel[3]. Budynek kościoła wybudowano w latach 1901–1912[2] z nieotynkowanej jasnożółtej cegły (w tzw. stylu Rohbau). 10 grudnia 1920 kościół św. Stanisława Kostki został podniesiony przez papieża Benedykta XV do rangi katedry, a 15 października 1922 katedra została konsekrowana przez biskupa Wincentego Tymienieckiego[3].
Trójnawowa bazylika wzorowana jest na niemieckiej Ulmer Münster. Archikatedra łódzka jest najwyższym budynkiem Łodzi (ma 104,5 m wysokości)[4] i jednym z najwyższych kościołów w Polsce.
Kalendarium[edytuj | edytuj kod]
- 1895: zawiązanie komitetu budowy kościoła parafialnego[3].
- 16 czerwca 1901: arcybiskup warszawski Wincenty Chościak-Popiel poświęcił kamień węgielny
- 1911: na dobudowanej obok kościoła dzwonnicy zawieszono dzwon „Zygmunt” który był darem mieszkańców Łodzi.
- 1920: kościół stał się katedrą[3].
- 1922: świątynia została konsekrowana przez bp. Wincentego Tymienieckiego, pierwszego ordynariusza diecezji łódzkiej i dotychczasowego proboszcza parafii[3].
- 1927: dobudowano wieżę i przewieszono dzwon „Zygmunt”.
- 1935–1936: wybudowano kryptę w podziemiach katedry, gdzie spoczywają szczątki biskupów łódzkich.
- 9 listopada 1941: ograbiona przez Gestapo z wszelkich kosztowności i szat liturgicznych i zamieniona na składy wojskowe.
- 1945: (po wyzwoleniu Łodzi) usunięto zniszczenia i odrestaurowano główny ołtarz.
- 11 maja 1971: spłonął dach; natychmiast przystąpiono do odbudowy.
- 1972: 16 grudnia otwarto ją ponownie.
- 1977: położono granitową posadzkę i stopnie przed prezbiterium oraz wyposażono je w ołtarz soborowy i stalle kanonickie, zamontowano także 58-głosowe organy (poprzednie zostały zniszczone przez pożar).
- 13 czerwca 1987 r. katedrę nawiedził Jan Paweł II.
- 1989: przyznanie przez papieża Jana Pawła II łódzkiej katedrze tytułu bazyliki mniejszej
- 1991: wykonano remont frontonu katedry.
- 1992: papież Jan Paweł II utworzył archidiecezję łódzką i świątynia zyskała miano archikatedry.
- 18 września 2011: na tymczasowej dzwonnicy zawieszono nowy dzwon łódzkiej katedry „Serce Łodzi”[5].
- 1 czerwca/10 czerwca 2012: 1 czerwca dzwon „Serce Łodzi” został wciągnięty na wieżę katedry[6]. 10 czerwca w dniu Święta Eucharystii dzwon zabił po raz pierwszy na wieży[7].
Kapłani pracujący w parafii archikatedralnej[edytuj | edytuj kod]
- Proboszcz: ks. prałat Ireneusz Kulesza
- Wikariusz: ks. dr Wojciech Błaszczyk
- Wikariusz: ks. mgr Adam Kubik
- Wikariusz: ks. mgr Grzegorz Matynia
- Wikariusz: ks. mgr Piotr Przybysz
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie. 2018-09-30. [dostęp 2010-05-13].
- ↑ a b c d e f g Rynkowska 1970 ↓, s. 178–179.
- ↑ a b c d e f g h i Zarys historii łódzkiej Archikatedry.
- ↑ Katedra Lódz: Katedra z zewnątrz (ang.). [dostęp 2009-09-17].
- ↑ Dzwon Serce Łodzi.
- ↑ Na wieżę archikatedry powrócił dzwon. Serce Łodzi zastąpiło Zygmunta. lodz.naszemiasto.pl, 2012-06-01. [dostęp 2012-06-11].
- ↑ Święto Eucharystii. katedra.lodz.pl, 2012-06-10. [dostęp 2012-06-11].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zarys historii łódzkiej Archikatedry
- Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, ISBN 978-83-939822-4-0 .
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona Parafii Archikatedralnej św. Stanisława Kostki w Łodzi
- Archikatedra łódzka (Gazeta Wyborcza)
- Zabytki Łodzi – Archikatedra Łódzka
|