Bazylika archikatedralna św. Stanisława Kostki w Łodzi

	Bazylika archikatedralna; św. Stanisława Kostki w Łodzi
	Bazylika archikatedralna; św. Stanisława Kostki w Łodzi
	A/112 z dnia 20.01.1971 r.
	kościół parafialny, archikatedra,; bazylika mniejsza
	; Łódzka bazylika archikatedralna
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Miejscowość	Łódź
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Bazylika mniejsza; • nadający tytuł	od 1989; papież Jan Paweł II
Wezwanie	św. Stanisława Kostki
Wspomnienie liturgiczne	18 września
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1901
Data zakończenia budowy	1912
Data poświęcenia	15 października 1922
Aktualne przeznaczenie	kościół parafialny oraz archikatedra metropolity łódzkiego
Dane świątyni
Styl	neogotyk
Architekt	Emil Zillmann
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
Wieża kościelna; • liczba wież; • wysokość wież	; 1; 104,50 m
Liczba naw	3
Organy; • liczba głosów	; 58 (organy główne), 10 (organy boczne)
	Położenie na mapie Łodzi Bazylika archikatedralna św. Stanisława Kostki
	Położenie na mapie Polski Bazylika archikatedralna św. Stanisława Kostki
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Bazylika archikatedralna św. Stanisława Kostki
	51°44′55,75″N 19°27′34,59″E/51,748819 19,459608
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Archikatedra św. Stanisława Kostki w Łodzi – rzymskokatolicki kościół parafialny wybudowany w latach 1901–1912^[2], znajdujący się przy ulicy Piotrkowskiej 265 w Łodzi.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wnętrze archikatedry łódzkiej

Komitet budowy powołano w 1895^[3], w jego skład weszli najwięksi łódzcy fabrykanci: Juliusz Teodor Heinzel, Edward Herbst, Juliusz Kunitzer, Józef Richter i Adolf Hoffrichter. Około 1897 władze miasta przeznaczyły część Placu Szpitalnego pod budowę nowej (trzeciej w kolejności powstania) katolickiej świątyni^[2]. Ogłoszony w 1898^[3] konkurs na projekt wygrał architekt Emil Zillmann^[2] pracujący dla spółki „Wende i Zarske”^[3]. W 1900 oznaczenia działki pod budowę dokonało biuro pomiarów Zdzisława Kułakowskiego i Mikołaja Trąbczyńskiego^[2]. Do pierwotnego projektu poprawki, mające na celu powiększenie rozmiarów kościoła, wprowadzili Józef Pius Dziekoński, Sławomir Odrzywolski-Nałęcz i Stefan Szyller. Wnętrze zaprojektował wiedeński architekt Zygfryd Stern. Pieczę nad budową sprawowali architekci: Kazimierz Sokołowski, a od 1909 Kazimierz Stebelski^[2].

Kamień węgielny poświęcił 16 czerwca 1901^[2]^[3] arcybiskup warszawski Wincenty Chościak-Popiel^[3]. Budynek kościoła wybudowano w latach 1901–1912^[2] z nieotynkowanej jasnożółtej cegły (w tzw. stylu Rohbau). 10 grudnia 1920 kościół św. Stanisława Kostki został podniesiony przez papieża Benedykta XV do rangi katedry, a 15 października 1922 katedra została konsekrowana przez biskupa Wincentego Tymienieckiego^[3].

Trójnawowa bazylika wzorowana jest na niemieckiej Ulmer Münster. Archikatedra łódzka jest najwyższym budynkiem Łodzi (ma 104,5 m wysokości)^[4] i jednym z najwyższych kościołów w Polsce.

Kalendarium[edytuj | edytuj kod]

1895: zawiązanie komitetu budowy kościoła parafialnego^[3].
16 czerwca 1901: arcybiskup warszawski Wincenty Chościak-Popiel poświęcił kamień węgielny
1911: na dobudowanej obok kościoła dzwonnicy zawieszono dzwon „Zygmunt” który był darem mieszkańców Łodzi.
1920: kościół stał się katedrą^[3].
1922: świątynia została konsekrowana przez bp. Wincentego Tymienieckiego, pierwszego ordynariusza diecezji łódzkiej i dotychczasowego proboszcza parafii^[3].
1927: dobudowano wieżę i przewieszono dzwon „Zygmunt”.
1935–1936: wybudowano kryptę w podziemiach katedry, gdzie spoczywają szczątki biskupów łódzkich.
9 listopada 1941: ograbiona przez Gestapo z wszelkich kosztowności i szat liturgicznych i zamieniona na składy wojskowe.
1945: (po wyzwoleniu Łodzi) usunięto zniszczenia i odrestaurowano główny ołtarz.
11 maja 1971: spłonął dach; natychmiast przystąpiono do odbudowy.
1972: 16 grudnia otwarto ją ponownie.
1977: położono granitową posadzkę i stopnie przed prezbiterium oraz wyposażono je w ołtarz soborowy i stalle kanonickie, zamontowano także 58-głosowe organy (poprzednie zostały zniszczone przez pożar).
13 czerwca 1987 r. katedrę nawiedził Jan Paweł II.
1989: przyznanie przez papieża Jana Pawła II łódzkiej katedrze tytułu bazyliki mniejszej
1991: wykonano remont frontonu katedry.
1992: papież Jan Paweł II utworzył archidiecezję łódzką i świątynia zyskała miano archikatedry.
18 września 2011: na tymczasowej dzwonnicy zawieszono nowy dzwon łódzkiej katedry „Serce Łodzi”^[5].
1 czerwca/10 czerwca 2012: 1 czerwca dzwon „Serce Łodzi” został wciągnięty na wieżę katedry^[6]. 10 czerwca w dniu Święta Eucharystii dzwon zabił po raz pierwszy na wieży^[7].