Leon Popek

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Leon Popek
Ilustracja
Data urodzenia

1958

Zawód, zajęcie

historyk, archiwista

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor

Alma Mater

Katolicki Uniwersytet Lubelski

Pracodawca

Instytut Pamięci Narodowej

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi
Multimedia w Wikimedia Commons

Leon Popek (ur. 23 września 1958 w Karolinowie[1] - polski historyk, archiwista, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, pracownik IPN, opiekun polskich miejsc pamięci na Wołyniu. Prezes Towarzystwa Przyjaciół Krzemieńca i Ziemi Wołyńsko-Podolskiej w Lublinie.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył studia historyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim[2]. W ich trakcie zaangażował się w funkcjonowanie Koła Naukowego Historyków Studentów KUL, m.in. w roku akademickim 1980/1981 wchodził w skład Komisji Rewizyjnej oraz sekcji kultury ludowej Koła[3]. Rozprawę doktorską pt. Dzieje diecezji łuckiej 1925–1939 obronił na Wydziale Nauk Humanistycznych KUL w 2003 roku[4]. Pracuje w Instytucie Pamięci Narodowej Oddział Lublin[2].

W 1992 roku został prezesem Towarzystwa Przyjaciół Krzemieńca i Ziemi Wołyńsko-Podolskiej w Lublinie[2]. Towarzystwo Przyjaciół Krzemieńca i Ziemi Wołyńsko-Podolskiej powstało w 1989 r. w Lublinie z inicjatywy byłych mieszkańców Krzemieńca, Wołynia i Podola[5]. Jego partnerem oraz jest Towarzystwo Miłośników Wołynia i Polesia.

Jak sam twierdzi, wybrał zawód historyka, by zbadać okoliczności zbrodni w Ostrówkach i zbrodni w Woli Ostrowieckiej, skąd pochodziła jego matka Helena z d. Szwed. W latach 70. rozpoczął prywatnie zbieranie relacji świadków ludobójstwa OUN-UPA. Wraz z Tomaszem Trusiukiem doprowadził do wzniesienia pierwszego w Polsce pomnika rzezi wołyńskiej (Ruda-Huta, 1984 rok)[6]. Od 1990 roku organizuje akcje renowacji i porządkowania wołyńskich cmentarzy[2]. W 1992 roku współorganizował ekshumacje szczątków ofiar OUN-UPA w Ostrówkach i Woli Ostrowieckiej, kontynuowane w latach późniejszych[7].

Jest autorem lub współautorem 21 książek i ponad 180 artykułów, głównie z zakresu historii Wołynia[2]. Był konsultantem historycznym filmu Wołyń[8]. Członek Kapituły Nagrody „Semper Fidelis” przyznawanej przez Instytut Pamięci Narodowej[9].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty z Jolantą Popek, ma czworo dzieci: córki Agnieszkę i Annę oraz synów Michała i Pawła[10][11].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Bp Adolf Piotr Szelążek, Pasterz diecezji łuckiej. W: Ład 8(1990), nr 9, s. 5.
  • (Gmiter M., Kotowski B., Laskowska B., Popek L.) Cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Lipowej w Lublinie, KAW, Lublin 1990.
  • Diecezja łucka w okresie 1917-1939. Rozprawa doktorska. Lublin, 1992.
  • Diecezja Łucka w czasie II wojny światowej (1939-1945). W: Chrześcijaństwo w Związku Radzieckim w dobie pierestrojki i głasnosti: materiały z sesji eklezjologiczno-misjologicznej, Pieniężno, 28-30 IX 1989. Warszawa - Pieniężno 1992, s. 130-137
  • Diecezja łucka. W: Życie religijne w Polsce pod okupacją 1939–1945. Metropolie Wileńska i Lwowska. Zakony, pod red. ks. Z. Zielińskiego. Katowice 1992, s. 498–502.
  • Uchodźcy z Wołynia w latach 1943-1944 w świetle dokumentów przechowywanych w Archiwum Państwowym w Lublinie // Archiwum Państwowe, 1995 (t. 10), s. 175-185.
  • Świątynie Wołynia, Lublin 1997
  • Wołyński testament, Lublin 1997 (wraz z T. Trusiukiem, P. Wirą i Z. Wirą)
  • Okrutna przestroga, Lublin 1997 (wraz z J. Dębskim)
  • Wołyń ocalić od zapomnienia, Lublin 1997
  • Śladami ludobójstwa na Wołyniu, Lublin 1998 (razem z Leonem Karłowiczem)
  • Polesie – ocalić od zapomnienia, Lublin 1998
  • Osadnictwo wojskowe na Wołyniu, Lublin 1998
  • Włodzimierz Wołyński, Lublin 1998
  • Janowa Dolina / [oprac. całości Leon Popek]., Lublin 1998
  • Polacy i Kościół rzymskokatolicki na Wołyniu w latach 1918–1997, Lublin 1999
  • Ilustrowany przewodnik po Równem / [oprac. całości Danuta Czarnocka et al. ; wstęp Leon Popek], Lublin 1999
  • Wołyń podróż sentymentalna, Lublin 2000
  • Represje wobec Kościoła katolickiego na Lubelszczyźnie w latach 1944-1956 w świetle dokumentów w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie (Sesja naukowa pt.Aparat ucisku na Lubelszczyźnie w latach 1944-1956 wobec duchowieństwa katolickiego / Konferencja naukowa, Lublin 18.10.1998 r.). W: Z. Zieliński (red.), Aparat ucisku na Lubelszczyźnie w latach 1944–1956 wobec duchowieństwa katolickiego, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 2000, s . 117–130 .
  • Martyrologia duchowieństwa katolickiego na Kresach południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej w latach 1939-1946. W: Ojczyzna i wolność : prace ofiarowane Profesorowi Janowi Ziółkowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. 2000, s. [253]-259
  • Losy księży rzymskokatolickich na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w latach 1943-1944. W: Antypolska akcja OUN-UPA 1943-1944. Fakty i interpretacje,red. G. Motyka, D. Libionka, Warszawa 2002, s. 76-80.
  • Cmentarz parafialny w Ostrówkach na Wołyniu, Lublin 2005
  • Popek L., Straty Kościoła rzymskokatolickiego na Wołyniu w latach 1939–1945. W: Polskie Państwo Podziemne na Wołyniu w latach 1939-1944 / pod red. Mieczysława Sawczuka i Leona Popka; Zamiejscowy Wydział Nauk o Społeczeństwie KUL w Stalowej Woli. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, 2006. S. 98–122.
  • Duchowieństwo diecezji łuckiej. Ofiary wojny i represji okupantów 1939–1945, Lublin 2010, ISBN 978-83-7270-791-8 (wraz z Marią Dębowską)
  • Ostrówki. Wołyńskie ludobójstwo, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2011, ISBN 978-83-7399-469-0
  • Świadkowie oskarżają. Okrutna przestroga, część III, Polihymnia, Lublin 2013, ISBN 978-83-7847-117-2 (wraz z Leonem Karłowiczem)
  • Kres: Wołyń: historie dzieci ocalonych z pogromu / Konrad Piskała, Leon Popek, Tomasz Potkaj. Warszawa : Fabuła Fraza, 2016
  • Martyrologia duchowieństwa diecezji łuckiej w okresie II wojny światowej 1939-1945. W: Historia, ludzie i miejsca : księga pamiątkowa Profesora Henryka Gapskiego. 2019. s. 613-623
  • Niedokończone msze wołyńskie : martyrologium duchowieństwa wołyńskiego ofiar zbrodni nacjonalistów ukraińskich w czasie II wojny światowej / teksty biogramów Maria Dębowska, Leon Popek. Warszawa : "Civitas Christiana" ; Lublin : Instytut Pamięci Narodowej : Centrum Badań Wschodnioeuropejskich Ucrainicum, 2020.
  • Dokumenty zbrodni wołyńskiej tom 1, oprac. Edward Gigilewicz, Leon Popek, Paweł Sokołowski, Tadeusz Zych, IPN, Muzeum - Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu, Warszawa–Lublin–Tarnobrzeg 2023, 328 s., ISBN: 978-83-8229-808-6 (IPN), 978-83-88660-88-7 (Muzeum - Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu)
  • Kościoły i kaplice na Wołyniu z obrazami Włodzimierza Sławosza Dębskiego / Edward Gigilewicz, Leon Popek ; Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział w Lublinie. Lublin ; Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej, 2023.

Odznaczenia i nagrody[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Autorzy Tomu [w:] Ludobójstwo OUN-UPA na Kresach Południowo-Wschodnich. Dawne Kresy Południowo-Wschodnie w Optyce Historycznej i Współczesnej, red. W. Listowski, Kędzierzyn Koźle 2013, s. 162 (82 w przeglądarce), ISBN 978-83-63999-04-9 zarchiwizowana wersja elektroniczna
  2. ↑ a b c d e f g Leon Popek, Ostrówki. Wołyńskie ludobójstwo, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2011, ISBN 978-83-7399-469-0, biogram autora na okładce
  3. ↑ Łukasz Mulak, Koło Naukowe Historyków Studentów KUL w latach 1967-1981, [w:] Koło Naukowe Historyków Studentów KUL 1919-2004. Księga jubileuszowa, red. Ewa M. Ziółek, Lublin 2004, s. 204, 2011.
  4. ↑ Dr Leon Popek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2015-09-24].[martwy link]
  5. ↑ Ewa Siemaszko, Leon Popek, Przywracanie pamięci. Stowarzyszenia i organizacje, „Niepodległość i Pamięć” Nr 27, Warszawa 2008, ISSN 1427-1443, s. 521 wersja elektroniczna (pdf)
  6. ↑ Leon Popek, Ostrówki..., s. 34–37
  7. ↑ Leon Popek, Ostrówki..., s. 42–45
  8. ↑ Tomasz Maciuszczak: Konsultant historyczny "Wołynia": To bardzo potrzebny film. dziennikwschodni.pl, 2016-10-10. [dostęp 2016-10-22]. (pol.).
  9. ↑ Informacje o działalności IPN w okresie 1 stycznia 2020 r. – 31 grudnia 2020 r.. Instytut Pamięci Narodowej. s. 215. [dostęp 2021-10-08]. (pol.).
  10. ↑ Leon Popek, Ostrówki..., s. 8
  11. ↑ Leon Popek. Akcent. [dostęp 2019-06-30].
  12. ↑ Nagrody za „Książkę Historyczną Roku” przyznane!. polskieradio.pl, 2011-11-07. [dostęp 2015-09-24]. (pol.).
  13. ↑ M.P. z 2014 r. poz. 486

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leon_Popek&oldid=73185768”