Lhota pod Strání

Lhota pod Strání
	; Krzyż z piaskowca
Państwo	Czechy
Kraj	hradecki
Kod pocztowy	500 02
Tablice rejestracyjne	H
	Położenie na mapie Czech Lhota pod Strání
	Położenie na mapie kraju hradeckiego Lhota pod Strání
	Położenie na mapie Hradec Králové Lhota pod Strání
	50°11′00″N 15°50′45″E/50,183333 15,845833

Lhota pod Strání – część hradeckich dzielnic Třebeš oraz Moravské Předměstí, leżących w dolinie pod Wzgórzem Św. Jana.

Geografia i przyroda

Położenie

Lhota pod Strání jest położona na obszarze Kotliny Czeskiej, pod Wzgórzem Św. Jana w kierunku centrum miasta. Jej współrzędne geograficzne: 50° 11' 0.205" długości geograficznej wschodniej oraz 15° 50' 44.73" szerokości geograficznej północnej (krzyż i dzwonniczka słupowa).

Hydrologia

Miejscowość leży w dorzeczu Łaby, ale nie ma większych cieków wodnych. Największym ciekiem jest bezimenny dopływ Svodnicy Zámostskiej, wypływający z lasów pod Malšovicami i uchodzący do Łaby na terenie dzielnicy Třebeš.

Geologia

Od Wzgórza Św. Jana przeważają młodsze piętra kredy - koniak oraz santon, które w kierunku dzielnicy Třebeš, pokryte są w dużej mierze kamiennymi i kamienno-ilastymi osadami czwartorzędnymi, oraz na obszarach wokół małych cieków osadami aluwialnymi z tego samego okresu geologicznego.

Fauna i flora

Lokalna fauna i flora składa się z typowych gatunków Europy Środkowej. Znaczną powierzchnię dziś stanowią tereny zabudowane.

Demografia

Liczba ludności

Rok	1654	1748	1833	1843	1910
Liczba ludności	11^[1]	9	156	154^[2]	156^[3]

Historia

Wieś była zamieszkana już w czasach prehistorycznych, o czym świadczą liczne znaleziska archeologiczne. Najczęściej znajdowano w jej okolicy neolityczne kamienne topory. We wczesnym średniowieczu znajdowała się w tym miejscu miejscowość Hrdlořezy, która została w 1395 r. przyłączona przez Wacława IV do miasta Hradca Králové. Ostatnia wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1451 r.

W tym czasie istniała w jej okolicy nowa miejscowość - Lhotka u Hrdlořez. W 1495 r. wybuchł konflikt pomiędzy miastem i Vojislavem z Kunčí związany z ciągłymi sporami o własność tej wsi. Spór ostatecznie zakończył się wygraną miasta, ponieważ udowodniono, że ten teren uzyskano w sposób nieuczciwy dzięki wsparciu króla Władysława.

W 1506 r. wieś nosi nazwę Lhotka, dwanaście lat później Lhota oraz w 1523 r. Lhota Hrdlová. Otrzymała tę nazwę, ponieważ w pobliżu niej znajdowała się miejska szubienica, która została zburzona dopiero 18 sierpnia 1788 r.^[4]To samo pochodzenie ma też inna późniejsza nazwa - Lhota za šibenicí, która po raz pierwszy w dokumentach występuje w 1541 r.

Na lata 1546–1547 przypada bunt miast królewskich, które sprzeciwiły się udziałowi w tłumieniu wojny ze Związkiem Szmalkaldzkim w Niemczech. Wśród nich był również Hradec Králové. Bitwa pod Muhlbergiem w 1547 r. stała się przyczyną upadku ruchu powstańczego. Majątki miasta zostały skonfiskowane i wieś została odzyskana dopiero w 1549 r.

Obecną nazwę – Lhota pod Strání – miejscowość nosiła od 1614 r. W tym czasie tutaj znajdowała się karczma mieszczanina hradeckiego Jana Jiskry ze Sobinca. Później przyszła wojna trzydziestoletnia i w 1636 r. Lhota została spalona przez wojska saskie^[5]. W wyniku tego została bardzo zniszczona i uległa wyludnieniu. Od tego czasu nosiła imię Lhota spálená. W 1654 r. nie była już zamieszkana. W drugiej połowie XVII w. nosiła nazwę Lhota Stránská. Dopiero w 1710 r. mieszkało tutaj 3 chłopów, 6 chałupników oraz 1 parobek.

Wybuch wojny o sukcesję austriacką ponownie zagroził rozwojowi miejscowości. W 1745 r. Lhota została siedzibą dowódcy wojsk austriackich Karola Lotaryńskiego^[6] oraz w 1758 r. przybyła tutaj armia pruska pod dowództwem króla Fryderyka II i założyła umocniony obóz.^[7]. W 1772 r. miejscowość została wcielona do nowo utworzonej parafii przy kościele św. Antoniego.

Wieś miała swego sołtysa. W 1795 r. został nim Václav Kotek. Jego wynagrodzenie ustalone zostało w stałej wysokości 12 zł. W 1831 r. był to Václav Mach, w 1839 r. Josef Košťál i w 1840 r. Josef Vacek. Siedem lat później Jan Dvorský poprosił o zwolnienie ze stanowiska sołtysa. Ale nikt nie wyrażał najmniejszego zainteresowania tym stanowiskiem. Dlatego ta funkcja została przekazana w ręce Jana Pochyby, sołtysa novohradeckiego^[8]. W 1848 r. zasiadał jako sołtys Josef Pešek.

W 1842 r. Jan Hanke zbudował mały młyn, który był zależny od źródła Rozárka na Wzgórzu Św. Jana i w 1855 r. został rozebrany, a pozostała tylko jego przybudowa domowa. Siedem lat później Lhota przestała być podporządkowana miastu Hradec Králové. Wraz z miejscowościami Třebeš i Kopec Sv. Jana została stworzona wspólna gmina polityczna oraz katastralna. Lhota została jej osiedlem i w jej ramach pozostała do momentu połączenia z miastem Hradec Králové. W 1940 r. osiedle dostało od miasta nowy wóz strażacki^[9]. Kilka lat później (po 1950 r.) osiedle zniknęło w związku z budową nowego zespołu mieszkaniowego Moravské Předměstí, z którego powstała nowa dzielnica miasta.

Zabytki

Krzyż z piaskowca z 1857 r.
Dzwonniczka z dzwonkiem z 1919 r.

Przypisy

↑ Gazeta Pochodeň, 5.-6 sierpnia 1967
↑ František Palacký, Popis králowstwí českého čili podrobná poznamenání wšech dosawadních krajůw, panstwí, statkůw, měst, městeček a wesnic, někdejších hradůw a twrzí, též samot a zpustlých osad mnohých w zemi České, s udáním jejich obywatelstwa dle popisu r. MDCCCXLIII, Praha 1848
↑ Seznam míst v království Českém. Sestaven na základě úředních dat k rozkazu c.k. místodržitelství, Praha 1913
↑ Jiří Malina, Královéhradecké obrázky 1. díl, Hradec Králové 2005, ISBN 80-903021-2-2
↑ ZdeněkZ. Doubek ZdeněkZ., Pohled do historie Nového Hradce Králové, HelenaH. Rezková, wyd. 1. vyd, Vlkov: H. Rezková, 2010, ISBN 978-80-904449-0-4, OCLC 703550014 .
↑ Václav Vladivoj Tomek, Místopisné paměti města Hradce Králové, Praha 1885
↑ J. J. Solař, Dějepis Hradce Králové n. Labem a biskupství hradeckého, Praha 1870
↑ František Pitaš, Obec Nový Hradec Králové. Na paměť 150letého trvání městyse, Nový Hradec Králové 1922
↑ Czasopismo Královéhradecko, 15 marca 1940

[1] Gazeta Pochodeň, 5.-6 sierpnia 1967

[2] František Palacký, Popis králowstwí českého čili podrobná poznamenání wšech dosawadních krajůw, panstwí, statkůw, měst, městeček a wesnic, někdejších hradůw a twrzí, též samot a zpustlých osad mnohých w zemi České, s udáním jejich obywatelstwa dle popisu r. MDCCCXLIII, Praha 1848

[3] Seznam míst v království Českém. Sestaven na základě úředních dat k rozkazu c.k. místodržitelství, Praha 1913

[4] Jiří Malina, Královéhradecké obrázky 1. díl, Hradec Králové 2005, ISBN 80-903021-2-2

[5] ZdeněkZ. Doubek ZdeněkZ., Pohled do historie Nového Hradce Králové, HelenaH. Rezková, wyd. 1. vyd, Vlkov: H. Rezková, 2010, ISBN 978-80-904449-0-4, OCLC 703550014 .

[6] Václav Vladivoj Tomek, Místopisné paměti města Hradce Králové, Praha 1885

[7] J. J. Solař, Dějepis Hradce Králové n. Labem a biskupství hradeckého, Praha 1870

[8] František Pitaš, Obec Nový Hradec Králové. Na paměť 150letého trvání městyse, Nový Hradec Králové 1922

[9] Czasopismo Královéhradecko, 15 marca 1940

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]