Wacław IV Luksemburski

Wacław IV Luksemburski
Václav IV Lucemburský
	Król Niemiec
Okres	od 29 listopada 1378; do 20 sierpnia 1400
Koronacja	6 lipca 1376 – wybrany 10 czerwca 1376 jeszcze za życia ojca
Poprzednik	Karol IV Luksemburski
Następca	Ruprecht z Palatynatu
	Król Czech
Okres	od 29 listopada 1378; do 16 sierpnia 1419
Koronacja	15 czerwca 1363
Poprzednik	Karol IV Luksemburski
Następca	Zygmunt Luksemburski
	książę Luksemburga
Okres	od 7 grudnia 1383; do 16 sierpnia 1388
Poprzednik	Wacław I Luksemburski
Następca	Jodok z Moraw
	Elektor Brandenburgii
Okres	od 2 października 1373; do 29 listopada 1378
	Dane biograficzne
Dynastia	Luksemburgowie
Data urodzenia	26 lutego 1361
Data śmierci	16 sierpnia 1419
Ojciec	Karol IV Luksemburski
Matka	Anna Świdnicka
Żona	Joanna Bawarska; Zofia Bawarska
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wacław IV Luksemburski (cz. Václav IV Lucemburský) (ur. 26 lutego 1361 w Norymberdze^{[potrzebny przypis]}, zm. 16 sierpnia 1419 w Pradze^{[potrzebny przypis]}) – król niemiecki 1378–1400 i czeski 1378–1419, książę Luksemburga 1383–1419. Syn Karola IV Luksemburskiego.

Na króla rzymskiego wybrany został za życia swego ojca Karola IV w roku 1376 (został koregentem), co wywołało oburzenie elit państwa. Koronowany został 6 lipca 1376. Rozrost władzy udzielnych książąt, rosnący partykularyzm i podziały spowodowały upadek władzy centralnej. Wacław IV starał się lawirować między zwalczającymi się nawzajem miastami i wielkimi właścicielami ziemskimi, co zaowocowało utratą zaufania społecznego.

W katedrze w Monzy jest zachowany wizerunek przedstawiający koronację Wacława na króla Italii żelazną koroną w obecności sześciu pozostałych elektorów. Wizerunek został prawdopodobnie wykonany wyłącznie w celu wzmocnienia roszczeń katedry do przechowywania żelaznej korony. Sam fakt koronacji jest kwestionowany przez historyków.

Cele polityki[edytuj | edytuj kod]

Podobnie jak ojcu, Wacławowi zależało na rozwoju własności wewnątrz własnego rodu, ale brakło mu zdolności i zręczności Karola IV, toteż po śmierci Karola opozycja zaczęła mu grozić detronizacją. Zagrożenie to stało się tym bardziej realne, gdy brat stryjeczny króla Jodok z Moraw uwięził go przejściowo (1394). Wreszcie w Oberlahnstein ogłoszono detronizację Wacława jako króla niemieckiego, obierając monarchą Ruprechta z Palatynatu.

Po śmierci pochowany został w klasztorze w Zbraslaviw. W czasie wojen husyckich po splądrowaniu klasztoru jego zwłoki zostały wyrzucone z trumny^[1].

Małżeństwa[edytuj | edytuj kod]

Wacław został w 1366 roku zaręczony z Elżbietą Slawońską, córką Stefana, brata Ludwika Węgierskiego, króla Węgier. Zaręczyny zostały kilka lat później unieważnione wskutek starań Elżbiety Łokietkówny. Wacław był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Joanna Bawarska, a drugą Zofia Bawarska. Oba związki, podobnie jak wiele małżeństw innych Luksemburgów, okazały się bezpotomne.

Przodkowie[edytuj | edytuj kod]

Henryk VII Luksemburski

Elżbieta Przemyślidka

Guta von Habsburg

Wacław IV Luksemburski

Bernard świdnicki

Henryk II świdnicki

Kunegunda Łokietkówna

Anna świdnicka

NN

Katarzyna

NN

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Bożena Krzywobłocka, Róża Krzywobłocka, Tajemnice klejnotów. Warszawa 1983, s. 51.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Benedykt Zientara: Historia powszechna średniowiecza
Tadeusz Manteuffel: Historia Powszechna. Średniowiecze
Stanisław A. Sroka: Genealogia Andegawenów Węgierskich, Kraków 1999

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Wacław IV Luksemburski – dokumenty w bibliotece Polona

[1] Bożena Krzywobłocka, Róża Krzywobłocka, Tajemnice klejnotów. Warszawa 1983, s. 51.

[1]

Konradyni	Konrad I (911–918)
Ludolfingowie	Henryk I Ptasznik (919–936) Arnulf Zły (antykról 919–921) Otton I Wielki (936–973) Otton II (koregent od 961, 973–983) Otton III (983–1002) Henryk II Święty (1002–1024)
Dynastia salicka	Konrad II (1024–1039) Henryk III (koregent od 1028, 1039–1056) Henryk IV (koregent 1054, 1056–1105) Rudolf Szwabski (antykról 1077–1080) Herman z Salm (antykról 1081–1088) Konrad (III) Salicki (koregent od 1087, antykról 1093–1098) Henryk V (korgent od 1099, 1105–1125)
Supplinburgowie	Lotar III (1125–1137)
Hohenstaufowie	Konrad III (antykról 1127–1135, król 1138–1152) Henryk (VI) Berengar (koregent 1147–1150) Fryderyk I Barbarossa (1152–1190) Henryk VI (koregent od 1169, 1190–1197) Filip Szwabski (1198–1208)
Welfowie	Otto IV (antykról 1198–1208, król 1208–1218)
Hohenstaufowie	Fryderyk II (koregent 1196–1197, 1215–1250) Henryk VII (koregent 1220–1235, od 1231 antykról) Konrad IV (koregent od 1237, 1250–1254)
Wielkie bezkrólewie	Henryk Raspe (antykról 1246–1247) Wilhelm z Holandii (1254–1256, antykról od 1247) Ryszard z Kornwalii (antykról 1256–1272) Alfons z Kastylii (antykról 1257–1274)
Habsburgowie	Rudolf I (1273–1291)
Nassau	Adolf z Nassau (1292–1298)
Habsburgowie	Albrecht I (1298–1308)
Luksemburgowie	Henryk VII (1308–1313)
Wittelsbachowie	Ludwik IV Bawarski (1314–1347)
Habsburgowie	Fryderyk Piękny (antykról 1314–1322, koregent 1325–1332)
Luksemburgowie	Karol IV (antykról od 1347, król 1347–1378) Gunter ze Schwarzburga (antykról 1349–1349) Wacław (koregent od 1376, 1378–1400) Fryderyk z Brunszwiku (antykról elekt 1400)
Wittelsbachowie	Ruprecht z Palatynatu (1400–1410)
Luksemburgowie	Zygmunt (1410–1437) Jodok z Moraw (antykról 1410–1411)
Habsburgowie	Albrecht II (1438–1439) Fryderyk III (1440–1493) Maksymilian I (1493–1519) Karol V (1519–1556) Ferdynand I (koregent od 1531, 1556–1564) Maksymilian II (koregent 1562, 1564–1576) Rudolf II (koregent 1575, 1576–1612) Maciej (1612–1619) Ferdynand II (1619–1637) Ferdynand III (koregent od 1636, 1637–1657) Ferdynand IV (koregent 1653–1654) Leopold I (1657–1705) Józef I (koregent od 1687, 1705–1711) Karol VI (1711–1740)
Wittelsbachowie	Karol VII (1742–1745)
Habsburgowie-Lotaryńscy	Franciszek I (1745–1765) Józef II (koregent od 1764, 1765–1790) Leopold II (1790–1792) Franciszek II (1792–1806)

Luxembourge-Ardennes	Zygfryd I (963–998) Henryk I (998–1026) Henryk II (1026–1047) Giselbert (1047–1059) Konrad I (1059–1086) Henryk III (1086–1096) Wilhelm I (1096–1130) Konrad II (1130–1136)
Namur-Luxembourg	Henryk IV Ślepy (1136–1196) Ermezynda I (1196–1247) Tybald, hrabia Baru (1196–1214) Walram III z Limburga (1214–1226)
Limburg-Luxembourg	Henryk V (1247–1281) Henryk VI (1281–1288) Henryk VII (1288–1313) Jan I (1313–1346) Karol I (1346–1353) Wacław I, od 1354 książę Luksemburga (1353–1383) Wacław II (1383–1388) Jodok z Moraw (1388–1411) Elżbieta I (1411–1443) Antoni I Brabancki (1411–1415) Jan III (1418–1425)
Walezjusze	Filip I Dobry (1443–1467) Karol II Śmiały (1467–1477) Maria I (1477–1482)
Habsburgowie	Filip II Piękny (1482–1506) Karol III (1506–1556) Filip III (1556–1598) Izabela Klara Eugenia Habsburg i Albrecht VII Habsburg (1598–1621) Filip IV (1621–1665) Karol IV (1665–1700)
Burbonowie	Filip V (1700–1713)
Habsburgowie	Karol V (1713–1740) Maria II (1740–1780)
Habsburgowie lotaryńscy	Józef I (1780–1790) Leopold I (1790–1792) Franciszek I (1792–1794)

Przemyślidzi	Konrad III Otto (1182–1189) Władysław I Henryk (1192–1194, 1197–1122) Władysław II (1224–1227) Przemysł (1227–1239) Władysław III (1246–1247) Przemysł Ottokar II Wielki (1247–1278) Wacław II (1278–1305) Wacław III (1305–1306)
Dynastia Karyncka	Henryk Karyncki (1306)
Habsburgowie	Rudolf I (1306–1307)
Dynastia Karyncka	Henryk Karyncki (1307–1310)
Luksemburgowie	Jan (1310–1334) Karol (1334–1349) Jan Henryk (1349–1375) Jodok (1375–1411) Prokop (1375–1405) Jan Sobiesław (1375–1380) Wacław (1411–1419) Zygmunt (1419–1423)
Habsburgowie	Albrecht II Habsburg (1423–1439) Władysław Pogrobowiec (1440–1457)
Podiebradowie	Jerzy z Podiebradów (1458–1469)
Hunyady	Maciej Korwin (1469–1490)
Jagiellonowie	Władysław (1490–1516) Ludwik (1516–1526)
Habsburgowie	Ferdynand I (1526–1564) Maksymilian I (1564–1576) Rudolf II (1576–1608) Maciej (1608–1611/1619)