Wacław IV Luksemburski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Wacław IV Luksemburski
— z łaski Bożej król Rzymian, król Czech, książę Luksemburga —
ilustracja
wizerunek herbu
Król Rzymian (Niemiec)
Okres panowania od 1378
do 1400
Poprzednik Karol IV Luksemburski
Następca Ruprecht z Palatynatu
Król Czech
Okres panowania od 1378
do 16 sierpnia 1419
Poprzednik Karol IV Luksemburski
Następca Zygmunt Luksemburski
książę Luksemburga
Okres panowania od 1383
do 16 sierpnia 1388
Poprzednik Wacław I Luksemburski
Następca Jodok z Moraw
Dane biograficzne
Dynastia Luksemburgowie
Data urodzenia 26 lutego 1361
Data śmierci 16 sierpnia 1419
Ojciec Karol IV Luksemburski
Matka Anna Świdnicka
Żona Joanna Bawarska
Zofia Bawarska
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Wacław IV Luksemburski (ur. 26 lutego 1361, zm. 16 sierpnia 1419) – król niemiecki 1378-1400 i czeski 1378-1419, książę Luksemburga 1383–1419. Syn Karola IV Luksemburskiego.

Elekcja[edytuj | edytuj kod]

Na króla rzymskiego wybrany został za życia swego ojca Karola IV w roku 1376 (został koregentem), co wywołało oburzenie elit państwa. Koronowany został 6 lipca 1376. Rozrost władzy udzielnych książąt, rosnący partykularyzm i podziały spowodowały upadek władzy centralnej. Wacław IV starał się lawirować między zwalczającymi się nawzajem miastami i wielkimi właścicielami ziemskimi, co zaowocowało utratą zaufania społecznego.

W katedrze w Monza jest zachowany wizerunek przedstawiający koronację Wacława na króla Italii żelazną koroną w obecności sześciu pozostałych elektorów. Wizerunek został prawdopodobnie wykonany wyłącznie w celu wzmocnienia roszczeń katedry do przechowywania żelaznej korony. Sam fakt koronacji jest kwestionowany przez historyków.

Cele polityki[edytuj | edytuj kod]

Podobnie jak ojcu Wacławowi zależało na rozwoju własności wewnątrz własnego rodu, ale brakło mu zdolności i zręczności Karola IV, toteż po śmierci Karola opozycja zaczęła mu grozić detronizacją. Zagrożenie to stało się tym bardziej realne gdy brat stryjeczny króla Jodok z Moraw uwięził go przejściowo (1394). Wreszcie w Oberlahnstein ogłoszono detronizację Wacława jako króla niemieckiego obierając monarchą Ruprechta z Palatynatu.

Małżeństwa[edytuj | edytuj kod]

Wacław był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Joanna Bawarska, a drugą Zofia Bawarska. Oba związki, podobnie jak wiele małżeństw innych Luksemburgów, okazały się bezpotomne.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Benedykt Zientara: "Historia powszechna średniowiecza"
  • Tadeusz Manteuffel: "Historia Powszechna-Średniowiecze"
p • d • e
Królowie niemieccy
Konradyni
Konrad I (911–918)
Ludolfingowie
Henryk I Ptasznik (919–936) • Arnulf Zły (antykról 919–921) • Otton I Wielki (936–973) • Otton II (koregent od 961, 973–983) • Otton III (983–1002) • Henryk II Święty (1002–1024)
Dynastia salicka
Konrad II (1024–1039) • Henryk III (koregent od 1028, 1039–1056) • Henryk IV (koregent 1054, 1056–1105) • Rudolf Szwabski (antykról 1077–1080) • Herman z Salm (antykról 1081–1088) • Konrad (III) Salicki (koregent od 1087, antykról 1093–1098) • Henryk V (korgent od 1099, 1105–1125)
Supplinburgowie
Lotar III (1125–1137)
Hohenstaufowie
Konrad III (antykról 1127–1135, król 1138–1152) • Henryk (VI) Berengar (koregent 1147–1150) • Fryderyk I Barbarossa (1152–1190) • Henryk VI (koregent od 1169, 1190–1197) • Filip Szwabski (1198–1208)
Welfowie
Otto IV (antykról 1198–1208, król 1208–1218)
Hohenstaufowie
Fryderyk II (koregent 1196–1197, 1215–1250) • Henryk VII (koregent 1220–1235, od 1231 antykról) • Konrad IV (koregent od 1237, 1250–1254)
Wielkie bezkrólewie
Henryk Raspe (antykról 1246–1247) • Wilhelm z Holandii (1254–1256, antykról od 1247) • Ryszard z Kornwalii (antykról 1256–1272) • Alfons z Kastylii (antykról 1257–1274)
Habsburgowie
Rudolf I (1273–1291)
Nassau
Adolf z Nassau (1292–1298)
Habsburgowie
Albrecht I (1298–1308)
Luksemburgowie
Henryk VII (1308–1313)
Wittelsbachowie
Ludwik IV Bawarski (1314–1347)
Habsburgowie
Fryderyk Piękny (antykról 1314–1322, koregent 1325–1332)
Luksemburgowie
Karol IV (antykról od 1347, król 1347–1378) • Gunter ze Schwarzburga (antykról 1349–1349) • Wacław (koregent od 1376, 1378–1400) • Fryderyk z Brunszwiku (antykról elekt 1400)
Wittelsbachowie
Ruprecht z Palatynatu (1400–1410)
Luksemburgowie
Zygmunt (1410–1437) • Jodok z Moraw (antykról 1410–1411)
Habsburgowie
Albrecht II (1438–1439) • Fryderyk III (1440–1493) • Maksymilian I (1493–1519) • Karol V (1519–1556) • Ferdynand I (koregent od 1531, 1556–1564) • Maksymilian II (koregent 1562, 1564–1576) • Rudolf II (koregent 1575, 1576–1612) • Maciej (1612–1619) • Ferdynand II (1619–1637) • Ferdynand III (koregent od 1636, 1637–1657) • Ferdynand IV (koregent 1653–1654) • Leopold I (1657–1705) • Józef I (koregent od 1687, 1705–1711) • Karol VI (1711–1740)
Wittelsbachowie
Karol VII (1742–1745)
Habsburgowie-Lotaryńscy
Franciszek I (1745–1765) • Józef II (koregent od 1764, 1765–1790) • Leopold II (1790–1792) • Franciszek II (1792–1806)
Oficjalny tytuł królów niemieckich od XI wieku: król Rzymian
Zobacz też: królowie frankijscy, święci cesarze rzymscy
p • d • e
Władcy Czech
Księstwo
Czech
(870-1198)
Borzywoj I (870–889) • Spitygniew I (891–915) • Wratysław I (915–921) • Wacław I Święty (921–935) • Bolesław I Okrutny (935–972) • Bolesław II Pobożny (972–999) • Bolesław III Rudy (999–1002) • Władywoj (1002–1003) • Jaromir (1003) • Bolesław III Rudy (1003)
Bolesław IV Chrobry (1003–1004)
Przemyślidzi
Jaromir (1004–1012) • Oldrzych (1012–1033) • Jaromir (1033–1034) • Oldrzych (1034) • Brzetysław I (1034–1055) • Spitygniew II (1055–1061) • Wratysław II (1061-1085, król 1085–1092) • Konrad I Brneński (1092) • Brzetysław II (1092–1100) • Borzywoj II (1100–1107) • Świętopełk (1107–1109) • Władysław I (1109–1117) • Borzywoj II (1117–1120) • Władysław I (1120–1125) • Sobiesław I (1125–1140) • Władysław II (1140-1158, król 1158–1172) • Fryderyk (1172–1173) • Sobiesław II (1173–1178) • Fryderyk (1178–1189) • Konrad II Otto (1189–1191) • Wacław II (1191–1192) • Przemysł Ottokar I (1192–1193) • Henryk Brzetysław–1193–1197) • Władysław III Henryk (1197) • Przemysł Ottokar I (1197–1198)
Small coat of arms of the Czech Republic.svg
Królestwo
Czech
(1198-1918)
Przemyślidzi
Przemysł Ottokar I (1198–1230) • Wacław I (1230–1253) • Przemysł Ottokar II (1253–1278) • Wacław II (1278–1305) • Wacław III (1305–1306)
Dyn. karyncka
Rudolf III Habsburg (1306–1307)
Dyn. karyncka
Henryk Karyncki (1307–1310)
Jan Luksemburski (1310–1346) • Karol IV (I) (1346–1378) • Wacław IV Luksemburski (1378–1419) • Zygmunt (1419–1437)
Habsburgowie
Albrecht I (1438–1439) • Władysław I Pogrobowiec (1440–1457)
Inni
Jerzy z Podiebradów (1458–1471) • Maciej Korwin (1469–1490)
Władysław II Jagiellończyk (1471–1516) • Ludwik I (1516–1526)
Habsburgowie
Ferdynand I (1526–1564) • Maksymilian I (1564–1576) • Rudolf II (1576–1611) • Maciej (II) (1611–1619) • Ferdynand II (1619)
Fryderyk (1619–1620)
Habsburgowie
Ferdynand II (1620–1637) • Ferdynand III (1637–1657) • Ferdynand IV (1646–1654) • Leopold I (1657–1705) • Józef I (1705–1711) • Karol II (1711–1740)
Wittelsbachowie
Karol III (1741–1743)
Habsburgowie
Maria Teresa (1740–1780)
Józef II (1780–1790) • Leopold II (1790–1792) • Franciszek II (1792–1835) • Ferdynand V Dobrotliwy (1835–1848) • Franciszek Józef I (1848–1916) • Karol III (1916–1918)
p • d • e
Władcy Luksemburga
Luxembourge-Ardennes
Zygfryd I (963–998) • Henryk I (998–1026) • Henryk II (1026–1047) • Giselbert (1047–1059) • Konrad I (1059–1086) • Henryk III (1086–1096) • Wilhelm I (1096–1130) • Konrad II (1130–1136)
 Arms of the Count of Luxembourg.svg
Namur-Luxembourg
Henryk IV Ślepy (1136–1196) • Ermezynda I (1196–1247) • Tybald, hrabia Baru (1196–1214) • Walram III z Limburga (1214–1226)
Limburg-Luxembourg
Henryk V (1247–1281) • Henryk VI (1281–1288) • Henryk VII (1288–1313) • Jan I (1313–1346) • Karol I (1346–1353) • Wacław I, od 1354 książę Luksemburga (1353–1383) • Wacław II (1383–1388) • Jodok z Moraw (1388–1411) • Elżbieta I (1411–1443) • Antoni I Brabancki (1411–1415) • Jan III (1418–1425)
Walezjusze
Filip I Dobry (1443–1467) • Karol II Zuchwały (1467–1477) • Maria I (1477–1482)
Habsburgowie
Filip II Piękny (1482–1506) • Karol III (1506–1556) • Filip III (1556–1598) • Izabela Klara Eugenia Habsburg i Albrecht VII Habsburg (1598–1621) • Filip IV (1621–1665) • Karol IV (1665–1700)
Burbonowie
Filip V (1700–1713)
Habsburgowie
Karol V (1713–1740) • Maria II (1740–1780)
Habsburgowie
lotaryńscy
Józef I (1780–1790) • Leopold I (1790–1792) • Franciszek I (1792–1794)
p • d • e
Władcy Moraw
Moravia.svg
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wacław_IV_Luksemburski&oldid=48422550”