Lippia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lippia
Ilustracja
Lippia lacunosa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

werbenowate

Rodzaj

lippia

Nazwa systematyczna
Lippia L.
Sp. Pl.: 633 (1753)[3]
Typ nomenklatoryczny

L. americana Linnaeus[4]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Lippia javanica
Lippia słodka

Lippia (Lippia L.) – rodzaj roślin z rodziny werbenowatych (Verbenaceae). Obejmuje 174 gatunki[3]. Występują one w strefie międzyzwrotnikowej obu kontynentów amerykańskich oraz w Afryce, jako rośliny introdukowane obecne są także na subkontynencie indyjskim i w północnej Australii[3].

Liście wielu gatunków służą do sporządzania naparów pijanych podobnie jak herbata oraz służą jako przyprawa (w tym zwłaszcza L. origanoides stosowana jako zamiennik oregano). Liście L. plicata mają działanie robakobójcze i spożywane są przez szympanse[5]. Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne[5], w tym m.in. lippia słodka L. dulcis znana i wykorzystywana przez Azteków też jako roślina lecznicza[6]. Z powodu zawartości hernandulcyny 800 razy słodszej od sacharozy wykorzystywana jest też ona jako naturalny słodzik[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Lippia micromera
Lippia alba
Pokrój
Byliny, krzewy i krzewinki, często aromatyczne[7].
Liście
Całobrzegie lub ząbkowane[7].
Kwiaty
Zebrane w gęste kwiatostany główkowate lub kłosokształtne wyrastające szczytowo i w kątach liści, czasem z okazałymi podsadkami. Kwiaty są siedzące. Kielich błoniasty, rurkowaty lub dzwonkowaty, trwały, z dwoma lub czterema niewielkimi ząbkami. Korona barwy białej, kremowożółtej, różowej i różowofioletowej, zwykle z żółto zabarwioną gardzielą. Słabo dwuwargowa, z czterema łatkami i rurką prostą lub wygiętą. Pręciki są cztery, przyrośnięte do środkowej lub górnej części rurki korony i w niej schowane, z równoległymi pylnikami[7]. Szyjka słupka pojedyncza ze skośnym lub bocznym znamieniem[7].
Owoce
Suche rozłupnie[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z rodziny werbenowatych Verbenaceae[2][8].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-12-24] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-12-24] (ang.).
  3. ↑ a b c d Lippia L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-12-24].
  4. ↑ Lippia L.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-12-24].
  5. ↑ a b c David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 532, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. ↑ P. N. Ravindran: The encyclopedia of herbs and spices.. Boston, Massachusetts: CABI, 2017, s. 629-631. ISBN 978-1-78064-315-1.
  7. ↑ a b c d e K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 462. ISBN 978-3-642-62200-7.
  8. ↑ Genus: Lippia L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-12-24].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lippia&oldid=72987966”