Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Danii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Danii – lista miejsc w Danii wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowioną na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętą przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowaną przez Danię 25 lipca 1979 roku[2].

Obecnie (stan w 2023 roku) na liście znajduje się 11 obiektów: osiem dziedzictwa kulturowego i trzy o charakterze przyrodniczym[2].

Na duńskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Dania zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa, znajdują się cztery obiekty (stan w roku 2022)[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO[edytuj | edytuj kod]


Poniższa tabela przedstawia duńskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście wraz z jej angielskim oryginałem[2];
Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[3]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo–przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na listę i rozszerzenia wpisu;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     Wpisy transgraniczne

     Wpisy na Grenlandii

Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
697 Jelling: kurhany, kamienie runiczne i kościół
Jelling Mounds, Runic Stones and Church 		DkJelling
Dania Południowa
55°45′23″N 9°25′12″E/55,756389 9,420000 		KDk
(iii) 		1998
2018 		Wpis obejmuje trzy elementy: XII-wieczny kościół w Jelling wraz z dwoma kamieniami runicznymi z X w., które stoją u jego wejścia oraz kurhany[4]. Kurhany i starszy, mniejszy z kamieni stanowią przykład nordyckiej kultury pogańskiej[4]. Kościół i młodszy, większy z kamieni – świadectwo przechodzenia na chrześcijaństwo[4].
695 Katedra w Roskilde
Roskilde Cathedral 		DkRoskilde
Zelandia
55°38′33,5″N 12°04′49,0″E/55,642639 12,080278 		KDk
(ii)(iv) 		1995 Średniowieczna katedra z XII–XIII w. – pierwsza ceglana katedra gotycka w Skandynawii[5]. Od XV w. miejsce pochówku duńskiej rodziny królewskiej[5].
696 Zamek Kronborg
Kronborg Castle 		DkHelsingør
Zelandia
56°02′19,0″N 12°37′19,0″E/56,038611 12,621944 		KDk
(iv) 		2000 XVI-wieczny zamek królewski Kronborg w Helsingør nad cieśniną Sund oddzielającą Danię od Szwecji[6]. Znany jako zamek Elsynor, miejsce akcji szekspirowskiego dramatu Hamlet[6].
1149 Ilulissat
Ilulissat Icefjord 		DkGrenlandia
69°08′00″N 49°30′00″W/69,133333 -49,500000 		PDk
(vii)(viii) 		2004 Fiord na zachodnim wybrzeżu Grenlandii, do którego spływa jeden z najaktywniejszych lodowców na świecie Sermeq Kujalleq[7].
1416 Stevns Klint
Stevns Klint 		DkZelandia
55°16′45,1″N 12°26′47,1″E/55,279197 12,446430 		PDk
(viii) 		2014 Klif o długości 15 km, wznoszący się na wysokość 40 m, eksponuje granicę K-T, odznaczającą się skokowym spadkiem bioróżnorodności i anomalną zawartością irydu – ślad wielkiego wymierania[8].
1314 Morze Wattowe
Wadden Sea 		DkDania Południowa
55°13′58,6″N 8°33′59,7″E/55,232936 8,566589 		PDk
(viii)(ix)(x) 		2009
2011
2014 		Wpis wraz z Holandią i Niemcami[9]. Uważany za największy na świecie akwen wattowy[9]. Jeden z ostatnich naturalnych dużych ekosystemów ukształtowanych w warunkach morskich przypływów i odpływów[9]. Występuje tu wiele gatunków roślin i zwierząt, w tym m.in. foka pospolita, foka szara i morświn zwyczajny[9].
1468 Christiansfeld, przykład miasta założonego przez braci morawskich
Christiansfeld, a Moravian Church Settlement 		DkDania Południowa
55°21′20″N 9°28′53″E/55,355556 9,481389 		KDk
(iii)(iv) 		2015 Miasto o jednorodnej zabudowie jest przykładem założeń planistycznych zrealizowanych przez braci morawskich, powstało w 1773 roku zgodnie z modelem urbanistyki protestanckiej, wokół centralnie położonego placu kościelnego[10].
1469 Krajobraz polowań par force w północnej Zelandii[a]
The par force hunting landscape in North Zealand 		DkRegion Stołeczny
55°54′49″N 12°21′28″E/55,913611 12,357778 		KDk
(ii)(iv) 		2015 Krajobraz kulturowy ok. 30 km na północ od Kopenhagi, obejmujący trzy odrębne tereny leśne: Store Dyrehave, Gribskov i park myśliwski Jaegersborg Hegn, przeznaczone do polowań królewskich par force przy użyciu psów do nagonki i koni do pogoni[12].
1536 Kujataa – krajobraz rolniczy na terenach zamieszkałych przez ludność pochodzenia europejskiego i Inuitów, na skraju wiecznej zmarzliny
Kujataa Greenland: Norse and Inuit Farming at the Edge of the Ice Cap 		DkGrenlandia
61°09′52″N 45°35′53″W/61,164444 -45,598056 		KDk
(v) 		2017 Kujaata – subarktyczna kraina rolnicza – obejmuje świadectwa kultury nordyckich i myśliwych i zbieraczy, którzy przybyli z Islandii w X wieku oraz nordyckich i innuickich społeczności rolniczych oraz innuickich myśliwych[13]. Obszar, gdzie najwcześniej w Arktyce zaczęto rozwijać rolnictwo[13].
1557 Aasivissuit–Nipisat – tereny polowań Innuitów między lodem a morzem
Aasivissuit – Nipisat. Inuit Hunting Ground between Ice and Sea 		DkGrenlandia
67°03′50,2″N 51°25′59,5″W/67,063931 -51,433206 		KDk
(v) 		2018 Tereny łowieckie Innuitów za północnym kołem podbiegunowym w środkowej części zachodniej Grenlandii, na których znajdują się świadectwa bytności człowieka przez 4200 lat[14].
1660
 Warownie pierścieniowe z epoki wikingów
Viking-Age Ring Fortresses




DkDkJutlandia Środkowa
56°59′43″N 9°15′17″E/56,995278 9,254722

Zelandia (region)
55°28′10″N 12°07′20″E/55,469444 12,122222
Jutlandia Północna
56°37′23″N 9°46′13″E/56,623056 9,770278
Dania Południowa
55°23′32″N 10°23′18″E/55,392222 10,388333
Zelandia (region)
55°23′39″N 11°15′55″E/55,394167 11,265278

KDk
(iv) 		2018 Pięć fortec wikingów na planie koła: Aggersborg, Borgring, Fyrkat, Nonnebakken i Trelleborg[15].

Obiekty na duńskiej liście informacyjnej UNESCO[edytuj | edytuj kod]

Obiekty wpisane na duńską Listę Informacyjną UNESCO

Poniższa tabela przedstawia obiekty na duńskiej liście informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polska nazwa obiektu wraz z jej oryginałem na duńskiej liście informacyjnej UNESCO[2];
Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według zgłoszenia[3]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo–przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na listę informacyjną;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     Wpisy transgraniczne

Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
179 Amalienborg i jego dzielnica
Amalienborg and its district 		DkKopenhaga
55°41′02,5″N 12°35′36,0″E/55,684028 12,593333 		KDk
(i)(ii)(iv) 		1993 XVIII-wieczny zespół pałacowy Amalienborg składa się z czterech prawie identycznych pałaców projektu Nielsa Eigtveda (1701–1754) – rezydencji duńskich monarchów i duńskiej rodziny królewskiej[16].
5474 Krajobraz molerowy Limfjordu
Moler landscapes of the Liim Fiord 		DkJutlandia Północna
Jutlandia Środkowa
56°56′00″N 9°04′00″E/56,933333 9,066667 		PDk
(viii)(ix) 		2010 Obszar występowania moleru, rzadkiej gliniastej ziemi okrzemkowej, z pokładami do 60 m grubości[17]. Występują tu liczne skamieniałości[17].
6375 Morskie dziedzictwo starego miasta i portu Dragør
The Maritime Heritage of Dragør Old Town and Harbour - A ‘skipper-town’ from the era of the great tall ships in the 18th and 19th centuries 		DkRegion Stołeczny (Dania)
55°35′00,0″N 12°40′00,0″E/55,583333 12,666667 		KDk
(ii)(iii)(iv)(v) 		2019 Przykład miasta i portu z XVIII–XIX w. przyjmującego wielkie żaglowce[18].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Polski komitet UNESCO podaje nazwę „Królewskie tereny myśliwskie w północnej Zelandii”[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ UNESCO: Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e UNESCO: Denmark. [dostęp 2023-01-05]. (ang.).
  3. ↑ a b UNESCO: The Criteria for Selection. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  4. ↑ a b c UNESCO: Jelling Mounds, Runic Stones and Church. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  5. ↑ a b UNESCO: Roskilde Cathedral. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  6. ↑ a b UNESCO: Kronborg Castle. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  7. ↑ UNESCO: Ilulissat Icefjord. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  8. ↑ UNESCO: Stevns Klint. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  9. ↑ a b c d UNESCO: Wadden Sea. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  10. ↑ UNESCO: Christiansfeld, a Moravian Church Settlement. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  11. ↑ Dania. [w:] Polski Komitet UNESCO [on-line]. [dostęp 2018-08-19]. (pol.).
  12. ↑ UNESCO: The par force hunting landscape in North Zealand. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  13. ↑ a b UNESCO: Kujataa Greenland: Norse and Inuit Farming at the Edge of the Ice Cap. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  14. ↑ UNESCO: Aasivissuit – Nipisat. Inuit Hunting Ground between Ice and Sea. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  15. ↑ UNESCO: Viking-Age Ring Fortresses. [dostęp 2023-09-18]. (ang.).
  16. ↑ UNESCO: Amalienborg and its district. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  17. ↑ a b UNESCO: Moler landscapes of the Liim Fiord. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
  18. ↑ UNESCO: The Maritime Heritage of Dragør Old Town and Harbour - A ‘skipper-town’ from the era of the great tall ships in the 18th and 19th centuries. [dostęp 2019-12-26]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lista_światowego_dziedzictwa_UNESCO_w_Danii&oldid=72315818”