Listerioza
| ||
| Listeriosis | ||
| ICD-10 | A32.9 | |
|---|---|---|
Listerioza, dawniej też listereloza[1] (łac. listeriosis) – bakteryjna choroba zakaźna, diagnozowana u ludzi i zwierząt. Wywołują ją bakterie Listeria monocytogenes (Gram-dodatnie pałeczki), które charakteryzują się szerokim rozpowszechnieniem w środowisku naturalnym, szybkim wzrostem i znaczną liczbą gatunków.
Oprócz ludzi chorują: owce, świnie, bydło, konie, zające, króliki, kury, świnki morskie, szynszyle.
Znanych jest obecnie 13 odmian serologicznych gatunku Listeria monocytogenes patogennego dla człowieka. Inne gatunki bakterii rodzaju Listeria nie mają istotnego znaczenia w wywoływaniu choroby u ludzi.
Epidemiologia[edytuj | edytuj kod]
Rezerwuarem bakterii są zwierzęta, dlatego chorobę określa się mianem zoonozy. Zakażenia u ludzi wywoływane są najczęściej przez żywność zawierającą bakterie L. monocytogenes (nabiał, surowe owoce i warzywa oraz mięso). W 2005 roku w Polsce zanotowano 22 zachorowania na listeriozę[2]. Najczęściej chorują osoby z grupy ryzyka: kobiety w ciąży, noworodki, ludzie starsi i osoby z upośledzeniem odporności. Zakażenie L. monocytogenes należy do grupy zakażeń oportunistycznych.
Przebieg choroby[edytuj | edytuj kod]
Okres wylęgania choroby wynosi od kilku dni do trzech miesięcy. Jej przebieg może być ciężki i prowadzić do śmierci.
Objawy w okresie noworodkowym:
- zakażenie wczesne (objawy w pierwszym tygodniu życia):
- zakażenie późne (objawy po ukończeniu drugiego tygodnia życia):
Objawy w późniejszym okresie życia:
- objawy grypopodobne
- wymioty
- biegunka
- posocznica
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Zakażenie może być bezpośrednią przyczyną poronień u kobiet. Powoduje niepłodność, nieprawidłowy przebieg ciąży, powstawanie u noworodków wad rozwojowych.
Diagnostyka[edytuj | edytuj kod]
Chorobę u ludzi rozpoznaje się na podstawie objawów klinicznych oraz badań diagnostycznych (np. posiew, PCR), które wykażą obecność Listeria monocytogenes we krwi, płynie mózgowo-rdzeniowym, wydzielinie z pochwy, stolcu, smółce u noworodków lub innym materiale.
Leczenie[edytuj | edytuj kod]
Jedyną metodą leczenia jest antybiotykoterapia. Stosuje się amoksycylinę z aminoglikozydem, kotrimoksazol, makrolidy.
Zapobieganie[edytuj | edytuj kod]
Podstawą profilaktyki jest przestrzeganie zasad higieny. Osoby z obniżoną odpornością nie powinny spożywać produktów wytworzonych z surowego mleka.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Egon Müller, Poradnik weterynaryjny dla rolników, Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1974
- ↑ Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce – Państwowy Zakład Higieny. [dostęp 2007-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Choroby zakaźne i pasożytnicze. Zdzisław Dziubek (red.). Wyd. wydanie III uaktualnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, s. 107–109. ISBN 83-200-2748-9.
- Medycyna wewnętrzna. Repetytorium dla studentów medycyny i lekarzy. Gerd Herold (red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006. ISBN 83-200-3380-2.
