Lucyna Radziejowska
| |
| Data i miejsce urodzenia |
24 czerwca 1899 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20 marca 1944 |
| Przyczyna śmierci |
tyfus |
| Zawód, zajęcie |
nauczycielka |
| Narodowość |
polska |
| Małżeństwo |
Wincenty Radziejowski |
| Dzieci |
Anna Danuta (ur. 1931) |
Lucyna Władysława Radziejowska (ur. 24 czerwca 1899 w Popowie Kościelnym, zm. 20 marca 1944 w KL Auschwitz[1]) – polska nauczycielka, represjonowana w czasie II wojny światowej za pomoc osobom narodowości żydowskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wyszła za mąż za Wincentego Radziejowskiego[2], z którym miała m.in. córkę Annę Danutę (ur. 1931)[1][3].
W 1941 Radziejowscy udzielili schronienia jeńcowi radzieckiemu, Wołodii Kołtunowi, uciekinierowi z obozu jenieckiego dla żołnierzy radzieckich zlokalizowanego w Grądach k. Wąsewa (obecnie pow. ostrowski)[2][4]. W obozie zaraził się on tyfusem plamistym, na który następnie zachorowała cała rodzina Radziejowskich. W wyniku choroby Wincenty Radziejowski zmarł 5 grudnia 1941. Wołodia Kołtun przebywał w Płatkownicy około roku, do czerwca 1941, następnie w wyniku coraz częstszych patroli niemieckich zdecydował się opuścić gospodarstwo Radziejowskich[2].
W 1943 Lucyna Radziejowska przyjęła pod swój dach kobietę, razem z 15-letnim synem. Ukrywających się Żydów Niemcy najpewniej zamordowali[1]. Lucynę Radziejowską przewieziono do aresztu w Sokołowie Podlaskim, skąd trafiła do Warszawy na Pawiak. Stamtąd wywieziono ją transportem z 5 października 1943 do KL Auschwitz. Otrzymała numer 64478. Zarażona po raz kolejny tyfusem zmarła w obozie 20 marca 1944[1][2][5].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Od końca lat 80. za pośrednictwem Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce trwały starania o przyznanie honorowego tytułu „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata” Lucynie Radziejowskiej oraz jej córce Annie[potrzebny przypis].
29 czerwca 2019 w Ostrowi Mazowieckiej w ramach prowadzonego przez Instytut Pileckiego projektu „Zawołani po imieniu” została odsłonięta tablica upamiętniająca Lucynę Radziejowską. W uroczystości uczestniczył minister cyfryzacji Marek Zagórski[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Aleksandra Namysło, Grzegorz Berendt (red.), Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2014, s. 417, ISBN 978-83-7629-669-2 [dostęp 2019-06-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-30].
- ↑ a b c d Mieczysław Bartniczak, Grądy i Komorowo 1941–1944: z dziejów Stalagów 324 i 333 – Ostrów Mazowiecka, Warszawa: MON, 1978, s. 265.
- ↑ Edward Kopówka, Paweł Rytel-Andrianik, Dam im imię na wieki. Polacy z okolic Treblinki ratujący Żydów, Oksford-Treblinka: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 2011, s. 176.
- ↑ Hanna Michalska i inni red., Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939–1945. Poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 336.
- ↑ Marian Kałuski, Wypełniali przykazanie miłosierdzia. Polski Kościół i polscy katolicy wobec holocaustu, Warszawa 2000, s. 142.
- ↑ Upamiętnienie Lucyny Radziejowskiej – Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2019-06-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-21] (pol.).