Małgorzata Szpringerowa
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Posłanka III kadencji Sejmu (II RP) | |
| Okres |
od 1930 |
| Przynależność polityczna | |
Małgorzata Szpringerowa (ur. 10 lutego 1887 w Białobrzegach, zm. 18 października 1972 w Warszawie) – działaczka społeczna i ludowa, organizatorka strajków chłopskich na Zamojszczyźnie (1905–1907), posłanka na Sejm III kadencji (1930–1935).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w rodzinie chłopskiej. Szkołę średnią skończyła w Lublinie. Od 1903, jeszcze jako uczennica szkoły średniej, angażowała się w działalność społeczno-polityczną i organizowała w Lublinie konspiracyjne kółka młodzieżowe. Od 1904 była członkinią Polskiej Partii Socjalistycznej. W latach 1905–1907, w czasie rewolucji, organizowała wiece i strajki chłopskie na Zamojszczyźnie[1]. W 1906 dwukrotnie aresztowano ją[1][2] i skazano na zesłanie, które ostatecznie zamieniono na nadzór policyjny[3]. Należała do Towarzystwa Szerzenia Oświaty „Światło” w Lublinie. W 1912 współorganizowała oddział stowarzyszenia w Krasnymstawie. Wyszła za mąż za miejscowego lekarza[4], z którym (jako lekarzem wojskowym) w latach 1915–1919 przebywała w Rosji na bieżeństwie[3].
Od 1919 była członkinią PSL „Wyzwolenie”, w tym członkinią zarządu powiatowego w Krasnymstawie[3]. Od 1935 działała w Stronnictwie Chłopskim[1]. Była członkinią zarządu powiatowego partii w Krasnymstawie[5]. W 1925 została delegatką do Rady Szkolnej Powiatowej w Krasnymstawie[6].
W kołach Centralnego Związku Młodzieży Wiejskiej działała na polu oświatowym. W 1921 została sekretarką i członkinią zarządu okręgowego ZMW w Krasnymstawie. Włączyła się w tworzenie wiejskich kół Stronnictwa Ludowego. Często współorganizowała wiece, udostępniała też swój dom na spotkania partyjne[1].
W 1928 bezskutecznie kandydowała do Sejmu z ramienia SCh[3]. W 1930 jako jedyna przedstawicielka SCh uzyskała mandat posłanki[7]. Startowała z listy państwowej nr 7 Centrolewu. W działalności poselskiej podejmowała sprawy kobiet. Na wiecach agitowała kobiety wiejskie, by angażowały się w pracę obywatelską, działalność społeczną i polityczną[8]. Była pierwszą osobą w sejmie, którą, wedle sprawozdań sejmowych, upomniał Marszałek Sejmu. Upomnienie dotyczyło zachowania podczas rozpatrywania wniosku posłów SL w sprawie krwawej policyjnej masakry chłopów w Lubli, Łapanowie i Jadowie oraz katowania aresztowanych[9]. Pracowała w Klubie SCh. Była przeciwniczką zjednoczenia ruchu ludowego. Kiedy się to stało, została członkinią zjednoczonego Klubu Parlamentarnego Posłów i Senatorów Chłopskich[3]. Wystąpiła z niego w 1935[10]. W latach 1933–1935 była członkinią Rady Naczelnej Stronnictwa Ludowego. Pracowała w ZMW RP „Wici”[1]. W lutym 1939 została wiceprzewodniczącą Zarządu Powiatowego SL w Zamościu[3].
W Lublinie współtworzyła Poradnię Świadomego Macierzyństwa. Była organizatorką spotkania z Justyną Budzińską-Tylicką w Lublinie 14 kwietnia 1935. Występowała wówczas z ramienia Stronnictwa Ludowego, a spotkanie współorganizowała wraz z Wydziałem Kobiecym PPS. Po wykładzie w Lublinie powstało Robotnicze Towarzystwo Służby Społecznej, które miało zorganizować poradnię. Szpringerowa została przewodniczącą zarządu towarzystwa[1].
Podczas okupacji współpracowała z PS i RPPS[3]. W Wolicy Sitanieckiej odpowiadała za punkt kolportażu prasy RPPS[11]. W 1949 wstąpiła do ZSL. Była radną i ławniczką w sądzie. Publikowała artykuły w prasie ludowej[3][8].
Została pochowana na cmentarzu parafialnym w Sitańcu[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Artur Borzęcki, Małgorzata Szpringerowa – posłanka i działaczka ruchu ludowego, [w:] Ewelina Podgajna, Marcin Wichmanowski (red.), Zawsze wierni Polsce. 115 lat Polskiego Ruchu Ludowego, Lublin–Warszawa: Ludowe Tow. Naukowo-Kulturalne, 2011, s. 191–204, ISBN 978-83-60776-04-9, OCLC 794826055 [dostęp 2022-12-05].
- ↑ Andrzej Kedziora, Zamościopedia - WIĘZIENIE CYWILNE [online], www.zamosciopedia.pl [dostęp 2022-12-05] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Władysław Masiarz, Kobiety w parlamentach II Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939, [w:] Anna Frątczak (red.), Kobiety wobec polityki – kobiety w polityce. Historia, realia, perspektywy, Kraków: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2009, s. 215–216.
- ↑ Franciszek Żurek, Powiat krasnostawski w walce o wolność, Instytut Józefa Piłsudskiego Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski, 1937 [dostęp 2022-12-05].
- ↑ Anna Żarnowska, Andrzej Szwarc, Kobieta i świat polityki w niepodległej Polsce: 1918–1939, Wydawn. Sejmowe, 1996, ISBN 978-83-7059-243-1 [dostęp 2022-12-05] (pol.).
- ↑ Artur Borzęcki, Piotr Palonka (1886–1942) – poseł, działacz lokalny, rolnik, „Rocznik Chełmski”, 17, 2013, s. 145.
- ↑ Ewa Furgał, Natalia Sarata, Kobiety w polskim życiu politycznym. Informator, Kraków: Fundacja Przestrzeń Kobiet, 2009, s. 16 [dostęp 2022-12-05].
- ↑ a b Szpringerowa Małgorzata, [w:] J.M. Majchrowski (red.), Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, t. 2, Warszawa 1994, s. 447.
- ↑ Paweł Fiktus, Poselska aktywność kobiet na mównicy sejmowej w dobie II RP, „Kobieta w prawie i polityce”, 2015, s. 543–565.
- ↑ Stanisław Lato, Witold Stankiewicz, Programy stronnictw ludowych: zbiór dokumentów, Państwowe Wydawn. Naukowe, 1969 [dostęp 2022-12-05] (pol.).
- ↑ Jan Mulak, Prasa RPPS i kolportaż jej w okresie okupacji (zestawienia i zapiski), „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, 3 (2), 1964, s. 168 [dostęp 2022-12-05].