Przejdź do zawartości

Łapanów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Łapanów
wieś
Ilustracja
Rynek
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

bocheński

Gmina

Łapanów

Liczba ludności (2021)

1424[2]

Strefa numeracyjna

14

Kod pocztowy

32-740[3]

Tablice rejestracyjne

KBC

SIMC

0823440

Położenie na mapie gminy Łapanów
Mapa konturowa gminy Łapanów, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Łapanów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Łapanów”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łapanów”
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego
Mapa konturowa powiatu bocheńskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Łapanów”
Ziemia49°51′53″N 20°17′22″E/49,864722 20,289444[1]
Strona internetowa

Łapanówwieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Łapanów. Miejscowość jest siedzibą gminy Łapanów[4].

Łapanów uzyskał lokację miejską w 1785 roku, utracił w 1896 roku[5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Części wsi

[edytuj | edytuj kod]
Integralne części wsi Łapanów[6][7]
SIMC Nazwa Rodzaj
0823457 Kotówka część wsi
1000456 Osiedle Szkolne część wsi
0823470 Rynek część wsi
0823486 Wymysłów część wsi

Położenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Łapanów położony jest w dolinie Stradomki na Pogórzu Wiśnickim, przy drodze wojewódzkiej nr 966. Odległość do Krakowa wynosi 35 km, do Limanowej 25 km, do Bochni 24 km. Przez wieś przepływa rzeka Stradomka.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Wieś istnieje co najmniej od wieku XIV. Jan Długosz wymienił ją w swoim dziele Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis spisanym w latach 1470–1480 jako własność należącą do Spytka Wieruskiego herbu Drużyna, który obecnie widnieje w herbie miejscowości. Wieś liczyła wówczas 4 łany kmiece[8].

Około 1529 roku Marcin z Lutosławia Lutosławski sędzia grodzki nowosądecki oraz dziedzic Łapanowa, Kobyla i Sulima ufundował we wsi drewniany kościół, który powiększono w 1614 roku. Powtórnie poświęcił go Walerian Lubieniecki biskup bakowski[8].

Pod koniec XIX wieku miejscowość opisana została w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. Łapanów wymieniony jest jako wieś leżąca w powiecie bocheńskim. Liczyła wówczas 493 mieszkańców z czego wszyscy byli wyznania rzymskokatolickiego w liczbie tej było 28 osób mieszkających w obszarze dworskim. Posiadłość ta należąca do Władysława Giebułtowskiego liczyła 253 mórg ziemi uprawnej, 24 morgi łąk i ogrodów, 36 mórg pastwisk i 46 mórg lasu[8]. Mniejszą była część wiejska, która liczyła 148 mórg roli, 11 mórg łąk i ogrodów, 17 mórg pastwisk oraz 11 mórg lasu. We wsi znajdowała się parafia rzymskokatolicka, murowana kaplica cmentarna na cmentarzu z roku 1821, urząd pocztowy oraz szkoła ludowa[8].

W maju 1932 roku odbyło się spotkanie przedstawicieli zarządów powiatowych Stronnictwa Ludowego, w którym uczestniczył działacz ludowy z Łapanowa Bartłomiej Twaróg pełniący wtedy funkcję prezesa zarządu powiatowego SL w Bochni. Podczas spotkania ustalono, że w Łapanowie zostanie zorganizowana wielka demonstracja ludowa przeciwko rządom sanacyjnym. Starosta powiatowy w Bochni wydał zakaz organizowania demonstracji w powiecie. Mimo zakazu do Łapanowa 5 czerwca ciągnęły tłumy chłopów. W czasie interwencji policji państwowej zabitych zostało 5 chłopów, 10 zostało ciężko rannych[9]. W lipcu na ich cześć odbyła się w Bochni manifestacja licząca kilkanaście tysięcy chłopów[10].

W 30 rocznicę strajku chłopskiego stanął w miejscowości pomnik upamiętniający poległych w 1932 roku, a w 1964 roku drugi pomnik poległych w walce o Polskę ludową. 15 maja 1970 roku Rada Państwa w 75-lecie Ruchu Ludowego nadała wsi Łapanów Order Krzyża Grunwaldu III klasy[11].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[12].

Oświata

[edytuj | edytuj kod]
  • Publiczna Szkoła Podstawowa im. św. Jana Kantego
  • Zespół Szkół im. Jana Pawła II.

Osoby związane z Łapanowem

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 71345
  2. Wieś Łapanow w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-07-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 687 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Bocheński i Wielicki. Mapa turystyczna powiatów. Skala 1:70 000. Kraków: Małopolska Organizacja Turystyczna, 2004. ISBN 83-89007-41-X.
  5. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 48-49.
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  7. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  8. a b c d Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. V, hasło "Łapanów". nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1892. s. 589. [dostęp 2018-03-24].
  9. Andrzej Czerkawski, Tadeusz Jurga „Dla Ciebie Ojczyzno” Wydawnictwo „Sport i Turystyka” 1970, str. 430
  10. Stanisław Giza. Kalendarz wydarzeń historii ruchu ludowego 1895-1965. Warszawa 1967, s. 117.
  11. Andrzej Czerkawski, Tadeusz Jurga „Dla Ciebie Ojczyzno” Wydawnictwo „Sport i Turystyka” 1970, str. 428
  12. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-17].
  13. Paweł Kutaś, Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce, Promo, s. 28–29, ISBN 978-83-60941-50-8.
  14. Ogólnopolska komputerowa baza cmentarzy wojennych. [dostęp 2012-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]