Maciej Stroiński (tłumacz)
| Data urodzenia |
1984[2] |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | |
| Alma Mater |
Maciej Stroiński (ur. 1984) – polski tłumacz literatury z języka angielskiego, krytyk teatralny, nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Jagiellońskim, bloger, doktor nauk humanistycznych.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodzi ze wsi[1]. Ukończył studia z filmoznawstwa w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 2013 roku uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie nauk o sztuce na podstawie pracy Samowiedza negatywna judaizmu w najnowszym kinie izraelskim i diaspory żydowskiej w Stanach Zjednoczonych napisanej pod kierunkiem Tadeusza Lubelskiego[3]. Wykładał w Ośrodku Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, dla studentów MISHu[4] i po angielsku dla studentów z wymiany Erasmus+; oraz na Wydziale Polonistyki UJ[4].
Prowadził bloga teatralnego Teatr jest cute[5]. Publikował na łamach „Ha!artu”, E-teatr.pl, „Teatru”, „Tygodnika Powszechnego”, „Znaku”, „Dwutygodnika” i „Krytyki Politycznej”[4][6]. Był członkiem jury konkursu teatralnego „Transfer” organizowanego przez Radio Kraków[5]. W grudniu 2016 został członkiem redakcji i stałym recenzentem kwartalnika „Przekrój”[1]. Łukasz Drewniak napisał o nim: „Fenomen. Petroniusz naszych czasów, arbiter elegantiarum. Child in Time. Tylko dziecko potrafi powiedzieć bez zawahania: dobre czy złe; boję się tego, pragnę tamtego; ta pani jest be! ten pan – cacy! Dziecko mówi to wszystko bezkarnie i nie musi nawet tłumaczyć dlaczego. (...) Stroiński dokonał bezpowrotnej kinderyzacji polskiej krytyki teatralnej”[6].
W 2020, w związku z lockdownem po wybuchu pandemii COVID-19 przerwał działalność krytyka teatralnego i skupił się na przekładach[7]. Został członkiem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury i Stowarzyszenia Autorów ZAiKS[4] i Polskiego PEN Clubu[8]. Otrzymał grant translatorski rządu Irlandii z programu Literature Ireland, stypendium ZAiKS-u z Funduszu Popierania Twórczości i stypendium twórcze ministra kultury i dziedzictwa narodowego w dziedzinie literatury[4]. W 2022 otrzymał Nagrodę Krakowa Miasta Literatury UNESCO za projekt Dramaty Oscara Wilde’a (Officyna)[2]. Otrzymał też II nagrodę (jako jeden z trzech wyróżnionych) w konkursie literackim PEN Clubu i ZAiKS-u „Wolność myśli – wolność wyrazu” za tłumaczenie Przemiany Shaloma Auslandera (I nagrody nie przyznano)[9]. Interesuje się operą i kampem[4]. Przełożył na język polski utwory, których autorami byli Oscar Wilde, John Edward Williams, Peter Shaffer i Shalom Auslander. W marcu 2023 Wojciech Szot nazwał go „jednym z najbardziej utalentowanych tłumaczy młodego pokolenia”[10].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
Redakcja[edytuj | edytuj kod]
- Kino polskie jako kino narodowe (red., wspólnie z Tadeuszem Lubelskim, Korporacja Ha!art, Kraków 2009).
Przekłady[edytuj | edytuj kod]
Proza
- Oscar Wilde, De profundis (Wydawnictwo Sic!, 2018)[11]
- Shalom Auslander, Matka na obiad (Wydawnictwo Filtry, 2022)[12][13][14];
- John Williams, Stoner (Wydawnictwo Filtry, 2023)[15][a]
- Shalom Auslander, Żal po napletku (Wydawnictwo Filtry, 2023)[21][22]
Przykłady dla teatru[edytuj | edytuj kod]
- Peter Shaffer, Komedia w ciemno (Teatr Miejski w Lesznie, reż. Jarosław Bielski, 2018)[23]
- Peter Shaffer, Amadeusz (Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy, reż. Łukasz Gajdzisz, 2020)[23]
- Oscar Wilde, Bunbury. Komedia dla ludzi bez poczucia humoru (Teatr Wybrzeże w Gdańsku, reż. Kuba Kowalski, 2022)[23]
- Oscar Wilde, Pełna powaga. Komedia dla ludzi bez poczucia humoru[24]
- Oscar Wilde, Mąż doskonały[25]
- Oscar Wilde, Mało ważna pani[26]
- Oscar Wilde, Salome[27]
- Oscar Wilde, Wachlarz damy. Sztuka o dobrej kobiecie[28]
- Oscar Wilde, Tragedia florencka[8]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pozytywne recenzje Stonera napisali Paweł Smoleński[16], Rafał Pikuła[17], Jarek Holden[18], Wojciech Szot[10] i Justyna Sobolewska[19]; recenzję napisał też Marcin Sendecki[20].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Teksty Macieja Stroińskiego. przekroj.org. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Nagroda Krakowa Miasta Literatury UNESCO. miastoliteratury.pl. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Prace doktorskie w Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego. jhi.pl. [dostęp 2024-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c d e f Maciej Stroiński. wydawnictwofiltry.pl. [dostęp 2024-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Transfer 2016 – spektakl sezonu w Radiu Kraków. Radio Kraków, 30 czerwca 2016. [dostęp 2017-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Łukasz Drewniak: K/135: Bohater drugiego planu. teatralny.pl, 23 stycznia 2017. [dostęp 2017-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Z Maciejem Stroińskim rozmawia Agnieszka Lubomira Piotrowska: Dlaczego już tego nie robię. zaiks.org.pl, 18 listopada 2022. [dostęp 2024-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Kurs literacki. Tłumaczenia literackie w językach: angielskim, arabskim, czeskim, fińskim, francuskim, niemieckim, szwedzkim, ukraińskim. tepis.org.pl, 2023. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ „Wolność myśli – wolność wyrazu” – uroczysty finał konkursów. penclub.com.pl, 29 marca 2022. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Niezwykła historia powieści o zwykłym Amerykaninie. Tylko czy na pewno "musisz ją przeczytać"?. wyborcza.pl, 19 marca 2023. [dostęp 2024-05-24].
- ↑ Bartosz Żurawiecki: Męczeństwo Oscara Wilde’a. 2024-05-24, 3 października 2023. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Matka na obiad. wydawnictwofiltry.pl, 2022. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Maciej Stroiński o pracy nad przekładem „Matki na obiad”. wydawnictwofiltry.pl. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Matka na obiad (fragment). magazynwizje.pl, 2022. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Stoner. wydawnictwofiltry.pl, 2023. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Paweł Smoleński: Książka tygodnia: John Williams, „Stoner”. vogue.pl, 10 marca 2023. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Jeden z dziesięciu. tygodnikprzeglad.pl, 2 stycznia 2024. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ „Wszystko wydaje się prawdziwe”. patronite.pl, 3 marca 2023. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Recenzja książki: John Williams, „Stoner”. polityka.pl, 28 lutego 2023. [dostęp 2024-05-24].
- ↑ Wielka amerykańska powieść odkryta po latach. Piękna, choć niewesoła. wyborcza.pl, 18 lutego 2023. [dostęp 2024-05-24].
- ↑ Żal po napletku. wydawnictwofiltry.pl, 2023. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Maria Fredro-Smoleńska: Shalom Auslander: Jak on tak śmie o Bogu!. vogue.pl, 29 września 2023. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c Maciej Stroiński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2024-05-24] [zarchiwizowane z adresu 2024-05-24].
- ↑ Pełna powaga. Komedia dla ludzi bez poczucia humoru. zaiks.org.pl. [dostęp 2024-05-24].
- ↑ Mąż doskonały. zaiks.org.pl. [dostęp 2024-05-24].
- ↑ Mało ważna pani. zaiks.org.pl. [dostęp 2024-05-24].
- ↑ Salome. zaiks.org.pl. [dostęp 2024-05-24].
- ↑ Wachlarz damy. zaiks.org.pl. [dostęp 2024-05-24].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Teksty Macieja Stroińskiego. dziennikteatralny.pl. [dostęp 2024-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- Teksty Macieja Stroińskiego. przekroj.org. [dostęp 2024-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].