Twardzioszek liściolubny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Marasmius epiphyllus)
Twardzioszek liściolubny
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

twardzioszkowate

Rodzaj

twardzioszek

Gatunek

twardzioszek liściolubny

Nazwa systematyczna
Marasmius epiphyllus (Pers.) Fr.
Epicr. syst. mycol.: 386 (Uppsala, 1838)

Twardzioszek liściolubny (Marasmius epiphyllus (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny twardzioszkowatych (Marasmiaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r[2]. Synonimy naukowe[3]:

  • Agaricus epiphyllus Pers. 1801
  • Androsaceus epiphyllus (Pers.) Pat. 1887
  • Androsaceus epiphyllus var. plantaginis R. Heim 1934
  • Marasmius plantaginis (R. Heim) Singer 1986
  • Marasmius epiphyllus var. plantaginis (R. Heim) P.-A. Moreau & Macau 2008
  • Marasmius tenuiparietalis Singer 1969
  • Micromphale epiphyllum (Pers.) Gray 1821

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz

Średnica 4–10 mm, kształt początkowo parasolowaty, starsze kapelusze stają się spłaszczone i pomarszczone. Powierzchnia naga, mlecznobiała[4]

Blaszki

Dochodzące do trzonu, wykrojone lub przyrośnięte. Są mlecznobiałe, bardzo wąskie i pofalowane, przypominające żyłki. Nie tworzą obroży wokół trzonu[4].

Trzon

Cielistobrązowawy (początkowo biały), nitkowaty, oszroniony[5].

Miąższ

Bardzo cienki, bez wyraźnego zapachu i smaku[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki o rozmiarach 10-11 x 3.5-4 µm. Podstawki z trzema sterygmami[5].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Jest szeroko rozprzestrzeniony w Europie i Ameryce Północnej, poza tym podano jego stanowiska także w Maroku i Armenii[6]. W Polsce jest częsty[4].

Saprotrof. Owocniki wyrastają od lipca do listopada na ogonkach i nerwach opadłych i sczerniałych już liści, ale także na drewienkach, leżących gałązkach. Zazwyczaj występuje gromadnie. Szczególnie często spotykany na liściach jawora, buka, jesionu, dębu[2][4].

Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]

Jest wiele podobnych, drobnych gatunków twardzioszków żyjących na liściach i resztkach drzewnych. Twardzioszka liściolubnego dość łatwo można rozpoznać po wąskich (listewkowatych) i dochodzących do trzonu blaszkach oraz bardziej rozpostartym kapeluszu. Podobne są:

  • twardzioszek obrożowy (Marasmius rotula). Ma białawy kapelusz, a jego blaszki zrastają się wokół trzonu tworząc charakterystyczny pierścień[5]
  • twardzioszek osikowy (Marasmius tremulae). Bardzo drobny, wyrasta na liściach osiki. Ma inne cechy mikroskopowe (m.in. podstawki dwuzarodnikowe a zarodniki walcowate)[4]
  • twardzioszek nalistny (Marasmius bulliardii). Ma barwę beżową lub ochrową, kapelusz półkolisty[4]
  • twardzioszek bukowy (Marasmius setaceus). Rośnie na liściach, jest mniejszy, kapelusz w środku ma często żółtawy i różni się cechami mikroskopowymi[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
  2. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  3. Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
  4. a b c d e f g Na grzyby. [dostęp 2015-12-08].
  5. a b c Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 194. ISBN 83-7404-513-2.
  6. Discover Life. [dostęp 2015-12-05]. (ang.).
  7. Antonin V., Noordeloos M. E. 1993, A Monograph of Marasmius, Collybia and related genera in Europe. Part 1: Marasmius, Setulipes, Marasmiellus. in Libri Botanici Vol. 8. IHW – Verlag