Marcela Małachowska
.jpg)
| |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Rodzice | |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
Godzimira, Roman, Łucja |
| Krewni i powinowaci |
Ludwik (brat) |
Marcela Małachowska z domu Tarnawiecka (ur. 1860, zm. 8 stycznia 1912 we Lwowie) – polska właścicielka ziemska, działaczka społeczna.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Była córką Marcelego Tarnawieckiego (1808-1886), adwokata krajowego[1][2], siostrą Ludwika (ur. 1842, poległy w powstaniu styczniowym 1863[3]).
Została żoną Godzimira Małachowskiego (1852-1908), adwokata, który był praktykantem w kancelarii jej ojca, a po jego śmierci przejął ją. W listopadzie 1891 wraz z mężem zakupili na własność majątek Dolina w powiecie sanockim[4][5], w przeszłości należący do jej ojca. Jako właściciele posiadłości tabularnej w Dolinie oboje byli uprawnieni do wyboru posła na Sejm Krajowy w kurii wielkich posiadłości okręgu wyborczego sanockiego[6]. Po śmierci męża odziedziczyła dobra w Dolinie (na początku XX wieku posiadała tam 133 ha)[7].
W 1894 otrzymała od komitetu wystawy krajowej we Lwowie list pochwalny w dziedzinie wytwory pracy kobiet w zakresie gospodarstwa domowego, robót ręcznych, wychowania i dobroczynności (grupa XXIV) za haft cieniowany[8]. Dom Marceli i Godzimira Małachowskich stał się ogniskiem miejskiego życia towarzyskiego, a ona sama podczas urzędowania męża na stanowisku prezydenta Lwowa (1896-1905) wspierała opiekę nad ubogimi i ochronki dla dzieci[9]. Udzielała się w pracy społecznej zwłaszcza w okresie prezydentury swojego męża[10]. Do końca życia działała w towarzystwach dobroczynnych i humanitarnych[10][11][12]. Jej mottem było powiedzenie „Nigdy nie wie lewica, co daje prawica”[10].
Na początku 1912 zachorowała na zapalenie płuc[10]. Zmarła 8 stycznia 1912 we Lwowie w wieku 52 lat[13][14]. Została pochowana na Cmentarzu Łyczakowskim[15].
Marcela i Godzimir Małachowscy mieli czworo dzieci[16] (dwie córki i dwóch synów[10]), byli nimi: Godzimira Maria (1886-1954[17][18], dziedziczka dóbr w Dolinie, która w 1917 została żoną Henryka Mniszek-Tchorznickiego, syna Aleksandra[19]), Roman (1887-1944, oficer kawalerii C. K. Armii i Wojska Polskiego)[20][21], Łucja oraz jeszcze jeden syn[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tomasz Kotliński: Marceli Tarnawiecki. tchorznicki.com. [dostęp 2016-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].
- ↑ Tomasz Kotliński. Marceli Tarnawiecki. „Palestra Świętokrzyska”, s. 13-14, Nr 21-22 z września/grudnia 2012. ISSN 1898-5467.
- ↑ Karol Notz. Młodzian-bohater (wspomnienie pośmiertne). „Kurjer Lwowski”. Nr 238, s. 2, 28 sierpnia 1904.
- ↑ Kronika. Zmiana własności. „Gazeta Przemyska”, s. 3, Nr 98 z 8 grudnia 1891.
- ↑ Baza właścicieli i dóbr ziemskich. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2016-04-21].
- ↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”, s. 10, Nr 264 z 19 listopada 1893.
- ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
- ↑ Nagrody na wystawie lwowskiej przyznane przez komitet sędziów. Grupa XXIV. „Kurjer Lwowski”. Nr 275, s. 5, 4 października 1894.
- ↑ Korespondencye. „Gazeta Lwowska”. 146, s. 3, 27 czerwca 1908.
- ↑ a b c d e f Zgon zacnej obywatelki. „Nowości Illustrowane”. Nr 3, s. 10, 20 stycznia 1912.
- ↑ Kronika. Ochronki chrześcijańskie we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. 279, s. 4, 5 grudnia 1903.
- ↑ Kronika. Na tron przenośny. „Gazeta Lwowska”. 212, s. 5, 16 września 1904.
- ↑ Ci, co odeszli. Ś.p. Marcela z Tarnawieckich Małachowska. „Tygodnik Ilustrowany”. 5, s. 101, 3 lutego 1912.
- ↑ Kronika. Zmarli. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. 2, s. 3, 14 stycznia 1912.
- ↑ Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 350, 352. ISBN 83-04-02817-4.
- ↑ Jerzy Zdrada: Marcela Małachowska. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2017-09-08].
- ↑ Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 356 (poz. 102).
- ↑ Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1926 do 1956 r.. Sanok. s. 197 (poz. 172).
- ↑ Historia rodziny Mniszek Tchorznickich - osiadłych w Pisarowcach. tchorznicki.com. [dostęp 2016-09-11].
- ↑ Roman Małachowski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2016-07-11].
- ↑ Tadeusz Wojciech Lange. Zakon Maltański w Drugiej Rzeczypospolitej, 1919-1939, Wyd. Poznańskie. 2000 str. 276.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Godzimir i Marcela Małachowscy. tchorznicki.com. [dostęp 2017-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)].
- Marcela Małachowska. sejm-wielki.pl. [dostęp 2017-09-06].