Marinussaurus curupira

Marinussaurus curupira
Peloso et al., 2011
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Rodzina	okularkowate
Rodzaj	Marinussaurus Peloso et al., 2011
Gatunek	M. curupira
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
zagrożony

Marinussaurus curupira – gatunek jaszczurki z rodziny okularkowatych (Gymnophthalmidae) żyjącej na terenie północnej Brazylii.

M. curupira ma wydłużone ciało i osiąga średnie rozmiary jak na przedstawiciela Gymnophthalmidae – większy z dwóch znanych osobników (paratyp INPA 19856) mierzy od czubka pyska do kloaki 56,2 mm (ogon 60 mm), podczas gdy mniejszy (holotyp INPA 19855) – 52,1 mm. Głowa masywna, mierzy około 9–10 mm długości. W czaszce znajduje się jedna kość czołowo-nosowa, dwie przedczołowe, brak w niej kości czołowo-ciemieniowych. Kończyny są stosunkowo krótkie i krępe, pięciopalczaste. Wszystkie palce zakończone pazurami. Grzbietowa strona tułowia zabarwiona ciemnobrązowo, niekiedy z jaśniejszymi plamkami lub pasami, boki ciała żółtobrązowe, a kończyny ciemnobrązowe. Ogon ubarwiony podobnie jak tułów.

Marinussaurus curupira został opisany w 2011 roku przez Pedra Peloso i współpracowników. Jedyne znane stanowisko tego gatunku znajduje się kilka kilometrów na zachód od ujścia Rio Negro do Amazonki. Nazwa rodzajowa honoruje Marinusa S. Hoogmoeda, który badał amazońską faunę. Epitet gatunkowy odnosi się do Curupiry, mitycznego południowoamerykańskiego stworzenia chroniącego lasy i ich mieszkańców, przedstawianego jako niska, podobna do człowieka istota o ciemnej skórze i skierowanych ku tyłowi stopach.

Ogólną budową Marinussaurus przypomina jaszczurki z rodzaju Anotosaura, Dryadosaura nordestina i w mniejszym stopniu Colobosauroides. Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez autorów sugeruje przynależność Marinussaurus do grup Cercosaurinae i Ecpleopodini wewnątrz okularkowatych. Według nich najbliższym krewnym M. curupira jest rodzaj Arthrosaura – hipotezę o takim pokrewieństwie wspierają analizy łączące cechy morfologiczne i molekularne, choć nie te, w których użyto wyłącznie cech morfologicznych.