Max Frisch

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Luckas-bot (dyskusja | edycje) o 13:56, 21 sty 2011. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.

Max Frisch (urodzony 15 maja 1911 w Zurychu, zmarł 4 kwietnia 1991 także w Zurychu) – szwajcarski pisarz, dramaturg i architekt.

Był synem architekta. Początkowo zaczął studiować germanistykę na uniwersytecie w Zurychu, lecz po śmierci ojca ze względów materialnych musiał przerwać studia. Pracował w redakcji gazety "Neue Zürcher Zeitung". W latach 1933-1935 podróżował po wschodniej i południowej Europie, a także po raz pierwszy odwiedził Niemcy. W latach 1936-1941 studiował architekturę, po ukończeniu studiów z sukcesami zajął się architekturą i otworzył własne biuro architektoniczne. W 1947 poznał w Zurychu Bertolta Brechta, a w 1951 wyjechał na stypendium Rockefellera do USA.

Max Frisch uczestniczył w 1948 w Kongresie Pokoju we Wrocławiu. W 1955 ostatecznie zamknął swoje biuro architektoniczne i od tej pory zajmował się wyłącznie twórczością literacką. W toku swej kariery wielokrotnie nagradzany, między innymi w 1989 został uhonorowany nagrodą im. Hermanna Hessego. W swojej twórczości Max Frisch atakuje faszyzm i inne przejawy totalitaryzmu. Przedstawia sytuację współczesnego człowieka z jego uwarunkowaniami i ograniczeniami społecznymi oraz wpływ na jego życie technokratycznej cywilizacji.

Utrzymywał kontakty z zespołem filmowym "Kamera" prowadzonym przez Jerzego Bossaka. Zachwycony scenariuszem, będącym adaptacją Homo Faber autorstwa Wojciecha Hasa, chciał ów film z nim realizować. Główną rolę w filmie miał grać Anthony Quinn. Frisch twierdził, iż adaptacja uczyniona przez Viscontiego nie dorównuje finezji adaptacji hasowskiej. Z niewiadomych dotychczas przyczyn do realizacji filmu nie doszło. Kontaktami Maxa Frischa z twórcami polskimi, a w szczególności z Jerzym Bossakiem zajmuje się obecnie Małgorzata Burzyńska-Keller. W Polsce powstało wiele prac dotyczących twórczości Frischa. Problemem osamotnienia głównego bohatera zajmowała się prof. Olga Dobijanka-Witczkowa - Bohater powieści Maksa Frischa. Z kolei wpływ jaki miała tragedia grecka na twórczość epicką Frischa opisała Grażyna Rompel-Kwiatkowska w Elementach tragedii antycznej w powieściach Maksa Frischa.

Dzieła (wybór)

Powieści

  • Stiller (Stiller) (1954, wyd. polskie 1960)
  • Homo Faber: relacja (Homo faber. Ein Bericht, 1957, wyd. polskie 1959)
  • Powiedzmy Gantenbein (Mein Name sei Gantenbein, 1964, wyd. polskie 1965)
  • Montauk (Montauk) (1975, wyd. polskie 1978)

Opowiadania

  • Sinobrody (Blaubart) (wybór opowiadań, wyd. polskie 2002)

Dramaty

  • Santa Cruz (Santa Cruz) (1944)
  • Teraz śpiewają oni znowu (Nun singen sie wieder) (1946)
  • Chiński mur (Die chinesische Mauer) (1947)
  • Kiedy wojna zbliżała się do końca (Als der Krieg zu Ende war) (1949)
  • Hrabia Öderland (Graf Öderland) (1951)
  • Don Juan czyli miłość do geometrii (Don Juan oder Die Liebe zur Geometrie) (1953)
  • Rip van Winkle (Rip van Winkle) (1953)
  • Biedermann i podpalacze (Biedermann und die Brandstifter, 1958)
  • Szewska pasja Filipa Hotza (Die große Wut des Philipp Hotz) (1958)
  • Andorra (Andorra)(1961)
  • Biografia (Biographie: Ein Spiel) (1967)
  • Tryptyk (Triptychon. Drei szenische Bilder)(1978)

Inne

  • Blätter aus dem Brotsack (1940) (dziennik wojenny)
  • Dziennik 1946-1949 (Das Tagebuch 1946-1949, 1950)
  • Tagebuch 1966-1971 (1972)