Megantereon
| Megantereon | |||
| Croizert & Jobert, 1828[1] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Megantereon | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Felis megantereon Bravard, 1828 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Megantereon – wymarły rodzaj ssaka drapieżnego z podrodziny machajrodonów (Machairodontinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae), zamieszkujących ongiś Amerykę Północną, Eurazję i Afrykę. Mógł być przodkiem rodzaju Smilodon.
Zasięg występowania skamielin[edytuj | edytuj kod]
Fragmenty skamieniałości zostały odkopane na terenie Afryki, Eurazji i Ameryki Północnej. Najstarsze pozostałości po Megantereonie pochodzą z pliocenu (odnalezione w Ameryce Pn.) i są datowane na około 4,5 mln lat. Pozostałości o wieku ok. 3-3,5 mln lat znaleziono na terenie Afryki, natomiast azjatyckie skamieliny datowane są na ok. 2,5-2 mln lat. Najstarsze pozostałości znalezione w Europie datowane są na ok. 2,5 mln lat i zostały odkopane we francuskim Les Etouaries. Ze względu na przedstawione powyżej fakty sugeruje się, że to właśnie Ameryka Północna jest terenem, skąd wywodzi się Megantereon. Teorię tę podważają jednak ostatnie odkrycia fragmentów skamielin z terenów Kenii i Czadu, które datowane są na ok. od 5,7 do 7 mln lat. Prawdopodobnie są to skamieliny Megantereona. Jeśli okaże się to prawdą, będą to najstarsze skamieniałości Megantereona na świecie. Nowe odkrycia w ten sposób wskazują na mioceńską Afrykę jako pochodzenie rodzaju Megantereon[6].
Pod koniec pliocenu ewoluował w Smilodona w Ameryce Północnej, natomiast w Europie pozostał w formie niezmienionej aż do środkowego plejstocenu. Najmłodsze znaleziska szczątków Megantereona pochodzą ze wschodniej Afryki i są datowane na ok. 1,5 mln lat. Rodzaj Megantereon znany jest w południowej Afryce z pozostałości odnalezionych w Elandsfontein datowanych na ok. 700 000-400 000 lat. Pozostałości z Untermaẞfeld dowodzą, iż Megantereon zamieszkiwał Europę jeszcze przed 900 000 laty. W Azji mógł on przetrwać do czasów ok. 500 000 lat temu, jako że został znaleziony wraz ze szczątkami Homo erectus w słynnym stanowisku Zho-Khou-Dien w Chinach. Jedyny pełny szkielet odkopano we francuskim Senéze.
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Megantereon (Meganthereon): gr. μεγας megas, μεγαλη megalē „wielki”; ανθερεων anthereōn „podbródek”[7].
- Steneodon i Stenodon: gr. στηνος stēnos „wąski, cienki”; οδους odous, οδοντος odontos „ząb”[8].
- Drepanodon: gr. δρεπανη drepanē „sierp”, od δρεπω drepō „zrywać, ścinać”; οδους odous, οδοντος odontos „ząb”[9]. Gatunek typowy: Felis megantereon Bravard, 1828.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Megantereon był zbudowany podobnie do żyjącego współcześnie jaguara lub nieco potężniej. Miał krępe kończyny przednie, których dolna połowa była umieszczona podobnie jak u lwów. Posiadał potężne mięśnie karku, które umożliwiały zamykanie szczęk z ogromna siłą. Wydłużone górne kły były chronione przez struktury przypominające kołnierze na żuchwie. Rekonstrukcja Mauricio Antona w książce pt: "The big cats and their fossil relatives" (W wolnym tłumaczeniu "Wielkie koty i przedstawiciele ich kopalnych rodzin") pokazuje, że znaleziony w Senéze szkielet miał 72 centymetry w ramionach. Największe osobniki o przypuszczalnej wadze ok. 90-150 kg (przeciętna waga to prawdopodobnie 120 kg) zostały znalezione w Indiach. Przedstawiciele rodzaju Megantereon o średniej wielkości znane są również z innych części Eurazji i z plioceńskiej Ameryki Północnej. Najmniejsze osobniki wywodzące się z Afryki i Europy okresu wczesnej plejstocenu szacowane są na masę ok. 60-70 kg[10]. Inne źródła podają jednak, że plejstoceńskie osobniki z Europy ważyły przypuszczalnie ok. 100-160 kg[11].
Techniki polowania[edytuj | edytuj kod]
Mało prawdopodobnym jest, aby Megantereony po prostu zagryzały swoje ofiary, jako że ich długie, szablowe zęby, z których znane są przede wszystkim Smilodony, po prostu by się złamały podczas zagłębiania ich w ciele ofiary. Możliwe, że zwierzęta te gryzły ofiarę, a następnie czekały, aż ta wykrwawi się na śmierć. Jednakże musiałyby wtedy chronić swą zdobycz przed innymi drapieżcami, co utrudnia jednoznaczne określenie techniki zabijania stosowanej przez Megantereony. Obecnie przypuszcza się, że tak, jak inne Machajrodonty, gryzły swoją ofiarę, a następnie używały silnych mięśnie karku, aby rozszarpać gardło ofiary przerywając jak najwięcej naczyń krwionośnych i nerwów. W ten sposób minimalizowane było ryzyko złamania zębów, jako że atak był szybki i polegał na rozmiarze zadanych obrażeń, a nie na głębokości rany[12].
Gatunki[edytuj | edytuj kod]
Liczba gatunków jest niedokładna, tym bardziej, że istnienie niektórych oparte jest tylko na szczątkowych dowodach. Niektórzy naukowcy spierają się, że powinno się wyraźnie wyodrębnić trzy gatunki: pochodzącego z Ameryki Północnej, Azji (bez Indii) i plioceńskiej Europy M.cultridens, żyjącego w Afryce i Europie okresu wczesnego plejstocenu M.whitei i indyjskiego M.falconeri[12]. Z tego powodu możliwe jest, iż pełna lista gatunków jest krótsza od przedstawionej poniżej[13]:
- Megantereon cultridens (Cuvier, 1824)
- Megantereon ekidoit (Werdelin & Lewis, 2000)
- Megantereon eurynodon (Ewer, 1955)
- Megantereon falconeri (Pomel, 1853)
- Megantereon gracilis (Broom & Schepers, 1946)
- Megantereon hesperus (Gazin, 1933)
- Megantereon inexpectatus (Teihard de Chardin, 1939)
- Megantereon megantereon (Croizet & Jobert, 1828)
- Megantereon nihowanensis (Teihard de Chardin & Pireteau, 1930)
- Megantereon spiryteris (?)
- Megantereon vakhshensis (?)
- Megantereon whitei (Broom, 1937)
Popkulura[edytuj | edytuj kod]
Megantereon został ukazany w wyprodukowanej przez Discovery Channel serii "Before we ruled the Earth" (Zanim władaliśmy Ziemią), jako nocny łowca czyhający na Homo ergastera[potrzebny przypis].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nomen nudum.
- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Megantereon Croizet & Jobert, 1828.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ J.-B. Croizet & A.C.G. Jobert: Recherches sur les ossemens fossiles du departement du Puy-de-Dôme. Paris: chez les principaux libraires, 1828, s. 201. (fr.).
- ↑ J.-B. Croizet: Considérations sur des ossemens fossiles la plupart inconnus, trouvés et observés dans les bassins de l’Auvergne. W: H. Carnot & P. Leroux: Revue encyclopédique. T. 59. Paris: Au Bureau de la Revue Encyglopedique, 1833, s. 86. (fr.).
- ↑ R.-P. Lesson: Nouveau tableau du règne animal: mammifères. Paris: A. Bertrand, 1842, s. 48. (fr.).
- ↑ A. Pomel. Mémoire pour servir à la géologie paléontologique des terrains tertiaires du département de l’Allier. „Bulletin de la Société Géologique de France”. Deuxieme série. 3, s. 366, 1846. (fr.).
- ↑ H.G. Bronn: Lethaea Geognostica. Stuttgart: Schweizerbart, 1853, s. 1115. (niem.).
- ↑ De Bonis, L., Peigne, S., Mackaye, H. T., Likius, A., Vignaud, P., Brunet, M. (2010). New sabre-toothed cats in the Late Miocene of Toros Menalla (Chad). Systematic palaeontology (Vertebrate palaeontology) . Palevol 9, 221-227.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 406.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 644.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 245.
- ↑ B. M. Navarro and P. Palmqvist: Presence of the African Machairodont Megantereon whitei (Broom, 1937) (Felidae, Carnivora, Mammalia) in the Lower Pleistocene Site of Venta Micena (Orce, Granada, Spain), with some Considerations on the Origin, Evolution and Dispersal of the Genus. Journal of Archaeological Science (1995) 22, 569–582.
- ↑ N. Garcia and E. Virgos: Evolution of community in several carnivore palaeoguilds from the European Pleistocene: the role of intraspecific competition. Lethaia 40 (2007)
- ↑ a b B. M. Navarro and P. Palmqvist: Presence of the African Machairodont Megantereon whitei (Broom, 1937) (Felidae, Carnivora, Mammalia) in the Lower Pleistocene Site of Venta Micena (Orce, Granada, Spain), with some Considerations on the Origin, Evolution and Dispersal of the Genus. Journal of Archaeological Science (1995) 22, 569-582.
- ↑ Alan Turner, Megantereon cultridens (Cuvier) (Mammalia, Felidae, Machairodontinae) from Plio-Pleistocene Deposits in Africa and Eurasia, with Comments on Dispersal and the Possibility of a New World Origin, „Journal of Paleontology”, 61 (6), listopad 1987, s. 1256–1268, JSTOR: 1305213 (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
- Alan Turner, The big cats and their fossil relatives, Mauricio Antón, New York: Columbia University Press, 1997, ISBN 0-231-10229-1, OCLC 34283113.
- Jordi Augusti: Mammoths, Sabertooths and Hominids 65 Million Years of Mammalian Evolution in Europe. Columbia University Press, 2002, ISBN 0-231-11640-3
- D. Mol / W. v. Logchem / K. v. Hooijdonk / R. Bakker: The Saber-Toothed Cat, DrukWare, Norg 2008, ISBN 978-90-78707-04-2