Przejdź do zawartości

Mehriban Əliyeva

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mehriban Əliyeva
Ilustracja
Mehriban Əliyeva (2021)
Data i miejsce urodzenia

26 sierpnia 1964
Baku

1. Wiceprezydent Azerbejdżanu
Okres

od 21 lutego 2017

Przynależność polityczna

Partia Nowego Azerbejdżanu

Poprzednik

urząd utworzony

podpis
Odznaczenia
Order Heydəra Əliyeva Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons

Mehriban Arif qızı Əliyeva, z domu Paşayeva (ur. 26 sierpnia 1964 w Baku) – azerska lekarka, żona prezydenta Azerbejdżanu İlhama Əliyeva, od 2003 pierwsza dama Azerbejdżanu, od 2005 deputowana do parlamentu; udziela się w sferze kulturalnej, społecznej, zdrowotnej i sportowej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Mehriban Əliyeva z mężem przyjmowani przez polską parę prezydencką, Lecha i Marię Kaczyńskich (26 lutego 2008)
Mehriban i İlham Əliyev goszczący prezydenta Federacji Rosyjskiej, Dmitrija Miedwiediewa (3 lipca 2008)
Mehriban Əliyeva (2012)

Urodziła się w Baku[1] w rodzinie uczonych. Pochodzi z rodu Paszajewów[2]; ojciec Arif Paşayev jest fizykiem i matematykiem, matka Aida İmanquliyeva była filolog arabską[3].

Ukończyła szkołę średnią nr 23 w Baku ze złotym medalem[4]. Następnie była studentką Fakultetu Leczenia Zapobiegawczego na Azerbejdżańskim Państwowym Uniwersytecie Medycznym Baku. Studia medyczne ukończyła na Akademii Medycznej im. I.M. Sieczenowa w Moskwie w 1988, otrzymując dyplom honorowy[3][4]. Z zawodu jest lekarzem-okulistą[5][6]. W latach 1988–1992 pracowała w Moskiewskim Naukowym Instytucie Chorób Oczu, prowadzonym przez Michaiła Krasnowa[3][4], następnie zaprzestała pracy w zawodzie[5].

W 1995 ustanowiła Fundację Przyjaciół Azerbejdżańskiej Kultury, której szefuje[3][4]. W 1996 założyła magazyn kulturalny i historyczny „Azərbaycan – İrs” (Dziedzictwo Azerbejdżanu), publikowany w języku azerskim, angielskim i rosyjskim; została jego redaktorem naczelnym[3][4].

W 2002 została wybraną prezesem Azerbejdżańskiej Federacji Gimnastyki[4][7]. Dzięki jej staraniom trzy lata później w Baku odbyły się Mistrzostwa Świata w Gimnastyce Artystycznej 2005[4], a w kolejnych latach w kraju zorganizowano Mistrzostwa Europy w gimnastyce artystycznej (2007 i 2009).

W październiku 2003 została pierwszą damą Azerbejdżanu, po tym jak jej mąż İlham Əliyev wygrał wybory prezydenckie.

Od maja 2004 jest szefową Fundacji Heydəra Əliyeva, ojca İlhama Əliyeva, poprzedniego prezydenta Azerbejdżanu[4][8]. Z uwagi na jej dokonania w zakresie ochrony i rozwoju dziedzictwa literatury oraz muzyki ludowej w ojczyźnie w 2004 została honorowym ambasadorem dobrej woli UNESCO[4][9][10]. W grudniu 2004 wybrano ją członkiem Komitetu Wykonawczego Azerbajdżańskiego Narodowego Komitetu Olimpijskiego[3][4].

Od 2004 należy do Partii Nowego Azerbejdżanu. W wyborach parlamentarnych 2005 została wybrana deputowaną Zgromadzenia Narodowego[3] (otrzymała 92,12% głosów[4]).

W 2005 uzyskała tytuł naukowy kandydata nauk filozoficznych[4].

W listopadzie 2006 wybrana ambasadorem dobrej woli Islamskiej Organizacji ds. Edukacji, Nauki i Kultury (ISESCO)[3][4].

W wyborach parlamentarnych 2010 wybrana ponownie deputowaną Zgromadzenia Narodowego[11].

W czerwcu 2013 Partia Świat Demokratycznego Azerbejdżanu rozważała wysunięcie jej kandydatury w wyborach prezydenckich[12], jednak ostatecznie nie została zgłoszona[13], a wybory prezydenckie w październiku 2013 wygrał jej mąż. W czerwcu 2013 została wybrana wiceprzewodniczącą Partii Nowego Azerbejdżanu (mąż İlham Əliyev jest jej przewodniczącym)[14].

W 2012 otrzymała tytuł profesora honorowego Rosyjskiej Federacji I.M. Sieczenowa Pierwszego Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu Medycznego[4][15].

W czerwcu 2013 została przewodniczącą komitetu organizacyjnego Igrzysk Europejskich 2015[16][17].

W lutym 2017 roku została powołana przez swojego męża na stanowisko wiceprezydenta Azerbejdżanu[18].

Jej siostrą jest Nərgiz Paşayeva. 22 grudnia 1983 poślubiła İlhama Əliyeva, od 2003 sprawującego nieprzerwanie urząd prezydenta Azerbejdżanu (jego matka Zərifə Əliyeva była okulistką i pracownikiem naukowym w tej dziedzinie[19], miała wpływ na wybór specjalizacji przez Mehriban). Mają troje dzieci: dwie córki (Leyla ur. 1985 i Arzu ur. 1989) i syna (Heydər ur. 1997) oraz troje wnuków[1]. Porozumiewa się w językach rosyjskim, angielskim, tureckim i arabskim[3].

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]
Odznaczenia
Wyróżnienia
  • Kobieta Roku w Azerbejdżanie: 2005[3]
  • Człowiek Roku (przyznany przez Fundację Bohategra Narodowego Çingiza Mustafayeva): 2005[4]
  • İhsan Doğramacı Family Health Foundation Prize: 2007[24]
  • Nagroda WHO: 2007[3][4]
  • Międzynarodowa Nagroda Złotego Serca: 2007[3][4]
  • Nagroda Heydəra Əliyeva: 2009[4]
  • Złoty Medal Mozarta UNESCO: 2010[4]
  • Złoty Medal Crans Montana Forum: 2011[4]
  • Międzypaństwowa Nagroda Siedmioramienna Gwiazda: 2012[4][15]
  • Prix de la Fondation: 2012[4]
  • Nagroda Ülviyyət: 2013[25]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b President of foundation. heydar-aliyev-foundation.org. [dostęp 2013-11-28]. (ang.).
  2. ↑ Prezydent Azerbejdżanu Ilham Alijew – dziedzic dynastii. wp.pl, 2013-10-08. [dostęp 2013-11-28]. (pol.).
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l Azerbaijan's first lady Mehriban Aliyeva celebrating her birthday today. today.az, 2008-08-26. [dostęp 2013-11-28]. (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x MEHRIBAN ALIYEVA. mehriban-aliyeva.org. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-30)]. (ang.).
  5. ↑ a b INTERVIEW TO THE NEWSPAPER „IZVESTIYA”. mehriban-aliyeva.org, 2005-05-26. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  6. ↑ Mehriban Aliyeva. azerbaijans.com. [dostęp 2013-11-28]. (ang.).
  7. ↑ AZERBAIJAN GYMNASTICS FEDERATION. mehriban-aliyeva.org. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  8. ↑ heydar-aliyev-foundation.org. Fondun strukturu. [dostęp 2013-11-28]. (azer.).
  9. ↑ CHAIRPERSON OF THE FOUNATION OF FAС MEHRIBAN ALIYEVA – GOODWILL AMBASSADOR OF UNESCO. mehriban-aliyeva.org, 2004-08-30. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  10. ↑ CEREMONY OF AWARDING THE HONORARY TITLE OF GOODWILL AMBASSADOR OF UNESCO TO SPOUSE OF AZERBAIJAN PRESIDENT ILHAM ALIYEV Mrs. MEHRIBAN ALIYEVA. mehriban-aliyeva.org, 2004-09-09. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  11. ↑ Konstitusiya Məhkəməsi seçkinin nəticəsini təsdiqlədi (deputatların siyahısı). modern.az, 2011-11-29. [dostęp 2013-11-28]. (azer.).
  12. ↑ Azerbejdżan: czy żona prezydenta wystartuje w wyborach?. studium.uw.edu.pl, 2013-06-24. [dostęp 2013-11-28]. (pol.).
  13. ↑ Azerbaijan's First Lady Not Running For President -- For Now. rferl.org, 2013-06-25. [dostęp 2013-11-28]. (ang.).
  14. ↑ First Lady Mehriban Aliyeva elected as deputy chairperson of ruling 'Yeni Azerbaijan' party. today.az, 2005-06-07. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  15. ↑ a b В Москве состоялся вечер памяти, посвященный 90-летнему юбилею известного азербайджанского ученого-офтальмолога, академика Зарифы ханум Алиевой. azertag.com. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ros.).
  16. ↑ Azerbaijan First Lady to head Organising Committee for European Games in Baku. insidethegames.biz. [dostęp 2013-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  17. ↑ THE BAKU 2015 ORGANISING COMMITTEE CHAIRED BY THE FIRST LADY. eurolympic.org. [dostęp 2013-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  18. ↑ Azerbejdżan: pierwszą wiceprezydent kraju została żona prezydenta Ilhama Alijewa. wp.pl. [dostęp 2017-02-21]. (pol.).
  19. ↑ ZARIFA ALIYEVA. mehriban-aliyeva.org. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  20. ↑ Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyeva “Heydər Əliyev” ordeni ilə təltif edilib. Official web-site of President of Azerbaijan Republic. [dostęp 2023-10-03]. (azer.).
  21. ↑ M.P. z 2009 r. nr 79, poz. 986
  22. ↑ Archiwum – 2009. Order dla Pierwszej Damy RA. baku.msz.gov.pl, 2009-09-14. [dostęp 2013-11-28]. (pol.).
  23. ↑ Первая леди Азербайджана награждена Большим Командорским Крестом. 1news.az, 2009-09-14. [dostęp 2013-11-28]. (ros.).
  24. ↑ Previous Winners. Recipients of the Ihsan Dogramaci Family Health Foundation Prize. who.int. [dostęp 2013-11-28]. (ang.).
  25. ↑ Mehriban Əliyeva awarded with “Ulviyyet” prize. 2013-01-14. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mehriban_Əliyeva&oldid=74954331”