Przejdź do zawartości

Michał Issajewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Michał Issajewicz
Miś
Ilustracja
Major Major
Data i miejsce urodzenia

18 sierpnia 1921
Baranowicze

Data i miejsce śmierci

4 marca 2012
Warszawa, Polska

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Krajowa

Jednostki

Agat (AK)
Batalion „Parasol”

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (od 1941, dwukrotnie)
Michał Issajewicz podczas uroczystości odsłonięcia kamienia pamiątkowego w miejscu akcji, 31 lipca 1956 roku
Michał Issajewicz po wojnie na jezdni Alej Ujazdowskich w miejscu akcji Kutschera

Michał Issajewicz, ps. „Miś” (ur. 18 sierpnia 1921 w Baranowiczach, zm. 4 marca 2012 w Warszawie) – major Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej, więzień obozu koncentracyjnego Stutthof w czasie II wojny światowej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W 1940 r. zaprzysiężony jako żołnierz Związku Walki Zbrojnej, w czerwcu tr. został aresztowany przez NKWD i przez rok więziony w Baranowiczach. Uwolniony w końcu czerwca 1941 r., po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej, był następnie deportowany przez Niemców na roboty przymusowe do Królewca.

W 1943 r. znalazł się w Warszawie, gdzie nawiązał kontakty z podziemiem. W styczniu 1944 został członkiem oddziału „Agat”, który wkrótce zmienił nazwę na „Pegaz”, a następnie batalionu „Parasol”. Uczestniczył w udanym zamachu na Franza Kutscherędowódcę SS i policji na dystrykt warszawski Generalnego Gubernatorstwa, dokonanym 1 lutego 1944 w Alejach Ujazdowskich w Warszawie.

 Osobny artykuł: Akcja „Kutschera”.

W czasie akcji Issajewicz był kierowcą wozu Adler-Triumph-Junior i trzecim wykonawcą wyroku. Zajechał drogę samochodowi z Kutscherą, zmuszając go do zatrzymania i umożliwiając ostrzelanie go przez kolegów – Bronisława Pietraszewicza „Lota” i Zdzisława Poradzkiego „Kruszynkę”. Sam oddał także strzał w kierunku dowódcy SS, doznając jednocześnie niegroźnego postrzału w głowę. Za udział w akcji rozkazem nr 267/BP Komendanta Głównego Armii Krajowej z dnia 25 marca 1944 został odznaczony Krzyżem Walecznych[1]. Później otrzymał także Order Virtuti Militari.

Aresztowany w kilka tygodni później przez Niemców i osadzony w więzieniu na Pawiaku, nie został jednak rozpoznany jako uczestnik zamachu na Kutscherę. 24 maja 1944 r. wywieziono go do KL Stutthof wraz z pierwszym transportem 859 więźniów z Warszawy (otrzymał nr obozowy 36127). W obozie koncentracyjnym kontynuował działalność konspiracyjną, brał udział w przygotowaniach do powstania, prowadzonych przez akowców i jeńców sowieckich i ostatecznie zaniechanych (większość więźniów zginęłaby w czasie walk).

Po wojnie krótko mieszkał w Słupsku, w 1947 przyjechał do Warszawy. Działał w środowisku byłych żołnierzy „Parasola” przy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (w latach 1972–1974 był wiceprezesem Rady Naczelnej[2], w latach 1974–1979 i od 1985 był członkiem Prezydium Rady Naczelnej ZBoWiD[3]) oraz jako wychowawca w Szczepie 208 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Zuchowych im. Batalionu „Parasol”. Członek Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w 1958[4].

Był konsultantem filmów fabularnych „Zamach” w reż. Jerzego Passendorfera (1958) i „Kontrybucja” w reż. Jana Łomnickiego (1966)[5].

Zmarł po długiej i ciężkiej chorobie. Został pochowany 12 marca 2012, obok żony Izabeli Wandy z Jachimowiczów (1926–2002), na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera D18 kol praw a-3-5)[6].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

11 marca 2014 przy ul. Mianowskiego 24 na warszawskiej Ochocie uroczyście odsłonięto tablicę upamiętniającą mjr. Michała Issajewicza, ps. „Miś”, umieszczoną na budynku, w którym przez wiele lat mieszkał[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa: Akcja Kutschera. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, 1967, s. 7.
  2. Trybuna Robotnicza, nr 108 (8784), 8 maja 1972, s. 2.
  3. Wierni tradycjom walki o wolność i demokrację – wierni Polsce Ludowej /w/ „Trybuna Robotnicza”, nr 104, 6 maja 1985, s. 1–2.
  4. Trybuna Robotnicza, nr 4 (4350) 7 stycznia 1958 roku, s. 2.
  5. Michał Issajewicz [online] [dostęp 2023-09-18] (pol.).
  6. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2023-09-18].
  7. M.P. z 1947 r. nr 78, poz. 520 „za wybitny udział w walce konspiracyjnej z okupantem niemieckim”.
  8. Odsłonięto tablicę mjr Michała Issajewicza ps. „Miś” [online], armiakrajowa.org.pl [dostęp 2023-09-18].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]