Mieczysław Kalinowski

Mieczysław Kalinowski

Skrucha, Grzegorz, Żelazny, Aleksander Kruszyński, Klonowicz, Jan Kowalski, Marian, Fred

porucznik
Data i miejsce urodzenia	31 grudnia 1907 Warszawa
Data i miejsce śmierci	12 października 1943 Lenino
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie 1 Korpus Polski w ZSRR
Jednostki	1 Warszawska Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki
Stanowiska	zastępca dowódcy ds. polityczno-wychowawczych 1 dywizjonu armat przeciwpancernych
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: obrona twierdzy Modlin bitwa pod Lenino †
Odznaczenia

Mieczysław Kalinowski, ps. „Skrucha”, „Grzegorz”, „Żelazny”, „Aleksander Kruszyński”, „Klonowicz”, „Jan Kowalski”, „Marian”, Fred (ur. 31 grudnia 1907 w Warszawie, zm. 12 października 1943 pod Lenino) – oficer Wojska Polskiego, uczestnik II wojny światowej, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się w wielodzietnej rodzinie szewca Jana Kalinowskiego, członka PPS-Lewicy i SDKPiL. W 1925 ukończył warszawskie gimnazjum. Członek Związku Młodzieży Komunistycznej (ZMK), w 1930 przemianowanego na KZMP. Sekretarz Komitetu Dzielnicowego (KD) ZMK na Powiślu, następnie Komitetu Warszawskiego, a od 1929 Komitetu Centralnego (KC) KZM. Za działalność komunistyczną wielokrotnie aresztowany i więziony przez władze sanacyjne. Podczas pobytu na Pawiaku ułożył słowa do pieśni „Nie masz, bracie, jak w komunie”, będącej nieoficjalnym hymnem ZMK. Służbę wojskową odbył w Modlinie. Uczestnik (wraz z Lucjanem Szenwaldem) Międzynarodowego Kongresu Młodzieży w Brukseli w marcu 1936. W latach 1937–1938 był członkiem Sekretariatu KC Komunistycznego Związku Młodzieży Zachodniej Ukrainy. Uczestnik kampanii wrześniowej, walczył w obronie twierdzy Modlin, gdzie został ranny i wzięty do niewoli, skąd zbiegł. W latach 1939–1941 mieszkał we Lwowie, gdzie był przewodniczącym Komitetu Fabrycznego w fabryce trykotarzy. Współpracował z „Czerwonym Sztandarem”. Od września 1941 do maja 1943 przebywał w Kutaisi, gdzie był robotnikiem w fabryce chemicznej. Wezwany przez Zarząd Główny ZPP, organizował Dywizję Kościuszkowską, w której został zastępcą do spraw polityczno-wychowawczych dowódcy 1 dywizjonu armat przeciwpancernych. 15 sierpnia 1943 mianowany porucznikiem. W bitwie pod Lenino został śmiertelnie ranny.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Order Wojny Ojczyźnianej (ZSRR)

Upamiętnienie

Lucjan Szenwald poświęcił mu wiersz: Elegia na śmierć Mieczysława Kalinowskiego.

W 1953 roku Poczta Polska z okazji 10-lecia Ludowego Wojska Polskiego wydała znaczek pocztowy z podobizną Mieczysława Kalinowskiego (w obiegu od 10 października 1953).

W okresie Polski Ludowej był patronem Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Obrony Przeciwlotniczej w Koszalinie.

Bibliografia

• Polski Słownik Biograficzny t. XI, Wrocław-Warszawa-Kraków 1964–1965.
• Jerzy Rydłowski: Żołnierze lat wojny i okupacji. Warszawa: 1971.
• Gustaw Alef-Bolkowiak (red.): Na frontach antyhitlerowskiej wojny. Album znaczków pocztowych. Wyd. 1. Warszawa: Agencja Wydawnicza Ruch, 1972.
• Remigiusz Surgielewicz: Olek: opowieść biograficzna o Aleksandrze Kowalskim. Wyd. 1. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1974.
• Tomasz Leszkowicz: Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, 2022. ISBN 978-83-8229-588-7.