Mikołaj Komorowski (zm. XV w.)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mikołaj Komorowski
Herb
Korczak
Rodzina

Komorowscy herbu Korczak

Data śmierci

przed 1487

Dzieci

Krzysztof, Aleksander, Wawrzyniec, Jan, Halszka

Rodzeństwo

Piotr, Marcin

Mikołaj Komorowski herbu Korczak[1] (zm. przed 1487[1] w Krasnymstawie) – starosta spiski z nadania biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego, zarządca klucza muszyńskiego w jego imieniu w latach 40. XV w.[2], hrabia Liptowa, starosta podoliniecki[3], właściciel państwa żywieckiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził być może z ruskiego rodu Korczaków, według niektórych źródeł był synem Stanisława, syna Dymitra, z Komorowa, lecz informacje te są niepewne[4]. Był bratem Piotra i Marcina Komorowskich[1]. W 1436 był mediatorem w sporze pomiędzy Jaksą, wielkorządcą biskupa Oleśnickiego, a Bartoszem Cichowskim[4][2].

Po powołaniu Władysława Warneńczyka w roku 1440 na króla Węgier, wraz z braćmi należał do obozu polskiego władcy i wspierał go w zdobyciu korony Węgier[1]. Według opisu Długosza „przybywszy do obozu ze swym wojskiem, wielką był dla króla pomocą”[5]. Władca w podzięce obdarzył rodzinę Komorowskich kilkoma nadaniami na Spiszu i Orawie[1].

W 1442 uczestniczył w najeździe na należący do Jana Jiskry Preszów[2]. W wyniku tego najazdu został wzięty przez Jiskrę do niewoli[2][6]. Najpóźniej po 2 latach był już wolny; w 1444 pojawia się jako jeden z sygnatariuszy traktatu pomiędzy przedstawicielami Królestwa Polskiego a Jiskrą – być może na mocy tegoż traktatu odzyskał wolność[4]. W dalszym ciągu wojował z Jiskrą w latach 40., biorąc udział m.in. w najeździe na Bańską Bystrzycę w 1447[4][2]. Pod koniec lat 40. poróżnił się z biskupem Oleśnickim, którego do tej pory był wiernym stronnikiem[2]. Wówczas pogodził się i sprzymierzył z Jiskrą[2]. W walkach stronnictw o tron węgierski poparł Jiskrę przeciw Janowi Hunyadyemu[2][1].

W latach 50. utracił Spisz na rzecz Jana Głowacza[1]. Regularnie urządzał napady i grabieże ziem swoich przeciwników politycznych[4]. Postanowieniem sejmu węgierskiego obradującego w Bratysławie w latach 1452–1453 Komorowski wraz bratem Piotrem uznani zostali za banitów[4]. Po krótkim czasie jednak stosunki braci z Koroną Węgierską poprawiły się[4].

Około 1476 przejął państwo żywieckie i inne posiadłości z rąk brata Piotra[7]. W związku z niepewną postawą Mikołaja, skłaniającego się ku przymierzu z Maciejem Korwinem przeciw Polsce, król Kazimierz Jagiellończyk w 1477 przedsięwziął przeciwko niemu wyprawę wojenną, dowodzoną przez Jakuba Dębińskiego[2][7]. Ten zdobył i zrównał z ziemią należące do Mikołaja zamki w Żywcu, Barwałdzie i Szaflarach[1][7]. Komorowski utracił Szaflary na rzecz Marka Ratułda, a Żywiec i Barwałd przejął Dębiński[7]. W latach 80. powrócił częściowo do łask królewskich i od ok. 1485 ponownie figuruje jako pan na Żywcu[7], a także w Krasnymstawie w ziemi chełmskiej[2][1].

Zmarł nie później niż w 1487 w Krasnymstawie[4][2]. Miał najprawdopodobniej czterech synów: Krzysztofa, Aleksandra, Wawrzyńca i Jana, oraz córkę Halszkę[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i Woźniak 1995 ↓.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Kiryk PSB ↓.
  3. ↑ Janusz Kurtyka, Polscy starostowie na Spiszu w XV i w 1. połowie XVI wieku, w: Acta Universitatis Nicolai Copernici, Nauki Humanistyczno-Społeczne, z. 240: Historia [nr] 26: 1992, s. 206.
  4. ↑ a b c d e f g h Krajewski 2021 ↓.
  5. ↑ Jan Długosz, Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. XII, tom 5, s. 624, 626.
  6. ↑ Jan Długosz, Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. XII, tom 5, s. 624, 626
  7. ↑ a b c d e Rączka 1996 ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Szymon Starowolski „Wojownicy Sarmaccy” (Przekład, wstęp i przypisy Jerzy Starnawski), Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, s. 165.
  • Jan Długosz, Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. XII, tom 5, s. 624, 626 i tom 6, s. 620, 622–623.
  • Hieronim Woźniak, Komorowski Mikołaj herbu Korczak /zm. przed r. 1487/, [w:] Słownik biograficzny Żywiecczyzny. Tom I, Żywiec: Spółdzielnia wydawnicza Gazeta Żywiecka, 1995, s. 107-108, ISBN 83-902605-1-4.
  • Zofia Rączka, Żywiec. Rys historyczny od powstania miasta do 1918 r, Żywiec: Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej, 1996, s. 18-22.
  • Karol Krajewski, Jeszcze raz w sprawie działalności Piotra i Mikołaja Komorowskich na Górnych Węgrzech w XV wieku, „Średniowiecze Polskie i Powszechne”, 13, 2021, s. 133-160, DOI: 10.31261/SPiP.2021.17.07, ISSN 2353-9720.
  • Feliks Kiryk, Komorowski Mikołaj h. Korczak (zm. przed 1487) [online], wersja online, Polski Słownik Biograficzny.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mikołaj_Komorowski_(zm._XV_w.)&oldid=73155471”