Mleczaj łuseczkowaty
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
mleczaj łuseczkowaty |
| Nazwa systematyczna | |
| Lactarius spinosulus Quél. & Le Bret. Bull. Soc. Amis Sci. Nat. Rouen, Sér. II 15: 168 (1880) [1879] | |
| Zasięg | |
 Zasięg w Europie | |
Mleczaj łuseczkowaty (Lactarius spinosulus Quél. & Le Bret.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go w 1880 r. Lucien Quélet i André le Breton. Według Index Fungorum jest to takson niepewny[1]. Alina Skirgiełło w 1988 r. nadała mu nazwę mleczaj kolczasty, będącą tłumaczeniem nazwy naukowej, Władysław Wojewoda w 2003 r. uznał ją za nieodpowiednią i zarekomendował nazwę mleczaj łuseczkowaty[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 2–6 cm, początkowo płaski, potem lejkowaty, zazwyczaj z małym garbkiem. Powierzchnia matowa, sucha, z promieniście ułożonymi włókienkami zakończonymi ostrymi łuskami o wysokości do 2 mm, o barwie od mięsistoróżowej do czerwonoliliowej, jednolicie ubarwiona lub z kilkoma kolistymi, słabo zaznaczonymi, ciemniejszymi pręgami. Brzeg początkowo nieco podwinięty, potem wyprostowany[3].
Przyrośnięto-zbiegające, z blaszeczkami, jasnoochrowe, po uszkodzeniu nieco plamiące się[3].
O wysokości 3–5 cm i średnicy 0,2–0,8 cm, walcowaty, wysmukły, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia o barwie mięsistoliliowej lub cielistoróżowej, jaśniejsza niż na kapeluszu, u podstawy biaława, czasami z żółtawą grzybnią[3].
Białawy lub nieco jasnoochrowy, o łagodnym smaku, ale pozostawiający gorzki posmak. Mleczko białe, początkowo o łagodnym smaku, ale potem gorzkawe[3].
Jasnoochrowy[3].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 40–48 × 9–10 µm. Cheilocystydy i pleurocystydy liczne, wrzecionowate, czasami zakończone ostrym wyrostkiem. Zarodniki o wymiarach 7–8,5 × 5,5–7,5 µm, elipsoidalne, o powierzchni pokrytej brodawkami i gęstymi, łączącymi je listewkami tworzącymi sznureczki wokół zarodnika,
- Gatunki podobne
Podobny jest mleczaj liliowy (Lactarius lilacinus), ale jest większy, nie ma łuseczkowatego kapelusza, nie jest cielistoróżowy i ma jaśniejszy wysyp zarodników[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znane są jego stanowiska w Europie i Azji[4]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył dwa stanowiska[2], w późniejszych latach podano kilka następnych[5]. Na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski ma status V – gatunek narażony, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[6].
Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach mieszanych pod olszami i brzozami[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-04-21] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Alina Skirgiełło, Mleczaj (''Lactarius''). Grzyby (''Mycota''), tom 25. Podstawczaki (''Basidiomycetes''), gołąbkowce (''Russulales''), gołąbkowate (''Russulaceae''), mleczaj (''Lactarius''), Kraków: PWN, 1998, ISBN 83-85444-65-3.
- ↑ Występowanie Lactarius spinosulus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-04-21] (ang.).
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-04-21].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.