Mora (herb szlachecki)
Mora (Morawa, Mory, Murzynowa głowa) – polski herb szlachecki.
Opis herbu
[edytuj | edytuj kod]W czerwonym polu głowa Murzyna[a] przewiązana srebrną nałęczką. Klejnot: trzy strusie pióra.
Odmiany herbowe
[edytuj | edytuj kod]Herb Mora występuje w kilku odmianach. Oprócz opisanego wyżej, jest również między innymi wersja herbu (Mora III), gdzie w złotej tarczy stoi postać murzyna w prawą zwrócona stronę, z białą przepaską na głowie, ubrana w tunikę, trzymająca napięty łuk ze strzałą – celowaną w górę skos. Nad tarczą, w klejnocie ponad hełmem (bez korony rangowej) dwie strzały srebrne ukazane bez opierzenia, skierowane do góry w skos. Ponadto występuje odmiana herbu Mora o zawołaniu – Sulicki I i Sulicki II.
Specyficzną odmianą herbu Mora jest herb Kobyłka, którym pieczętuje się rodzina o tymże nazwisku. Jest to tak zwany herb własny. W polu niebieskim pół murzyna z uniesionymi rękoma, ubranego w koszulę czerwoną z białym kołnierzem i mankietami, takąż że białą wstęgą przewiązany. W klejnocie pióra strusie w trzech kolorach białym, niebieskim i czerwonym. Rodzina Kobyłków na Mazowszu i Podlasiu najliczniej osiadła.
Geneza herbu
[edytuj | edytuj kod]Głowa Murzyna, określana często jako głowa Maura występuje dość często w heraldyce europejskiej, szczególnie w krajach basenu Morza Śródziemnego. Znana jest szczególnie jako zasadnicze godło herbów królestw Korsyki i Sardynii. Występuje także w herbach rodowych i terytorialnych między innymi w Niemczech (gminy Zolling, Ismaning) i Francji. Ukoronowana głowa Murzyna w srebrnym polu stanowiła herb biskupstwa Fryzyngi (obecnie jako archidiecezja Monachium i Freising), przez co znalazła się także w herbie Josepha Ratzingera, jako arcybiskupa tej archidiecezji w latach 1977–1982 i w jego herbie papieskim jako Benedykta XVI. Czarna głowa w herbie (szkockiego klanu MacLellan) jest nadziana na miecz i może być głową uciętą miejscowemu rozbójnikowi, być może cygańskiemu[1].
-
Proporzec królestwa Korsyki z herbarza Geldrii, z głową Maura
-
Motyw głowy Maura w herbie kardynalskim Josepha Ratzingera
-
Motyw głowy Maura w herbie Benedykta XVI
-
Herb Mora na pieczęci z XV wieku[b]
-
Herb Mora na nagrobku Gabriela Morendy w krużgankach przy klasztorze dominikanów w Krakowie
Mora (niem. Mohr) jest herbem pochodzącym z Niemiec i znanym polskiej heraldyce już od XV wieku. Bartosz Paprocki przywołuje w „Herbach Rycerstwa Polskiego” łaciński tekst z 1034, dotyczący nieznanego biskupa włocławskiego Andrzeja, gdzie znajduje się opis jego herbu. Jest to zapewne legenda herbowa, gdyż dotyczy okresu przedheraldycznego. Najstarsza wzmianka z akt sądowych z nazwą Mory pojawia się dopiero w 1412. Jan Długosz w Liber beneficiorum wzmiankuje o herbie pod nazwą Morowa. Najstarsza znana pieczęć średniowieczna, pochodząca z XV wieku, przypisywana jest Mikołajowi, arcybiskupowi gnieźnieńskiemu[2]. Herb Mora występuje najliczniej na Mazowszu i Kujawach.
Herbowni
[edytuj | edytuj kod]Busz, Cibarzewski, Deleszkan, Gardziński, Grzymała, Grzymałowski, Hossel, Kaszubski, Kosuba, Kozuba, Kobuzowski, Kozubowski, Kostycz, Korytowski, Korytkowski, Kruszyna, Krzyźanowski, Kudak, Listopad, Liszawski, Liszewski, Malijewski, Marczonko, Marshal, Marszał, Michałowski, Mieczkowski, Mieszkowski, Mięskowski, Mora, Moraczyński, Morenda, Morgulski, Moryno, Moryń, Morzycki, Nietyksa, Nietyksza, Nietyxa, Olszyński, Skalski, Sławski, Sorc, Szorc, Stoessel, Swędorski, Szulborski, Żwan.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tego typu głowa określana jest zwykle w heraldyce zachodniej jako głowa Maura i z taką nazwą można się również spotkać w starszych polskich blazonowaniach herbu.
- ↑ Herb identyfikowany przez Piekosińskiego jako Mora, przedstawia jednak głowę bez cech negroidalnych, zwróconą ponadto w lewo.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ History of Clan MacLellan
- ↑ Franciszek Piekosiński, Heraldyka polska wieków średnich, Kraków, PAU, 1899, s. 186.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Herb Mora w serwisie Genealogia dynastyczna. genealogia.grocholski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-03)].