Tarcza herbowa

Tarcza

Pole

Trzymacze

Trzymacze

Zawołanie

Klejnot

Zawój lub korona

Labry

Hełm

Korona rangowa

Postument

Order

Figura

Godło

Dewiza

Elementy herbu

Tarcza herbowa – element herbu.

Kształt

Kształt tarczy herbowej wywodzi się od tarczy obronnej. Zmieniał się on na przestrzeni wieków zależnie od kraju (wpływów obcych) i aktualnej mody. W czasach heraldyki żywej, tzn. będącej odzwierciedleniem rzeczywistego uzbrojenia rycerza, kształt tarczy ewoluował wraz z rozwojem rynsztunku i zbroi.

Z czasem jej kształt odchodził od swojego źródła i był coraz swobodniej stylizowany, zgodnie z wymaganiami epoki (jak np. tarcze kartuszowe z XVI w. czy włoskie tarcze owalne). W niektórych przedstawieniach heraldycznych (pieczęcie, guziki mundurowe, monety) tarcza bywa pomijana i przedstawiane jest samo godło. W ciągu wieków uwidoczniło się szczególne upodobanie niektórych narodów do specjalnego typu tarczy. Tarcze te przyjęto nazywać zwyczajowo narodowymi, choć jest to pewnym uogólnieniem. Nie istnieją reguły heraldyczne zakazujące stosowania w herbie polskim tzw. tarczy niemieckiej lub francuskiej.

Kształt tarczy nie jest zazwyczaj zdefiniowany w opisie herbu, i jest dozwolona dowolność w stosowaniu różnych wzorów. Zasadniczą sprawą jest stosowanie tarczy w tym samym stylu co reszta elementów herbu. Sporadycznie tylko spotyka się w nadaniach herbów ścisłe określenie kształtu tarczy, w takich rzadkich przypadkach dowolne jej zmienianie jest już nadużyciem.

Przykłady narodowych kształtów tarcz

• 

  francuska średniowieczna

• 

  francuska nowoczesna

• 

  niemiecka

• 

  włoska

• 

  angielska

• 

  szwajcarska

• 

  polska

• 

  hiszpańska

Kształt europejskich tarcz herbowych na przestrzeni dziejów

XIII w.	XIII w.	XIV w.	XV w.	XV w.	XV w.	XV w.	XV w.

XVI w.	XVI w.	XVII w.	XVII w.	XVIII w.	XVIII w.

XIX w.	XIX w.	XIX w.	XIX w.

Bibliografia

• Józef Szymański: Nauki Pomocnicze Historii. Warszawa: 2001.

Zobacz też

• barwy tarcz