Tarcza herbowa
Tarcza herbowa – element herbu.
Kształt[edytuj | edytuj kod]
Kształt tarczy herbowej wywodzi się od tarczy obronnej. Zmieniał się on na przestrzeni wieków zależnie od kraju (wpływów obcych) i aktualnej mody. W czasach heraldyki żywej, tzn. będącej odzwierciedleniem rzeczywistego uzbrojenia rycerza, kształt tarczy ewoluował wraz z rozwojem rynsztunku i zbroi[1].
Z czasem jej kształt odchodził od swojego źródła i był coraz swobodniej stylizowany, zgodnie z wymaganiami epoki (jak np. tarcze kartuszowe z XVI w. czy włoskie tarcze owalne)[1][2]. W niektórych przedstawieniach heraldycznych (pieczęcie, guziki mundurowe, monety) tarcza bywa pomijana i przedstawiane jest samo godło. W ciągu wieków uwidoczniło się szczególne upodobanie niektórych narodów do specjalnego typu tarczy. Tarcze te przyjęto nazywać zwyczajowo narodowymi[3], choć jest to pewnym uogólnieniem. Nie istnieją reguły heraldyczne zakazujące stosowania w herbie polskim tzw. tarczy niemieckiej lub francuskiej.
Kształt tarczy nie jest zazwyczaj zdefiniowany w opisie herbu, i jest dozwolona dowolność w stosowaniu różnych wzorów. Zasadniczą sprawą jest stosowanie tarczy w tym samym stylu co reszta elementów herbu. Sporadycznie tylko spotyka się w nadaniach herbów ścisłe określenie kształtu tarczy, w takich rzadkich przypadkach dowolne jej zmienianie jest już nadużyciem.
Przykłady narodowych kształtów tarcz[edytuj | edytuj kod]
francuska średniowieczna
francuska nowoczesna
Kształt europejskich tarcz herbowych na przestrzeni dziejów[edytuj | edytuj kod]
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
XIII w. | XIII w. | XIV w. | XV w. | XV w. | XV w. | XV w. | XV w. |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
XVI w. | XVI w. | XVII w. | XVII w. | XVIII w. | XVIII w. |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
XIX w. | XIX w. | XIX w. | XIX w. |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Szymański 2001 ↓, s. 653.
- ↑ Szymański 2001 ↓, s. 655.
- ↑ Szymański 2001 ↓, s. 654.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Józef Szymański: Nauki Pomocnicze Historii. Warszawa: 2001.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
|