Przejdź do zawartości

Nikołaj Własik

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nikołaj Własik
Никола́й Си́дорович Вла́сик
Ilustracja
generał major generał major
Data i miejsce urodzenia

22 maja 1896
wieś Bobynicze, rejon słonimski

Data i miejsce śmierci

18 czerwca 1967
Moskwa

Przebieg służby
Lata służby

1914−1953

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Armia Czerwona
NKWD

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna domowa w Rosji,
II wojna światowa

Odznaczenia
Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Kutuzowa I klasy (ZSRR) Order Czerwonej Gwiazdy

Nikołaj Własik, ros. Никола́й Си́дорович Вла́сик (ur. 10 maja?/22 maja 1896 w Bobyniczach w rejonie słonimskim, zm. 18 czerwca 1967 w Moskwie) − generał porucznik, funkcjonariusz radzieckich organów bezpieczeństwa, m.in. naczelnik Wydziału I Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego (GUGB) przy Ludowym Komisariacie Spraw Wewnętrznych (NKWD) i późniejszych pionów NKWD/NKGB/MGB, odpowiedzialnych za ochronę rządu. Także szef ochrony osobistej Józefa Stalina.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Służył także w armii carskiej jako młodszy oficer. Do organów bezpieczeństwa (wówczas Czeka) przyszedł w 1919 roku z Armii Czerwonej, gdzie służył od listopada 1918 do września 1919 roku w pułku piechoty. Początkowo pracował na różnych stanowiskach, kolejno w Czeka, GPU i w OGPU. W 1929 roku rozpoczął służbę w Oddziale Operacyjnym (OO) OGPU, gdzie kolejno pełnił służbę w Wydziałach 2, 5 i 4. Następnie w 1931 roku, w następstwie rekomendacji ówczesnego szefa OGPU Wiaczesława Mienżyńskiego, rozpoczął służbę jako ochroniarz Józefa Stalina. Od 1 listopada 1933 do 10 lipca 1934 roku pomocnik naczelnika 4 Wydziału Oddziału Operacyjnego. We wrześniu 1938 roku został naczelnikiem Wydziału I odpowiedzialnego za ochronę dostojników państwowych (dawny OORPP – Wydział Ochrony Przywódców Partii i Państwa) w GUGB NKWD. Uniknął czystek, które dotknęły w tym czasie tysiące oficerów Armii Czerwonej i organów bezpieczeństwa i wywiadu tylko dlatego, że (jak o nim mówili) był „przybocznym pieskiem” Stalina. Przez kolejne lata stał na czele organów odpowiedzialnych za ochronę rządu, czyli kolejno Wydziału I GUGB/NKWD 1938-1941, Wydziału I NKGB luty-lipiec 1941, I Oddziału NKWD 1942-1943, Szóstego Zarządu NKGB, oraz 6 Zarządu Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR (MGB). Także pod koniec grudnia 1946 roku został szefem Głównego Zarządu Ochrony MGB, sprawował to stanowisko do 29 kwietnia 1952 roku. Następnie w grudniu, w wyniku intrygi Ławrientija Berii, został zdymisjonowany, wykluczony z WKP(b) i mianowany zastępcą komendanta łagru w Swierdłowsku. Wkrótce jednak aresztowany pod zarzutem utrzymywania kontaktów z podejrzanym o szpiegostwo W. Stenbergiem. Został 17 stycznia 1955 roku skazany na 10 lat zesłania do Krasnogradu (wyrok zmniejszono do pięciu lat w następstwie amnestii) oraz degradację i utratę odznaczeń wojskowych. W 2000 roku pośmiertnie zrehabilitowany z przywróceniem stopnia i odznaczeń.

Stopnie

[edytuj | edytuj kod]
  1. grudzień 1935 – major bezpieczeństwa państwowego
  2. kwiecień 1938 – starszy major bezpieczeństwa państwowego
  3. koniec 1938 – komisarz bezpieczeństwa państwowego 3 rangi
  4. lipiec 1945 – generał porucznik

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]