Nowa Synagoga we Wrocławiu

	Nowa Synagoga we Wrocławiu
	Nowa Synagoga we Wrocławiu
Państwo	Polska
Budulec	murowana
Architekt	Edwin Oppler
Data budowy	1865-1872
Data zburzenia	9 na 10 listopada 1938
Tradycja	liberalna
	Położenie na mapie Wrocławia Nowa Synagoga we Wrocławiu
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Nowa Synagoga we Wrocławiu
	Położenie na mapie Polski Nowa Synagoga we Wrocławiu
	51°06′14″N 17°01′41″E/51,104000 17,028000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pomnik na miejscu synagogi

Nowa Synagoga we Wrocławiu (niem. Neue Synagoge in Breslau) – zburzona w 1938 r. największa wrocławska synagoga, usytuowana u zbiegu ulic Podwale i Łąkowej.

Nazywana była "Synagogą Na Wygonie", stanowiła centrum judaizmu liberalnego we Wrocławiu.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Koncepcja budowy nowej, większej synagogi narodziła się 25 października 1864 roku, gdyż mniejsza synagoga Pod Białym Bocianem nie mogła pomieścić wszystkich chętnych.

Budowę rozpoczęto w 1865 roku i wtedy uroczyście położono kamień węgielny. Plany synagogi sporządził niemiecki architekt pochodzenia żydowskiego Edwin Oppler. Budowę ukończono w 1872 roku, a uroczyste otwarcie synagogi nastąpiło 29 września tego samego roku.

Była, obok Nowej Synagogi w Berlinie, największą synagogą Niemiec i Austrii. Podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 roku, bojówki hitlerowskie spaliły synagogę. Po zakończeniu II wojny światowej nie została odbudowana.

W 1998 roku odsłonięto pomnik upamiętniający synagogę, z treściami w językach polskim, niemieckim i hebrajskim: "Wydali na pastwę ognia świątynię twoją aż do gruntu zbezcześcili siedzibę Twego imienia (PS 74,7)".

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Murowany gmach synagogi wzniesiono na planie zmodyfikowanego prostokąta, w stylu neogotycko-neoromańskim. Była jednym z najbardziej charakterystycznych budynków Wrocławia, charakteryzowała ją kopułą wysoka na 73 metry, liczne wieże i sterczyny.

We wnętrzu znajdowała się obszerna główna sala modlitewna, którą otaczały z trzech stron galerie dla kobiet, wsparte za zdobionych kolumnach. Na wschodniej ścianie znajdował się bardzo bogato zdobiony Aron ha-kodesz przed którym stał pulpit kantora i bima.