Nowa Synagoga we Wrocławiu

	Nowa Synagoga we Wrocławiu
	Nowa Synagoga we Wrocławiu
Państwo	Polska
Budulec	murowana
Architekt	Edwin Oppler
Zbudowano	1865-1872
Zburzono	9 na 10 listopada 1938
Tradycja	liberalna
Obecnie	nie istnieje
	Położenie na mapie Wrocławia Nowa Synagoga we Wrocławiu
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Nowa Synagoga we Wrocławiu
	Położenie na mapie Polski Nowa Synagoga we Wrocławiu
	51°06′14″N 17°01′41″E/51,104000 17,028000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pomnik na miejscu synagogi

Nowa Synagoga we Wrocławiu (niem. Neue Synagoge in Breslau) – zburzona w 1938 r. największa wrocławska synagoga, usytuowana u zbiegu ulic Podwale i Łąkowej.

Nazywana była "Synagogą Na Wygonie", stanowiła centrum judaizmu liberalnego we Wrocławiu.

Historia[edytuj]

Koncepcja budowy nowej, większej synagogi narodziła się 25 października 1864 roku, gdyż mniejsza synagoga Pod Białym Bocianem nie mogła pomieścić wszystkich chętnych.

Budowę rozpoczęto w 1865 roku i wtedy uroczyście położono kamień węgielny. Plany synagogi sporządził niemiecki architekt pochodzenia żydowskiego Edwin Oppler. Budowę ukończono w 1872 roku, a uroczyste otwarcie synagogi nastąpiło 29 września tego samego roku.

Była, obok Nowej Synagogi w Berlinie, największą synagogą Niemiec i Austrii. Podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 roku, bojówki hitlerowskie spaliły synagogę. Po zakończeniu II wojny światowej nie została odbudowana.

W 1998 roku odsłonięto pomnik upamiętniający synagogę, z treściami w językach polskim, niemieckim i hebrajskim: "Wydali na pastwę ognia świątynię twoją aż do gruntu zbezcześcili siedzibę Twego imienia (PS 74,7)".

Architektura[edytuj]

Murowany gmach synagogi wzniesiono na planie zmodyfikowanego prostokąta, w stylu neogotycko-neoromańskim. Była jednym z najbardziej charakterystycznych budynków Wrocławia, charakteryzowała ją kopułą wysoka na 73 metry, liczne wieże i sterczyny.

We wnętrzu znajdowała się obszerna główna sala modlitewna, którą otaczały z trzech stron galerie dla kobiet, wsparte za zdobionych kolumnach. Na wschodniej ścianie znajdował się bardzo bogato zdobiony Aron ha-kodesz przed którym stał pulpit kantora i bima.