Obuwikowe
 Obuwik pospolity | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina |
obuwikowe |
| Nazwa systematyczna | |
| Cypripedioideae Lindl. ex Endl. Gen. Pl.: 220. Jun 1837[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
| Zasięg | |
| |
Obuwikowe (Cypripedioideae) – podrodzina w obrębie storczykowatych (Orchidaceae). Należy do niej 130 gatunków skupionych w 5 rodzajach[2]. Rodzaj Cypripedium występuje w strefie umiarkowanej sięgając rejonów subarktycznych na półkuli północnej. Przedstawiciele rodzaju Paphiopedilum rosną w Azji południowo-wschodniej, a zasięg pozostałych przedstawicieli podrodziny obejmuje Amerykę Środkową i Południową[5].
Cechą wyróżniającą rośliny z podrodziny obuwikowych są kwiaty zawierające pantofelkowo rozdętą warżkę z dwoma wyjściami i dwoma płodnymi pręcikami wykształconymi z wewnętrznego okółka pręcików. Z zewnętrznego okółka pochodzi prątniczek, który u tych roślin jest charakterystycznie spłaszczony i pochylony nad wejściem do warżki. U szeregu gatunków środkowy płatek zewnętrznego okółka okwiatu jest pasiasty, podczas gdy dwa płatki boczne zewnętrznego okółka są zwykle zrośnięte i znajdują się tuż pod warżką. Kwiat jest odwrócony o 180°[5].
Atrakcyjne kwiaty gatunków z tej podrodziny powodują, że są one uprawiane jako rośliny ozdobne. Owoce dwóch gatunków – Selenipedium chica i S. isabelianum zbierane były jako namiastka wanilii[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja systematyczna podrodziny według Angiosperm Phylogeny Website[2][6]
| storczykowate |
| ||||||||||||||||||||||||
- Podział systematyczny
Do podrodziny należy pięć rodzajów[2][7]:
- Cypripedium L. – obuwik
- Mexipedium V. A. Albert & M. W. Chase
- Paphiopedilum Pfitzer – pafiopedilum, sabotek
- Phragmipedium Rolfe – fragmipedium
- Selenipedium Rchb. f.
-
Mexipedium xerophyticum -
Selenipedium palmifolium -
Paphiopedilum appletonianum
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-04-16] (ang.).
- ↑ a b c d Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-04-16] (ang.).
- ↑ a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – A. [w:] Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium [on-line]. University of Maryland. [dostęp 2012-07-14]. (ang.).
- ↑ Cypripedioideae. Tropicos.org. [dostęp 2023-04-16].
- ↑ a b c Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 406–409, seria: Wielka Encyklopedia Przyrody. ISBN 83-7079-779-2.
- ↑ Mark W. Chase, Kenneth M. Cameron, John V. Freudenstein, Alec M. Pridgeon i inni. An updated classification of Orchidaceae. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 177, s. 151–174, 1 lutego 2015. Linnean Society of London. DOI: 10.1111/BOJ.12234. (ang.).
- ↑ Cypripedioideae. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-04-16].