Oddychanie holotropowe

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Oddychanie holotropowe (dosłownie: zmierzanie do całości, z gr. holos – całość, trepein – zmierzanie w kierunku czegoś) – technika psychoterapeutyczna opracowana przez Stanislava Grofa wspólnie z żoną Christiną Grof, mająca umożliwiać dostęp do odmiennych stanów świadomości. Metoda łączy w sobie pogłębione i przyspieszone oddychanie, oraz relaksację i muzykę jako czynniki potencjalnie wspomagające w leczeniu głębokich kryzysów psychicznych[1][2]. Skuteczność metody nie została udowodniona i wymagane jest przeprowadzenie dalszych badań naukowych[3].

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Przyspieszenie tempa i pogłębienie oddechu ma zdaniem zwolenników metody rozluźniać psychologiczne mechanizmy obronne prowadząc do wyzwolenia odmiennego stanu świadomości i wyłonienia się materiału nieświadomego i nadświadomego. Tak uzyskany stan ma aktywować naturalne wewnętrzne procesy uzdrawiające, poprzez serię głębokich przeżyć, których treści są unikalne i właściwe dla konkretnej osoby i jej stanu w danym czasie. Innymi słowy "wewnętrzna inteligencja" ma "zająć się" tym, co jest w danej chwili najistotniejsze w procesie uzdrawiania (rozwoju). Każda sesja, pomimo powtarzalnych motywów, jest odmienna. Podczas oddychania holotropowego uwalniana ma być zablokowana w organizmie energia, nastąpić ma integracja wyłaniających się emocjonalnych przeżyć. Po sesji oddychania holotropowego praktykowane jest rysowanie mandali jako technika wspomagająca proces integracji wyłonionego materiału[2].

Oddychanie holotropowe przeprowadzane jest zazwyczaj w grupach, w których wyróżnia się obserwatora i osobę (osoby) doświadczającą. Rolą obserwatora jest asystowanie osobie przechodzącej proces przy możliwie jak najmniejszej ingerencji.

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Podczas oddychania holotropowego, hiperwentylację stosuje się świadomie z zamiarem terapeutycznym[4]. Według niektórych krytyków oddychanie holotropowe to wywoływanie hiperwentylacji nieuzasadnionej potrzebami metabolicznymi ustroju. Takie działanie może prowadzić do hipokapni, w wyniku której może pojawić się uczucie „braku powietrza" pomimo nadmiernego oddychania[4][5], zaś ta ostatnia może prowadzić do okresowego bezdechu, odruchowego niedokrwienia mózgu oraz do alkalozy[6]. W wyniku zmian we krwi spowodowanych hiperwentylacją może dojść do utraty przytomności[7].

Rhinewine i Williams (2007), odwołując się do literatury medycznej dotyczącej hiperwentylacji w kontekście artykułu teoretycznego o oddychaniu holotropowym, stwierdzają jednak, że "procedura dobrowolnej hiperwentylacji okazała się bezpieczna wskutek medycznego monitorowania potencjalnych stanów niepożądanych, zaś wiele studiów wykazało, że jest pomocna w leczeniu niepokoju oraz jako narzędzie diagnostyczne i znieczulające"[3].

Ocena[edytuj | edytuj kod]

Aktualnie (2022) jest mało artykułów na temat oddychania holotropowego ogłoszonych w recenzowanych pismach fachowych. Aby potwierdzić lub obalić hipotezę, że terapia holotropowa może być przydatne w leczeniu zaburzeń psychicznych, konieczne będą dalsze badania przy użyciu bardziej wyrafinowanych metodologii niż dotychczas stosowane[3].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Stanislav Grof: Das Abenteuer der Selbstentdeckung. Kösel Verlag; siehe Glossar, Register: holotrope(s) Atmen, (1994) ISBN 978-3-499-19640-9
  2. a b Tanja Miller, Laila Nielsen, Measure of Significance of Holotropic Breathwork in the Development of Self-Awareness, „The Journal of Alternative and Complementary Medicine”, 21 (12), 2015, s. 796–803, DOI10.1089/acm.2014.0297, ISSN 1075-5535, PMID26565611, PMCIDPMC4677109 [dostęp 2024-03-27] (ang.).
  3. a b c Joseph P. Rhinewine, Oliver J. Williams, Holotropic Breathwork: the potential role of a prolonged, voluntary hyperventilation procedure as an adjunct to psychotherapy, „Journal of Alternative and Complementary Medicine (New York, N.Y.)”, 13 (7), 2007, s. 771–776, DOI10.1089/acm.2006.6203, ISSN 1075-5535, PMID17931070 [dostęp 2024-03-27].
  4. a b Hyperventilation. lexikon.stangl.eu. [dostęp 2022-07-12].
  5. Mała encyklopedia medycyny, Tom II, Wydanie trzecie uzupełnione, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1987, ISBN 83-01-06177-4 str, 408, hasło hiperwentylacja
  6. Mała encyklopedia medycyny, Tom II, Wydanie trzecie uzupełnione, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1987, ISBN 83-01-06177-4 str. 406 hasło hiperkapnia (w haśle tym występuje również opis hipokapni)
  7. Mac F. Given, The Effect of Hyperventilation on the Ability to Hold One's Breath: Testing the Influence of Beliefs versus Physiology, „The American Biology Teacher”, 59 (4), 1997, s. 229–231, DOI10.2307/4450291, ISSN 0002-7685, JSTOR4450291 [dostęp 2024-03-27] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Sylvester Walch: Dimensionen der menschlichen Seele. Transpersonale Psychologie und Holotropes Atmen. Patmos, 2009, ISBN 978-3-491-42139-4
  • Joseph P. Rhinewine, Oliver J. Williams, Holotropic Breathwork: the potential role of a prolonged, voluntary hyperventilation procedure as an adjunct to psychotherapy, „Journal of Alternative and Complementary Medicine (New York, N.Y.)”, 13 (7), 2007, s. 771–776, DOI10.1089/acm.2006.6203, PMID17931070 [dostęp 2024-03-27].
  • Ingo B. Jahrsetz: Holotropes Atmen – Psychotherapie und Spiritualität. Klett-Cotta, Stuttgart 1999.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]