Przejdź do zawartości

Omieg

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Omieg
Ilustracja
Morfologia (D. pardalianches)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

omieg

Nazwa systematyczna
Doronicum L.
Sp. Pl. 885. 1753
Typ nomenklatoryczny

Doronicum pardalianches L.[3]

Synonimy
  • Arnica Boehmer in C. G. Ludwig[3]
  • Aronicum Neck. ex Rchb.
  • Fullartonia DC.
  • Grammarthron Cass.[4]
Omieg górski
Omieg wschodni

Omieg (Doronicum L.) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Obejmuje 29 gatunków[4]. Zasięg rodzaju obejmuje Eurazję i północno-zachodnią Afrykę[4]. W polskiej florze dwa gatunki występują jako rodzime (omieg górski D. austriacum i omieg kozłowiec D. clusii)[5]. Rosną w lasach, na górskich łąkach i piargach[6].

Niektóre omiegi są uprawiane jako rośliny ozdobne, cenione dla okazałych, żółtych kwiatostanów i wiosennego terminu kwitnienia[6]. Jako takie zawleczone i zdziczałe występują też w Ameryce Północnej[7]. Najczęściej w uprawie spotykane są: omieg wschodni D. caucasicum, omieg zachodni D. pardalianches i omieg babkolistny D. plantagineum[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Organy podziemne
Kłącza, czasem z rozłogami[7] i bulwiasto zgrubiałymi korzeniami[6].
Łodyga
Zwykle pojedyncza, wyprostowana, osiągająca wysokość od 10 do 90 cm, rzadko do 150 cm[7].
Liście
Odziomkowe i łodygowe, skrętoległe, siedzące lub ogonkowe (u nasady ogonek często rozszerzony, otulający uszkami łodygę). Blaszka liściowa jajowata, eliptyczna lub lancetowata. Brzeg liścia cały lub ząbkowany. Powierzchnia liścia gładka lub owłosiona, u niektórych gatunków owłosiona gruczołowato (zwłaszcza na nerwach)[7].
Kwiaty
Zebrane w koszyczki ustawione pojedynczo na szczycie łodygi lub skupione w większej liczbie w formie baldachogrona. Szypułki pod koszyczkami często gruczołowato owłosione. Okrywa dzwonkowata, półkulista lub szersza o średnicy 22–40 mm. Listki okrywy trwałe i liczne, w 2–3 szeregach, wzniesione lub rozpostarte, lancetowate lub równowąskie, jednakowej długości, na skraju czasem błoniaste, często orzęsione, na powierzchni owłosione. Dno koszyczka wypukłe lub półkoliste, gładkie lub z drobnymi zagłębieniami. Kwiaty języczkowe w liczbie od 13 do ponad 40 (u odmian ogrodowych często liczniejsze), płodne, z koroną żółtą. Kwiatów rurkowatych jest w koszyczku od 50 do ponad 250, są obupłciowe, płodne, z żółtą, rurkowatą koroną zakończoną pięcioma płatkami wyprostowanymi lub odgiętymi. Puch kielichowy trwały zwykle z 40–60 włosków, czasem brak w kwiatach języczkowatych[7].
Owoce
Spłaszczone, jajowate, opatrzone 5 lub 10 żebrami, gładkie lub owłosione[7].

Biologia

[edytuj | edytuj kod]

Byliny. Liczba chromosomów 2n = 60[7].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny astrowatych (Asteraceae) zaliczany w jej obrębie do podrodziny Asteroideae i do plemienia Senecioneae[8] lub wyodrębniany we własnym, monotypowym plemieniu Doroniceae[9][10].

Wykaz gatunków[4][5][11]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].
  4. a b c d Doronicum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-11].
  5. a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 71, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. a b c d Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 350. ISBN 0-333-74890-5.
  7. a b c d e f g Doronicum in Flora of North America. eFloras.org. [dostęp 2009-01-05]. (ang.).
  8. Panero J.L., Funk V.A.. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington. 
  9. J.L. Panero. New combinations and infrafamilial taxa in the Asteraceae. „Phytologia”. 87, s. 1-14, 2005. 
  10. Doroniceae Panero. [w:] Compositae. The Global Database [on-line]. The International Compositae Alliance. [dostęp 2022-07-11].
  11. Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 71. ISBN 978-83-925110-5-2.