Omieg kozłowiec
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
omieg kozłowiec | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Doronicum clusii (All.) Tausch. Flora 11: 178. 1828[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Omieg kozłowiec[4] (Doronicum clusii (All.) Tausch) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Występuje w górach środkowej i południowej Europy – w Pirenejach, Alpach i Karpatach. W Polsce wyłącznie w Tatrach i jest tu rośliną pospolitą[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Łodyga
- Delikatnie owłosiona wyrasta z różyczki liści odziomkowych. Jest wzniesiona, dość gruba i nie rozgałęzia się. Ma wysokość do 40 cm. Na szczycie łodygi pojedynczy koszyczek kwiatowy[6].
- Liście
- Szorstko owłosione liście odziomkowe ułożone w rozetę przy ziemi. Wyrastają na ogonkach, mają okrągławo-jajowaty lub podługowaty kształt, są całobrzegie lub nieco ząbkowane. Wyrastające naprzemianlegle liście łodygowe są wąskoowalne lub lancetowate, siedzące. Wszystkie liście są gęsto i szorstko owłosione z wszystkich stron kędzierzawymi, prostymi lub splątanymi włoskami (bez gruczołków)[6][7].
- Kwiaty
- Pojedynczy koszyczek kwiatowy złożony z żółtych żeńskich kwiatów języczkowych na zewnątrz i obupłciowych rurkowych kwiatów wewnętrznych. Średnica kwiatostanu około 6 cm. Okrywa koszyczka z wełnisto owłosionymi i pokrytymi gruczołkami łuskami[6].
- Owoc
- Niełupka z puchem kielichowym[7].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
- Rozwój: bylina. Kwitnie w drugiej połowie czerwca. Im wyżej rośnie, tym pora kwitnienia późniejsza. Roślina wiatrosiewna[6].
- Siedlisko: wysokogórskie murawy i ziołorośla na podłożu bezwapiennym. Jedna z najbardziej wysokogórskich roślin, (oreofit), występuje od wysokości 1400 m n.p.m. Główny obszar jej występowania to dwa najwyższe piętra Tatr: piętro halne i turniowe. W Tatrach jest rośliną pospolitą. Swoim zasięgiem sięga na najwyższe szczyty Tatr (Gerlach, 2655 m n.p.m.)[5]
Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
- Górale nazywali ongiś omieg „kozim zielem” – wierzyli, że likwiduje zawroty głowy i dlatego kozice wykopują i zjadają jego kłącza[6].
- Często mylony jest z arniką górską. Nieprawidłowo nazywany jest też kozłowcem górskim[6].
- Gatunkowa nazwa łacińska pochodzi od francuskiego botanika Charlesa de L'Écluse, znanego też pod nazwiskiem Clusiusa[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- ↑ a b c d e f Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Irena Zaborowska (ilustr.). Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-02-00872-9.
- ↑ a b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):